Чăваш литератури: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Ellodanis5 (Сӳтсе яв | хушни) Тӳрлетӗве ӑнлантарман |
Ellodanis5 (Сӳтсе яв | хушни) Тӳрлетӗве ӑнлантарман |
||
63-мĕш йĕрке:
== XVIII-XIX ĕмĕрсенчи чăваш литератури ==
[[XVIII]] ĕмĕр вĕçнелле кивĕ чăваш çырулăхĕ йĕркеленсе каять. Ăна пуçласа яракансенчен пĕри — [[Рожанский Ермей Иванович|Ермей Рожанский]] ([[1741]]-[[1801]]). Вăл хăй чăвашла çырнă текстсем те упранса юлнă.<ref>Родионов В.Г. [http://elbib.nbchr.ru/lib_files/0/kkni_0_0001007.pdf ЕРМЕЙ РОЖАНСКИЙ ПУРНĂÇĔПЕ ПУЛТАРУЛĂХĔ.]</ref> Çав шутра — чи малтанхи чăвашла кĕнеке, куçару шутланаканскер. [[1800]]-мĕш çулта [[Санкт-Петербург]]ра пичетленсе тухнă.
Ку тапхăрти ытти литературăран тĕрлĕ сăлтавпа çырнă уйрăм сăвăсене асăнмалла. Акă çавсенчен пĕри:
{{цитата пуçламăшĕ}}
79-мĕш йĕрке:
</poem>
{{цитата вĕçĕ}}
Ку сăва [[1781]]-мĕш çулта çырнă, Хусанти енпуç кантурне уçнă чухне чаплă лару-тăрура вуласа панă. Кунашкал текстсем татах та пур. Вĕсен авторĕсене тупса палăртайман темелле. [[1852]] çулта пичетленсе тухнă «Чьвашъ аберь болдымыръ» сăввăн авторĕ камне вара тĕпчесе пĕлнĕ. Вăл — [[Лебедев Василий Иванович|Василий Лебедев]] ([[1813]]-?).<ref>Димитриев В.Д. [http://сувары.рф/ru/content/k-voprosu-ob-avtorstve-stihotvoreniya-chvash-aber-boldymyr К вопросу об авторстве стихотворения «Чьвашъ аберь болдымыръ»] — 36-мĕш асăрхав.</ref>
Чăваш литературин чи çÿлти шайне палăртакан хайлавсенчен пĕри — [[Фёдоров Михаил Фёдорович|Михаил Фёдоров]] ([[1848]]-[[1904]]) çырнă ([[1984]]) "Арçури" поэма:
{{цитата пуçламăшĕ}}
109-мĕш йĕрке:
Драма хайлавĕсене ытларах чухне сцена çинче кăтартса пама çыраççĕ. Анчах вĕсене капла та вулама пулать. Спиридон Михайлов "Калаçăвĕсем" ([[1852]]) ятарласа театр валли хатĕрленĕскерсем мар. Вĕсене чăваш драматургийĕн ум историйĕ тесе те йышăнма та юрать. Эпир асăнакан тапхăра илсен, унта та чăваш авторсем драматургире тунă уйрăм сăнавла тенĕ пек хайлавсем пур. Сăмахран: [[Комиссаров Гурий Иванович|Кури Вантер]] ([[1883]]-[[1969]]): «Чăваш туйĕ» ([[1901]]), «Авлану» ([[1902]]).
Çав вăхăтри [[букварь|букварьсенче]] пичетленнĕ [[калав|калавсен]] авторĕсем пирки каласа хăвармалла. Пурне те [[Яковлев Иван Яковлевич|И.Я.Яковлев]] [[ят|ячĕпе]] çеç çыхăнтарни тĕрĕс мар. "Революцичченхи чăваш литератури" ятлă текстсен пуххине хатĕрлекенсем ([[Юмарт Геннадий Фёдорович|Геннадий Юмарт]], [[Анатолий
== XX ĕмĕрти чăваш литератури ==
''Тĕп статья: [[XX ĕмĕрти чăваш литератури]]''.
=== XX ĕмĕрти проза ===
{{Çавăн пекех пăхăр|:Категори:Чăваш çыравçисем}}▼
* [[Агаков Леонид Яковлевич]]
* [[Алендеев Василий Степанович]]
Йӗрке 144 ⟶ 143:
* [[Юхма Мишши]]
▲{{Çавăн пекех пăхăр|:Категори:Чăваш çыравçисем}}
=== XX ĕмĕрти драматурги ===
{{Çавăн пекех пăхăр|:Категори:Чăваш драматургĕсем}}▼
* [[Айзман Николай Спиридонович]]
* [[Чиндыков Борис Борисович]]
▲{{Çавăн пекех пăхăр|:Категори:Чăваш драматургĕсем}}
=== XX ĕмĕрти поэзи ===
{{Çавăн пекех пăхăр|:Категори:Чăваш сăвăçисем}}▼
* [[Иванов Константин Васильевич]]
* [[Ларионов Никита Ларионович]]
Йӗрке 159 ⟶ 160:
* [[Ухсай Яков Гаврилович]]
▲{{Çавăн пекех пăхăр|:Категори:Чăваш сăвăçисем}}
== Хальхи саманари (XXI ĕмĕрти) чăваш литератури ==
* [[Ларионов Николай Николаевич|Николай Ларионов]] — [[Чĕмпĕр Ен]]ри çыравçă.
| |||