Сăвă: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Ellodanis5 (Сӳтсе яв | хушни) |
Ellodanis5 (Сӳтсе яв | хушни) Тӳрлетӗве ӑнлантарман |
||
3-мĕш йĕрке:
Ку [[Сăмах|сăмахăн]] урăхларах [[пĕлтерĕш]] те пур: сăвăлла çырнă кĕске [[литература]] [[Хайлав|хайлавне]] çапла калаççĕ.
== Ирĕклĕ сăвă ==
Ритмăн пĕртен-пĕр палăрăмĕпе — текст йĕркесем çине пайланнипе çеç — палăрса тăракан сăвă. Урăхла ăна верлибр теççĕ. [[Петĕр Яккусен]], [[Сăвăç|поэт]] тата [[чĕлхеçĕ]], чăваш ирĕклĕ сăввисене, вĕсен [[Генезис|генезисне]] кура, икĕ пысăк ушкăна уйăрма сĕннĕ: верлибр I ([[фольклор|фольклор]]тан аталанаканнисем) тата верлибр II ([[Европа]] традицийĕсенчен тухса пыраканнисем).
== Силлабика ==
Сăвă
== Метрикăлла сăвă ==
Сăввăн кашни йĕркин шалти çемми (шалти ритмĕ) пулсан çапла калаççĕ. Паллах, кунта чăн малтан пусăмсем пирки сăмах пырать. Шалти йĕркен уйрăм [[Пĕрчĕ|пĕрчине]], — енчен те вĕсем пурте пĕр пек пулсан, — [[метр]] е [[карт]] (вырăсла — "стопа") теççĕ. Пĕрчĕсем пĕр пек пулмасан апла каламаççĕ. Сăввине хăйне те "метрикăлла" теессинчен пăрăнаççĕ. Сăввăн кунашкал виçине силлабо-тоника тени те пулать. Мĕншĕн тесен ытларах чухне сыпăксен тата пусăмсен шучĕ пĕр пек. Анчах [[Вырăс чĕлхи|вырăс чĕлхинче]] "вольные стихи" [[Термин|терминпа]] палăртакан сикчевлĕ сăвăсенче изосиллабизм тата изотонизм çук. Çакана шута илсен, метрикăлла сăвă тени чылай ăнăçлăрах.
31-мĕш йĕрке:
</poem>
{{Цитата вĕçĕ}}
Ăнлантарни: '''"—"''' — вăйлă сыпăк ([[икт]]), '''"U"''' — вăйсăр сыпăк, '''"|"''' — картсен чикки. Калас пулать, малтанлăха пăхсан, хорей çемми пек те туйăнать. Анчах та йĕркесенчи 1-мĕш, 5-мĕш сыпăксем 3-мĕш, 7-мĕш сыпăксенчен чылай вăйсăртараххине пула [[пеон]] темелле. (Виççĕмĕш йĕркере икĕ тулли [[карт]], 1-мĕш, 2-мĕш, 4-мĕш йĕркесенче иккĕмĕш карчĕ тулли мар). Пеонăн çакăн пек тĕсĕсем пур: пеон I (— U U U), пеон II (U — U U), пеон III (U U — U), пеон IV (U U U —). Эпир илсе кăтартнă тĕслĕх — пеон III.<ref>Элли Илле. Чăваш пеонĕ (Сăвă теорийĕн ыйтăвĕсем). — Хыпар, 2000, кăрлач, 22.</ref> [[Сениэль Михаил Павлович|Михаил Сениэлĕн]] Геннадий
== Акцентлă сăвă ==
|