Сăвă: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Ellodanis5 (Сӳтсе яв | хушни)
Тӳрлетӗве ӑнлантарман
Ellodanis5 (Сӳтсе яв | хушни)
5-мĕш йĕрке:
Сăвă йĕркисем [[Сыпăк|сыпăксен]] шучĕ тан пулнипе уйрăлса тăрать. Изосиллабизм теççĕ çакна. Сыпăксен шутне [[размер]] теççĕ. Ритм ытти енсемпе йĕркелленисем çук. Вăл шутра — [[Пусăм|пусăмсем]] тĕлĕшпе те. Пусăмсем вăйсăр е пĕлтерĕшлех мар [[Чĕлхе|чĕлхесенче]] сарăлнă ку [[меслет]]. Сăмахран, [[чăваш чĕлхи]]нче те [[Çеçпĕл Мишши]]ччен пусăмсен çирĕп йĕркисем пулман.
== Метрикăлла сăвă ==
Сăввăн кашни йĕркин шалти çемми (шалти ритмĕ) пулсан çапла калаççĕ. Паллах, кунта чăн малтан пусăмсем пирки сăмах пырать. Шалти йĕркен уйрăм [[Пĕрчĕ|пĕрчине]], — енчен те вĕсем пурте пĕр пек пулсан, — [[метр]] е [[карт]] (вырăсла — "стопа" (лапă) теççĕ. Пĕрчĕсем пĕр пек пулмасан апла каламаççĕ. Сăввине хăйне те "метрикăлла" теессинчен пăрăнаççĕ. Сăввăн кунашкал виçине силлабо-тоника тени те пулать. Мĕншĕн тесен ытларах чухне сыпăксен тата пусăмсен шучĕ пĕр пек. Анчах [[Вырăс чĕлхи|вырăс чĕлхинче]] "вольные стихи" [[Термин|терминпа]] палăртакан сикчевлĕ сăвăсенче изосиллабизм тата изотонизм çук. Çакана шута илсен, метрикăлла сăвă тени чылай ăнăçлăрах.
=== Метрикăллă сăввăн тĕсĕсем ===
Метрикăлла сăввăн пĕр тĕсне çÿлерех асăнтăмăр ĕнтĕ: вăл — ''сикчевлĕ сăвă''. Асăннă меслетпе [[сăвăç]]сем [[Юптару|юптарусене]] çырма килĕштереççĕ.
{{Цитата пуçламăшĕ}}
<poem>
Колхозăн пулă пĕвинчен
Çу каçиччен
Хуралçă Йытă йăтрĕ пулă,
Вăл пулчĕ муллă.<ref>[http://chuvash.org/lib/haylav/2163.html Сергей Юшков. Юптару. Йытăпа чăх.] </ref>
</poem>
{{Цитата вĕçĕ}}
Сăвăри сыпăксен шучĕ кашни йĕркере тĕрлĕрен кунта: 8, 4, 9, 5.
 
== Акцентлă сăвă ==
Сăввăн йĕркисенче пусăмсен шучĕ пĕр пек, сыпăксен шучĕ вара улшăнса тăма пултарать. Шалти çемĕ (ритм) çук.