Евклид: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Chuvash2014 (Сӳтсе яв | хушни)
Тӳрлетӗве ӑнлантарман
Ellodanis5 (Сӳтсе яв | хушни)
Тӳрлетӗве ӑнлантарман
9-мĕш йĕрке:
}}
 
'''Евкли́д''' ''е'' '''Эвкли́д''' ({{lang-grc|Εὐκλείδης}}, п.т.300 ç. яхăн) — авалхи грек математикĕ. Математика никĕсĕсемникĕсĕсене кĕртнĕмайлаштарнă "Пуçламăшсем" ({{polytonic|Στοιχεῖα}} - латинлатнă терминологипе "элементсем"). кĕнекипе тĕнчипех палăрнă.
 
[[Ӳкерчĕк:Euclid Vat ms no 190 I prop 47.jpg|left|thumb|250px|Ватиканский манускрипт, т.1, 38v — 39r. Euclid I prop. 47 ([[теорема Пифагора]]).]]
17-мĕш йĕрке:
Ытти ĕçĕсенчен çаксем юлнă:
 
* ''ДанныйсемУмĕн кирлисем'' ({{lang-grc2|δεδομένα}}) — фигурăна тума мĕскер кирли çинченуçинчен у;
* ''Пайлани çинчен'' ({{lang-grc2|περὶ διαιρέσεων}}) — арапла куçарура пайĕ анчах юлнă. Геометри фигурисене пайлани çинчен;
* ''Пулăмсем'' ({{lang-grc2|φαινόμενα}}) —астрономинче—астрономире сфера геометринегеометрийĕпе усă курни çинчен;
* ''Оптика'' ({{lang-grc2|ὀπτικά}}) — çутă тӳрĕтӳррĕн сарăлни çинчен.
 
Кĕске çырса пани тăрăх паллă:
 
* ''Поризмсем'' ({{lang-grc2|πορίσματα}}) — кукăрсем çинчен;
* ''Конус сеченисемкасăлăвĕсем'' ({{lang-grc2|κωνικά}});
* ''ПоверхностныеÇийсенчи меставырăнсем'' ({{lang-grc2|τόποι πρὸς ἐπιφανείᾳ}});
* ''Псевдарисем'' ({{lang-grc2|ψευδαρία}}) — геометри доказательствинĕнентерĕвĕсен йăнăшĕсем çинчен;
<!-- * ''Музыка пуçламăшĕсем'' ({{lang-grc2|κατὰ μουσικὴν στοιχειώσεις}}). -->
 
36-мĕш йĕрке:
 
=== Текстсемпе куçарусем ===
КтиивĕКивĕ вырăсла куçарусем:
* ''Эвклидовы'' элементы из двенатцати нефтоновых книг выбранные и в осмь книг чрез профессора мафематики А. Фархварсона сокращенные. / Пер. с лат. И. Сатарова. СПб., 1739. 284 стр.
* Елементы геометрии, то есть первые основания науки о измерении протяжении, состоящие из осьми ''Евклидовых'' книг. / Пер. с франц. Н. Курганова. СПб., 1769. 288 стр.
57-мĕш йĕрке:
* ''Barbera A.'' The Euclidian Division of the Canon: Greek and Latin Sources // Greek and Latin Music Theory. Vol. 8. Lincoln: University of Nebraska Press, 1991.
=== Комментарисем ===
;Антика"Пуçламăшĕсем" пирки антика тапхăрĕнчи комментарисем ''Начал'':
* Прокл Диадох. [http://www.centant.pu.ru/plat/proklos/works/28euklid.htm Комментарии к первой книге «Начал» Евклида. Введение]. Пер. и комм. Ю. А. Шичалина. М.: ГЛК, 1994.
* Прокл Диадох. [http://www.nsu.ru/classics/schole/2/2-2-proclus.pdf Комментарии к первой книге «Начал» Евклида. Постулаты и аксиомы]. Пер. А. И. Щетникова. ''ΣΧΟΛΗ'', вып. 2, 2008, c. 265—276.