Википеди

Эри (кӳлĕ): версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Интерактивная навигация по истории
← Унчченхи тӳрлетӳМалалли тӳрлетӳ →
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
ВизуальныйВикитекст
Legobot (Сӳтсе яв | хушни)
1262 тӳрлетӳ
п Bot: Migrating 1 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q5492 (translate me)
п БОТ:Кӳлĕсем
1-мĕш йĕрке:
{{Кӳлĕ
'''Эри''' ([[акăлчан чĕлхи|акăлч.]] Lake Erie, [[франци чĕлхи|фр.]] lac Érié) — Канадăпа [[АПШ]] çĕрĕсенчи кӳлĕ, [[Мăн кӳлĕсем]] шутĕнче пысăккăшĕпе тăваттăмĕш вырăнта.
|Ячĕ = Эри (кӳлĕ)
|Нацилле ячĕ ={{lang-en|Erie}} {{lang-fr|Érié}}
|Ӳкерчĕк = Great_Lakes_Lake_Erie.png
|Ӳкерчĕке алпусни = Эри Мăн кӳлĕсен системинче
|Ӳкерчĕк анлăшĕ =
|Координатсем = 42/9/38/38N/81/16/23/W
|CoordScale =
|Патшалăх = АПШ/Канада
|Регион =
|Район=
|Тинĕс шайĕнчи çӳллĕшĕ = 174
|Тăршшĕ = 338
|Анлăшĕ = = 92
|Лаптăкĕ = 25700
|Калăпăш = 25700
|Çыран хĕрри тăршшĕ = 1370
|Чи пысăк тарăнăш = 64
|Вăтам тарăнăш =19
|Минераллав тĕсĕ = тăварсăр
|Тăварлăх =
|Янкăрлăх =
|Шыв пухăмĕн лаптăкĕ =
|Кĕрекен юханшывсем =[[Детройт (юханшыв)|Детройт]]
|Тухакан юханшыв =Ниагара (юханшыв)
|Commons = Lake Erie
|Позици картти =
|Позици картти 1 =
}}
 
'''Эри''' — АПШ, Канада территоринчи кӳлĕ. [[Детройт (юханшыв)|Детройт]] юханшыв юхса кĕрет, Ниагара (юханшыв) юхса тухать. Кӳлĕ лаптăкĕ 25700 км².
== Тавралăхĕ ==
[[Ӳкерчĕк:LakeErie-2.jpg|thumb|Эри кӳли пăрпа витĕннĕ.]]
Кӳлĕн шыв лаптăкĕ — 25 700 çм². Эри тĕнчере 13-мĕш вырăнта пулать. Унăн вăрăммăшĕ — 388 çм, анлăшĕ — 92 çм. Кӳлĕ шывĕсем АПШ-н [[Огайо (шта)|Огайо]], [[Пенсильвани (штат)|Пенсильвани]] тата [[Нью-Йорк (штат)|Нью-Йорк]] штачĕсен, [[Канада|Канадăн]] [[Онтарио (провинци)|Онтарио]] провинцийĕн çыранĕсене çапăнаççĕ. Эри кӳлли тинĕс шайĕнчен 173,8 м таран çӳллĕ. Кӳлĕн кăнтăр-анăçĕнче утравсем темĕн чухлĕ. Шыв температури: 0-2 °C — хĕлле, 24 °C — çулла. Çыран çумĕ раштавра пăрланать, [[пуш]]-[[ака]] уйăхĕнче ирĕлет. Кӳлле [[Детройт (юханшыв)|Детройт]], [[Гранд (юханшыв)|Гранд]], [[Рейзин (юханшыв)|Рейзин]], [[Гурон (кӳлĕ)|Гурон]], [[Моми (кӳлĕ)|Моми]], [[Сандаски (юханшыв)|Сандаски]], [[Куяхога (юханшыв)|Куяхога]] юханшывсем юхса кĕреççĕ; [[Ниагара (юханшыв)|Ниагара]] шывĕ юхса тухать, ун урлах Эри Онтарио кӳлĕпе çыхăнать. Эри хĕрринче [[Буффало]], [[Эри]], [[Толедо]], [[Порт-Стенли]], [[Монро]], [[Кливленд]] хулисем никĕсленĕ. Эри ячĕ эриелхонан инди йăхĕн чĕлхинчен пулса тухнă (вăрăм хӳре тесе вĕсем [[пума|пумăна]] палăртнă).
 
== ИсториАсăрхавсем ==
{{асăрхавсем}}
 
Малтан кӳлĕ таврашĕнче эри йăхĕсем (кăнтăр енче), аттавандарон йăхĕсем (çурçĕр енче) пурăннă. [[Французсем]] [[ирокезсем]]пе вăрçнă вăхăтра çав халăхсене пĕтĕмпех пĕтернĕ, вара вĕсен çĕрĕсене оттава, оджибве, виандот тата минго ятлă алгонкин йăхĕсем килсе йышăннă. Пĕрремĕш европеец, Эри кӳлĕ патне çитнĕскер, Луи Жолиэ пулнă. Вăл кӳлĕ çинче [[1669]] çулта пулнă, вара ун хыççăн кунта французсем пурăнма тытăннă.
 
== Каçăсем ==
{{Çурçĕр Америка кӳллисем}}
 
{{hydro-stub}}
[[Категори:Çурçĕр Америка]]
{{Тĕрĕслемен кӳлĕ}}
[[Категори:АПШ]]▼
 
[[Категори:Канада]]
[[Категори:Кӳлĕсем алфавитпа]]
▲[[Категори:АПШ/Канада кӳллисем]]
 
[[ru:Эри (озеро)]]
Çăлкуç — «https://cv.wikipedia.org/wiki/Эри_(кӳлĕ)»