Умпăрсем: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Addbot (Сӳтсе яв | хушни)
п Bot: Migrating 25 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q389236 (translate me)
Тӳрлетӗве ӑнлантарман
1-мĕш йĕрке:
'''Умпăрсем''' - Çурçĕрпе Вăта [[Итали]]ре пурăннă авалхи италиитал йăхĕ.
 
Умпăрсем авалхи итали йăхĕсенчен пĕри шутланать. Умпарсен чылай хулисене пирĕн эрăччен IX - IV ĕмĕрсенче никĕсленĕ.
== Истори ==
 
Умпăрсем авалхи итали йăхĕсенчен пĕри шутланать. Умпарсен чылай хулисене пирĕн эрăччен IX - IV ĕмĕрсенче никĕсленĕ.
== Кун-çулĕ ==
Умпăрсем хăйсене ромейсем çĕнсе иличченех ирĕклĕ общинăсен пĕрлешĕвĕнче тăнă. Вĕсен политика пурнăçĕ умпăр хулисенче çеç кĕрленĕв. Пĕрлĕлĕхĕн тытăмĕ вăрçă рангĕпе йĕркеленнĕ ушкăнсенчен тытăнса тăнă. [[Октавиан Август|Август]] тăрăмра чухне тăваттă умпăр аристокрачĕ [[Сенат (Авалхи Рим)|сенатор]] вырăнне йышăннă, [[Нерва]] император çемьи Умпăр кăкĕнчен тухнă.
 
[[Авалхи Рим|Ромейсем]] пĕрремĕш умпăрсемпе пирĕн эрăччен 310 çулта хутшăнма тытăннă та вĕсене 260 çулта хăйсен çумне хушнă. [[Самнитсем|Самнит]] тапхăрĕнче умпăрсем Рима тăшманлă [[коалици]]е кĕнĕ. Италие пĕрлештерсен хăшпĕр умпăр тулли [[гражданлăх]]а е сасă прависĕр гражданлăха тивĕçнĕ. [[Юлий саккунĕ]]пе 89 çулта умпăрсем рим гражданлăхне кĕнĕ.
 
[[Умпри]] çĕрĕсем çурçĕртен [[Альп тăвĕсем]]пе, тухăçран [[Иллири]]пе, [[Лигури]]пе анăç енче чикĕ тытнă. [[По (юханшыв)|По]] шывĕн кӳлмекĕнче [[Атриа]]па [[Спина]] умпăр сутă-илӳ хулисем вырнаçнă пулнă. IX - IV ĕмĕрсенче Умприе [[Авалхи Греци|Греципе]] [[Этрури]]рен япала турттарса килнĕ.
 
[[1444]] çулта тупнă [[игувин таблицисем]] умпăрсен тĕнĕ çинчен чылай хыпар параççĕ. Умпăр туррисен пантеонĕнче Ферони, Валенти, Минерва тата урăххисем те. Храмсенче бронзăран шăратнă турă кĕлеткисем тăнă.