Кара тинĕсĕ: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
п Santăr переименовал страницу Кар тинĕсĕ в Кара тинĕсĕ |
Тӳрлетӗве ӑнлантарман |
||
1-мĕш йĕрке:
{{Тинĕс
|Ячĕ =Кар тинĕсĕ
|Ӳкерчĕк = Kara Sea map RU.png
|Ӳкерчĕк анлăшĕ = 300
|Алпусни =
|lat_dir = N|lat_deg = 74|lat_min =49 |lat_sec = 55
|lon_dir = E|lon_deg =71 |lon_min =18 |lon_sec =43
|region =
|CoordScale =
|Вырнаçăвĕ =
|Вăрăммашĕ =
|Анлăшĕ =
|Лаптăк = 893 400
|Калăпăш = 101 000
|Çыран хĕррин вăрăммăшĕ =
|Чи тарăнăшĕ = 620
|Вăтам тарăнăш = 50—100
|Шыв пухăмĕн лаптăкĕ =
|Юхса кĕрекен шывсем = [[Кара (юханшыв)|Кара]], [[Обь (юханшыв)|Обь]], [[Енисей]], [[Таз (юханшыв)|Таз]].
|Категори Викиампарта = Laptev Sea
}}
'''Кар тинĕсĕ'''— [[Çурçĕр Пăрлă океанĕ]]н хĕрринчи тинĕс. Ятне [[Кара (юханшыв)|Кара]] юханшывĕпе çыхăнтараççĕ. Юханшывĕн ячĕ [[ненец|ненецсен]] Кара йăхĕпе çыхăннă.
Тинĕс Евразипе [[Çĕнĕ Çĕр]], [[Франц-Иосиф Çĕрĕ]], [[Çурçĕр Çĕр]], [[Гейберг утравĕсем|Гейберг]] утравĕсем хушшинче вырнаçнă. Тинĕсĕн çурçĕр пайĕнче 1924-мĕш çулта теорилле уçнă [[Визе Çĕрĕ]] утрав вырнаçнă. Унсăр пуçне тинĕсре [[Арктика институчĕн утравĕсем]] тата ЦИК хыпарĕсен утравĕсем вырнаçнă.
Кар тинĕсĕ - Раççейри чи сивĕ тинĕссенчен пĕри. Шыв вăрррисем патĕнче çуç шыв температури çулла 0 °C ăшăрах. Çулталăкăн пысăкрах пайĕнче тинĕс [[пăр]] айĕнче.
Çулла тинĕс 6°C таран ăшăнать (çиелти 50-70м).
Тинĕсре [[сиг]], [[Голец (пулă)|голец]], [[камбала]] тата ытти пулăсем тĕл пулаççĕ.
Тĕп [[порт]] - [[Диксон]]. Тинĕс витĕр [[Çурçĕр тинĕс çулĕ]] иртет. Кар тинĕсĕ витĕр тухма питĕ кăткăс <ref>[http://esimo.oceanography.ru/esp2/index/index/esp_id/15/section_id/9/menu_id/3997 Руководство для сквозного плавания судов по Северному морскому пути. СПб, 1995]</ref>.
== Экологи ==
=== ССРС вăхĕнчи ядерла каяшсене пытарни ===
[[Сивлек вăрçă]] çулĕсенче Кара тинĕсĕнче Тинĕс Çарĕн ядерла каяшĕсене пытарнă<ref name="bbc">[http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-21119774 BBC:"Russia explores old nuclear waste dumps in Arctic"]</ref>:
* 1965—1988 — Атолла шывай киммисен ултă ректорне тата 10 ядерла реактор путарнă<ref>"Radioecological Hazard of Ship Nuclear Reactors Sunken in the Arctic, " Atomic Energy, Vol.79, No. 3, 1995.</ref>
* [[1981]]-мĕш çулта [[Степовой кӳлмекĕ]]нче К-27 атомла шывай карапне пытарнă.
== Вуламалли ==
* ''Шамраев Ю. И., Шишкина Л. А.'' Океанология. Л.: Гидрометеоиздат, 1980.
==Асăрхавсем==
{{асăрхавсем}}
== Каçăсем ==
{{Commons|Category:Kara Sea}}
* [http://tapemark.narod.ru/more/13.html Карское море] в книге: ''А. Д. Добровольский, Б. С. Залогин.'' Моря СССР. Изд-во Моск. ун-та, 1982.
* [http://www.bbc.co.uk/russian/russia/2013/01/130124_k27_submarine_radioactivity.shtml Би-Би-Си: «Радиоактивные объекты в Арктике»]
{{stub}}
{{Çурçĕр Пăрлă океан}}
[[Категори:Кара тинĕсĕ| ]]
[[Категори:Çурçĕр Пăрлă океанăн тинĕсĕсем]]
[[Категори:Раççей тинĕсĕсем]]
| |||