Мĕнпур тĕнчери вăрăлăх усравлăхĕ: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
п The file Image:Svalbard_vault_mountain_cutaway.jpg has been removed, as it has been deleted by commons:User:INeverCry: ''Per commons:Commons:Deletion requests/Files in Category:Svalbard Global Seed Vault''. ''[[m:User:CommonsDelinker|Tran…
Тӳрлетӗве ӑнлантарман
1-мĕш йĕрке:
{{coord|78.238166|N|15.447236|E|display=title}}
[[File:Svalbard seed vault IMG 8893.JPG|thumb|280px|Кĕрĕм]]
 
'''Шпицбергенри мĕнпур тĕнчери вăрăлăх управлăхĕ''' ({{lang-no|globalt sikkerhetshvelv for frø på Svalbard}}) — [[Шпицберген]]ри туннель-управлăх, унта хăрушсăрлă упрама ял хуçалăхĕнчи калчаллă вăрăлахсен тĕп тĕслĕхĕсем.
 
Мĕнпур тĕнчери лартмалли-акмалли [[банк]]-[[вăрăлăх управлăхĕ|вăрăлăх управлăхне]] [[ПНЙ]] [[Эгида|хӳтлĕхĕпе]] тĕнчери ял хуçалăх ӳсентăранĕсен лартмалли-акмалли материалне упраса хăварас тĕллевпе йĕркеленĕ. Проекта [[Норвеги]] укçи-тенкипе туса пынă, вăл вара 9 млн доллар тăкака çитнĕ<ref>[http://news.bbc.co.uk/hi/russian/sci/tech/newsid_7098000/7098743.stm В Норвегии создают «Ноев ковчег» для семян]</ref>. Кашни патшалахăнпатшалăхăн хăйĕн уйрăмĕ пур.
 
Çак вăрăлăх управăхăн тĕл ĕçĕ — пуласпулаяс [[Глобаллă катастрофа|глобаллă катастрофăсенче]], çаплаçаплах [[астероид]]сем ӳкесренӳксе çĕмĕресрен, [[йĕтреллĕйĕтре вăрçăвăрçи]] енче [[глобаллă ăшăту]] инкек-синкекĕсенчен хăтарасси.
 
Çак вăрăлăх управăхăн тĕл ĕçĕ — пулас [[Глобаллă катастрофа|глобаллă катастрофăсенче]], çапла [[астероид]]сем ӳкесрен, [[йĕтреллĕ вăрçă]] е [[глобаллă ăшăту]] инкек-синкекĕсенчен хăтарасси.
 
120-метр тарăнăшĕнче тата [[тинĕс шайĕн çӳллешĕ]]нчен 130 [[метр]] (430 [[фут]]) çуллĕшĕнче [[шпицберген]]ăн [[Лонгйир]] паçсулкинчепаççулкинче вырнаçнă. Банка сирпĕнтерӳрен хӳтĕленĕхӳтĕлекен алăк татаалăкпа шлюз камерисене туса лартнă. Материалсене сивĕтӳшанту хатĕрсенехатĕрĕсене хунă, вĕсем вырăнти çĕр кăмрăкĕпе ĕçлеççĕ, çаплах ĕмĕрлĕ шăнтлăх пулăшать. [[Вăрăлăх]]сене тăваттă сийлĕ герметика пакечĕсене хураççĕ, кайран пакетсене контейнерсене хураççĕ, вĕсене вара управлăхăн çӳлти полкисене хураççĕ.
 
120-метр тарăнăшĕнче тата [[тинĕс шайĕн çӳллешĕ]]нчен 130 [[метр]] (430 [[фут]]) çуллĕшĕнче [[шпицберген]]ăн [[Лонгйир]] паçсулкинче вырнаçнă. Банка сирпĕнтерӳрен хӳтĕленĕ алăк тата шлюз камерисене лартнă. Материалсене сивĕтӳ хатĕрсене хунă, вĕсем вырăнти çĕр кăмрăкĕпе ĕçлеççĕ, çаплах ĕмĕрлĕ шăнтлăх пулăшать. [[Вăрăлăх]]сене тăваттă сийлĕ герметика пакечĕсене хураççĕ, кайран пакетсене контейнерсене хураççĕ, вĕсене вара управлăхăн çӳлти полкисене хураççĕ.
Сивĕ температура (-18 [[°C]]) тата йӳçлĕк сахал пулнипе метаболика хастарлăхĕ вăрăлăхсене ватăлассине чараклаççĕ.<ref>[http://perelistka.ru/leaf/1-march/47-30032011.html Всемирное хранилище семян. Короткие заметки]</ref>
 
Йӗрке 14 ⟶ 15:
хавшак [[Тектоника|тектоника хастарлăхне пула] ансат шутланать.
 
== Çавăн пекех пăхăр ==
* [[Вавиловăн калчаллă вăрăлăх ӳсентăранĕсен пухăмĕ]]