Тутарсем: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
п робот хушрĕ: stq:Tataren |
Тӳрлетӗве ӑнлантарман |
||
1-мĕш йĕрке:
{{пĕлтерĕшсем|Тутарсем (пĕлтерĕшсем)}}
{{Халăх
|
| ӳкерчĕк = [[File:Tuqay.jpg|64пкс]][[File:Һади Такташ.jpg|61пкс]][[File:Галиәсгар Камал.jpg|61пкс]][[File:Ayaz İshaki.jpg|64пкс]]<br />[[File:Sadretdin Maksudov.jpeg|65пкс]][[File:Yusuf akcura.jpg|53пкс]][[File:Муса Җәлил.jpg|64пкс]][[File:Salih Saydashev.jpg|58пкс]]<br />[[File:Sara Sadíqova Mäskäw konservatoriäsendä uqığan çaqta 1924.jpg|60пкс]][[File:Vagapov Rashit Vagapovich.jpg|64пкс]][[File:professor G. Akhatov.jpg|62пкс]][[File:Marat Safin, 2006.jpg|60пкс]][[File:Ruslan Nigmatullin.jpg|60пкс]][[File:Alsou Abramova.jpg|60пкс]]
| анлăшĕ =
| алпусни = <font size="1">[[Габдулла Тукай]] • [[Хади Такташ]] • [[Галиаскар Камал]] • [[Гаяз Исхаки]]<br />[[Садретдин Максудов]] • [[Юсуф Акчурин]] • [[Муса Джалиль]] • [[Салих Сайдашев]]<br />[[Сара Садыкова]] • [[Рашид Вагапов]] • [[Ахатов Габдулхай Хурамович|Габдулхай Ахатов]] • [[Марат Сафин]] • [[Руслан Нигматуллин]] • [[Алсу]]</font>
| тăван ячĕ = Татарлар
| вырнаçăвĕ = {{Раççей ялавĕ}} [[Раççей Федерацийĕ]]: <br /> 5 310 649 (2010 çыр.)<ref name="пер.2010">[http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/perepis_itogi1612.htm Официальный сайт Всероссийской переписи населения 2010 года. Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года]</ref>
* {{Тутарстан ялавĕ}} [[Тутарстан]]: 2 012 571 (2010)<ref name="2010 çыр."/>
* {{Пушкăртстан ялавĕ}} [[Пушкăртстан]]: 1 009 295 (2010)<ref name="2010 çыр."/>
* {{Челепи облаçĕн ялавĕ}} [[Челепи облаçĕ]]: 180 913 (2010)<ref name="2010 çыр."/>
▲{{TJK}}: 96 000<ref name=joshua>[http://www.joshuaproject.net/peoples.php?rop3=109874 Tatar Ethnic People in all Countries]</ref><br />
* [[Ăренпур облаçĕ]]: 151 492 (2010)<ref name="2010 çыр."/>
{{UKR}}: 73 304<ref>[http://2001.ukrcensus.gov.ua/rus/results/nationality_population/nationality_popul1/select_51/?botton=cens_db&box=5.1W&k_t=00&p=75&rz=1_1&rz_b=2_1%20%20%20%20%20&n_page=4 Всеукраїнський перепис населення 2001 (вырăс версийĕ)]</ref><br />▼
* {{
* {{Мускав ялавĕ}}: 149 043 (2010)<ref name="пер.2010"/>
{{KGZ}}: 31 424<ref>[http://212.42.101.100:8088/nacstat/sites/default/files/3.1.pdf Численность постоянного населения Кыргызской Республики по национальностям]</ref><br />▼
* {{Свердловск облаçĕн ялавĕ}}: 143 803 (2010)<ref name="2010 çыр."/>
{{AZE}}: 31 000<ref name=joshua /><br />▼
* {{Самар облаçĕн ялавĕ}} [[Самар облаçĕ]]: 126 124 (2010)<ref name="пер.2010"/>
{{TUR}}: 26 000<ref name=joshua /><br />▼
* [[Перĕм Ен]]: 115 544 (2010)<ref name="2010 çыр."/>
* {{Хантă-Манси автономи тăрăхĕн ялавĕ}} [[Хантă-Манси автономи тăрăхĕ — Югра]]: 108 899 (2010)<ref name="2010 çыр."/>
* [[Тĕмен облаçĕ]] [[]] (кăнтăр енĕ): 102 587 (2010)<ref name="2010 çыр."/>
* {{Чулхула облаçĕн ялавĕ}} [[Чулхула облаçĕ]]: 44 103 (2010)<ref name="2010 çыр."/>
{{Узбекистан ялавĕ}} [[Узбекистан]]: 324 080 (2002) <ref>Этнический атлас Узбекистана. Ташкент — 2002 г.</ref> - 665,000 (2002) <ref>[http://www.joshuaproject.net/peoples.php?rop3=109874 Joshua Project - Tatar Ethnic People in all Countries<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref><br />
{{CHN}}: 7500<ref name=joshua /><br />▼
{{Казахстан ялавĕ}} [[Казахстан]]: 204 229 (перепись 2009)<ref>[http://www.stat.kz/p_perepis/Documents/КрПН2009_161110рус.doc Итоги переписи населения Казахстана 2009 г.]</ref><br />
{{POL}}: 5000<ref name=joshua /><br />▼
* [[Караганда облаçĕ]]: 34 215 (2010)<ref name="ЭтноКаз2010">[http://www.stat.kz/publishing/DocLib4/2010/Демография/Bull_Hsany2010.rar Численность населения по областям, городам и районам, полу и отдельным возрастным группам, отдельным этносам на 1 января 2010 года]</ref>
{{GEO}}: 3700<ref name=joshua /><br />▼
* [[Алма-Ата]]: 25 619 (2010)<ref name="ЭтноКаз2010"/>
* [[Тухăç Казахстан облаçĕ]]: 21 780 (2010)<ref name="ЭтноКаз2010"/>
* [[Кăнтăр Казахстан облаçĕ]]: 21 429 (2010)<ref name="ЭтноКаз2010"/>
* [[Кустанай облаçĕ]]: 16 706 (2010)<ref name="ЭтноКаз2010"/>
* [[Павлодар облаçĕ]]: 15 532 (2010)<ref name="ЭтноКаз2010"/>
▲{{UKR}}: 73
* [[File:Flag of Donetsk Oblast.svg|22px]] [[Донецк облаçĕ]]: 19 161 (2001 çыр.)<ref name="укр2001"/>
* {{Крым ялавĕ}} [[Крым Автономи Республики|Крым АР]]: 11 090 (2001 çыр.)<ref name="укр2001"/>
{{TKM}}: 62 000<ref name="joshuaproject.net">[http://www.joshuaproject.net/peoples.php?rop3=109874 Joshua Project - Tatar Ethnic People in all Countries]</ref>
▲{{KGZ}}: 31 491
* [[Бишкек]]: 12 712 (2009 çыр.)<ref name="Этно2009.Бишкек">[http://212.42.101.100:8088/nacstat/sites/default/files/город%20Бишкек.pdf Перепись населения Киргизии 2009. Бишкек]</ref>
* [[Чуй облаçĕ]]: 6 482 (перепись 2009)<ref name="Этно2009.Чуй">[http://212.42.101.100:8088/nacstat/sites/default/files/Чуйская%20область.pdf Перепись населения Киргизии 2009. Чуй облаçĕ]</ref>
{{AZE}}: 25 900 (2009 çыр.)<ref name="ЭР2009">[http://pop-stat.mashke.org/azerbaijan-ethnic2009.htm Ethnic composition of Azerbaijan 2009]</ref> <br />
* [[Баку]]: 25 171 (2009 çыр.)<ref name="ЭР2009"/>
{{TJK}}}: 19 300 (2000 çыр.)<ref>[http://www.demoscope.ru/weekly/2005/0191/analit05.php Итоги переписи населения Таджикистана 2000 года: национальный, возрастной, половой, семейный и образовательный составы]</ref><br />
{{Израиль ялавĕ}} [[Израиль]]:15 000
{{BLR}}: 7316 (перепись 2009)<ref>[http://belstat.gov.by/homep/ru/perepic/2009/publications/bul_republic.rar Белстат. Предварительные итоги переписи 2009]</ref> <br />
{{LTU}: 3235 (перепись 2001)<ref>[http://pop-stat.mashke.org/lithuania-ethnic2001.htm Национальный состав населения Литвы. Перепись 2001]</ref> <br />
{{LVA}}: 2739 (2010)<ref name="LV.01,07,11">[http://www.pmlp.gov.lv/lv/statistika/dokuments/2010/ISVN_Latvija_pec_TTB_VPD.pdf Распределение населения ЛР по национальному составу и государственной принадлежности на 01.07.2010.] {{ref-lv}}</ref> <br />
{{EST}}: 2445 (2010)<ref>[http://pop-stat.mashke.org/estonia-ethnic2010.htm Национальный состав населения Эстонии. 2010]</ref> <br />
{{Афганистан ялавĕ}} [[Афганистан]]: 500 (2005) <ref>[http://www.joshuaproject.net/peoples.php?rop3=109874 Joshua Project - Tatar Ethnic People in all Countries<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref><br />
{{POL}}: 495 (2002 çыр.)<ref>[http://pop-stat.mashke.org/poland-ethnic2002.htm Национальный состав населения Польши. Перепись 2002]</ref>
| çухалнă =
| архкультура =
| чĕлхе = [[тутар чĕлхи|тутар]], [[вырăс чĕлхи|вырăс]] тата ур.
| расă =
| тĕн = [[ислам]] ([[суннизм]]), [[православи]], [[атеизм]] тата ур.<ref name="ReferenceB">Каариайнен Киммо, Д.Е.Фурман. Татары и русские - верующие и неверующие, старые и молодые. // Вопросы философии. - 1999. - №11. - С. 68-80.</ref>
| тăванла = [[пушкăртсем]], [[крым тутарĕсем]], [[нухайсем]], [[казахсем]]
| кĕрет = [[Тĕрĕк турачĕ]]<br />
[[Кăпчак чĕлхисем|Кăпчак ушкăнĕ]]<br /> [[Атăлçи-кăпчак чĕлхисем|Атăлçи кĕçĕн ушкăнĕ]]
| унăн шутĕнче = [[хусан тутарĕсем]], [[мишарсем]], [[кряшенсем]], [[çĕпĕр тутарĕсем]], [[аçтăрхан тутарĕсем]], [[касимов тутарĕсем]], [[поляк-литва тутарĕсем]]
| генезис = [[пăлхарсем]], [[половсем]], [[пăртассем]], [[финн-укăрсем]]
}}
'''Тутарсем''' (тăван ячĕ — {{lang-tt|татар, tatar}}, нум. х. ''татарлар, tatarlar'') — [[Раççейĕн европа пайĕ]]н вăта облаçĕсенче, [[Атăлçи]]ре, [[Уралçумĕ]]нче, [[Çĕпĕр]]те, [[Казахстан]]ра, [[Вăтам Ази]]ре, [[Синьцзян-Уйгур автоном районĕ|Синьцзянра]] тата [[Инçет Тухăç]]ра пурăнакан [[Тĕрĕк халăхĕсем|тĕрĕк халăхĕ]].
| |||