Акăлчан чĕлхи: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
п r2.7.3) (робот хушрĕ: xmf:ინგლისური ნინა |
Тӳрлетӗве ӑнлантарман |
||
1-мĕш йĕрке:
{{Чĕлхе
|тĕс = инди-европа
|
|тăван ят = English, the English language
|патшалăхсем = <div style="width:200px">{{GBR}}, {{USA}}, {{IND}}, {{AUS}}, {{CAN}}, {{IRL}}, {{NZL}}, {{LBR}}, {{MLT}}, {{ZAF}}, {{PHL}}</div>
|официаллă чĕлхе = ''De jure'': [[Австрали]], [[Канада]], [[АПШ]] 31 штачĕ, [[Çĕнĕ Зеланди]], [[Либери]], [[Белиз]], [[Британ пĕртуслăхĕ]]н чылай патшалăхĕ, [[Пĕрлешĕннĕ Нацисен Йĕркеленĕвĕ]]<br />''De facto'': [[Аслă Британи]]<br />''De jure'', ыттисемпе пĕрле: [[Ирланди]], [[КАР]], [[Инди]]; [[ЕП]], [[ГУАМ]], [[Европа канашĕ]]<br />
|калаçакан йышĕ = Тăван чĕлхе: 309—400 миллион<br />Иккĕмĕш чĕлхе: 199—1400 миллион<ref>see: [http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=eng Ethnologue] (1984 estimate); [http://www.economist.com/world/europe/displayStory.cfm?Story_ID=883997 The Triumph of English], The Economist, Dec. 20, 2001; [http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=eng Ethnologue] (1999 estimate); {{cite web|url=http://www.oxfordseminars.com/Tesol/Pages/Teach/teach_20000jobs.php|title=20,000 Teaching Jobs|accessdate=|publisher=Oxford Seminars|language=English|archiveurl=http://www.webcitation.org/617r0YMzu|archivedate=2011-08-22}};</ref><ref name="wwenglish">{{cite web|url=http://www.ehistling-pub.meotod.de/01_lec06.php|title=Lecture 7: World-Wide English|accessdate=|publisher=<sub>E</sub>HistLing|deadlink=unknown-host}}</ref>
|рейтинг = 3-мĕш е 4-мĕш тăванпа тан ([[Испан чĕлхи|испан]]), 2-мĕш мĕнпур калаçакан йышĕпе
|категори = [[Еврази чĕлхисем]]
|классификаци =
[[Инди европа чĕлхисем|Инди-европа çемьи]]
: [[Герман турачĕ]]
:: [[Анăç герман ушкăнĕ]]
::: [[Анкăл-фриз чĕлхисем|Анкăл-фриз кĕçĕн ушкăнĕ]]
|çыру = [[латиница]] ([[акăлчан алфавичĕ]])
|ГОСТ 7.75–97 = анг 45
|ISO1=en
|ISO2=eng
|ISO3=eng
}}
[[File:Anglospeak(800px).png|right|thumb|290px|'''Акăлчан чĕлхин сарăлăвĕ'''<ref>Çавăн пекех тĕплĕнрех [http://rusrep.ru/article/2011/03/16/science_map/ 2011 ç. пуш уйăхĕн хыпарĕсем]</ref> <br /> {{халап|#0000ff|Акăлчан челхи официаллă чĕлхе е пурăнан халăхăн чылайрахăшĕн чĕлхи}} {{халап|#8ddada|Акăлчан чĕлхи официалла чĕлхесенчен пĕрри, ачах та пурăнан халăхăн чылайрахăшĕн чĕлхи пулмасть}}]]
'''Акăлчан чĕлхи''' ({{lang-en|English, the English language}}) — [[Аслă Британи]]ре, [[Америкăн Пĕрлешӳллĕ Штачĕсем|АПШра]], [[Нацисен Содружестви]]не кĕрекен çĕр-шывсенче тата
== Кун-çулĕ ==
▲'''Акăлчан чĕлхи''' [[Аслă Британи]]ре, [[Америкăн Пĕрлешӳллĕ Штачĕсем|АПШра]], [[Нацисен Содружестви]]не кĕрекен çĕр-шывсенче тата ытти Британсен малтанхи колонийĕсенче ытти чĕлхесенчен тăтăшрах усă куракан е патшалăх чĕлхи пулакан [[Хĕвеланăç Герман чĕлхисем|Хĕвеланăç Герман]] чĕлхи. Акăлчан чĕлхи халĕ тĕнчери чи калаçакан тăван чĕлхесенчен тăваттăмĕшĕ ([[Китай чĕлхи|Китай]], [[Испан чĕлхи|Испан]], [[Хинди]] хыççăн) - 380 миллиона яхăн çыншăн тăван. Акăлчан чĕлхи [[Герман чĕлхисем|Герман чĕлхисенчен]] чи анлă сарăлни. АЧ тĕнчен нумай кĕтесĕнче ([[Британ Империйĕ]] 18, 19, 20-мĕш ĕмĕрсенче çар, экономика, ăслăлăх, политика, культура енчен ытти çĕршывсене сарăлнине кура) [[Лингва франка]] статуспа çӳрет. Акăлчанла калаçакан халăхсем [[кино]], [[сывлăш çӳлĕсем]], телерадиовещани, [[ăслăлăх]], [[Интернет]]па пĕтĕм Çĕр чăмăрне витернине кура, халĕ Акăлчан чĕлхи тĕнчери чи вĕренекен ют (иккĕмĕш) чĕлхе. Пĕтĕм тĕнчипех вĕренӳ учрежденийĕсенче нумай вĕренекенсене сахалран кăшт акăлчанла вĕренме ыйтаççĕ, тĕрлĕ сферă, тĕрлĕ ĕç акăлчанла пĕлмесĕр пулмасть.
Акăлчан чĕлхи [[Кивĕ Саксон чĕлхи]]пе [[Британи]]е [[Европа]]н çурçĕр хĕвелтухăçри [[Герман йăхĕсем]] илсе килнĕ [[диалект]]сенчен пулса кайнă. Малалла акăлчансен çĕрне ют халăхсем икĕ хут çĕнсе йышăнни [[ĕлĕкхи акăлчан чĕхи]]не витĕм кӳнĕ. Пĕрремĕш хутĕнче 8-9-мĕш ĕмĕрсенче [[Герман чĕлхисем|Герман чĕлхисен]] Скандинавла чĕлхепе калаçакансем Британин хăшпĕр пайĕсене колониленĕ. Иккĕмĕш хутĕнче 11-мĕш ĕмĕрте [[Француз чĕлхи]]лле калаçакан Нормансем килнĕ.
Йӗрке 25 ⟶ 33:
[[15-мĕш ĕмĕрте]] [[уçă сасăсен аслă куçăвĕ]](Great Vowel Shift) [[вăтам акăлчан чĕлхи]]н сăн-сăпатне, янравне чылай улăштарнă. Малалла вара Лондонра аталанса кайнă акăлчан диалекчĕ правительствăра, администрацире вăй илсе пичетре те стандартланма тытăннă. Вара [[Уильям Шекспир]](William Shakespeare) вăхăтнелле [[хальхи акăлчан чĕлхи]]не анлăн усă курни палăрать.
==Асăрхавсем==
[[Категори:Aкăлчaн чĕлхи|Aкăлчaн чĕлхи]]▼
<references/>
{{Interwiki|en|Main Page|акăлчанла|}}
{{wiktionarycat|type= акăлчан чĕлхин|category=Акăлчан чĕлхи}}
{{weld
| {{Хальхи герман чĕлхисем}}
| {{Акăлчан чĕлхин диалекчĕсем}}
| {{ПНЙ чĕлхисем}}
| {{ЕП чĕлхисем}}
| {{КАР чĕлхисем}}
| {{Ĕнчĕ челхисем}}}}
{{Link
{{Link FA|mk}}
{{Link FA|sw}}
{{Link FA|vi}}
{{Link GA|no}
[[ace:Bahsa Inggréh]]
| |||