Нимĕçсем: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
п The file Image:Imperial_Circles-2005-10-15-en.png has been replaced by Image:Imperial_Circles_1512_en.png by administrator commons:User:Logan: ''File renamed: ''[[commons:COM:FR#reasons|File renaming criterion #3]… |
п r2.7.3) (робот хушрĕ: sco:Germans; косметические изменения |
||
2-мĕш йĕрке:
'''Нимĕçсем''' ([[нимĕç чĕлхи|ним.]] ''Deutsche''), — [[Германи]]ре пурăнакан, нимĕçле калаçакан [[халăх]].
== Нимĕç халăхĕ сарăлнă вырăнсем
{| class="wikitable"
10-мĕш йĕрке:
|-
|
# [[Австри]] (ххх)
# [[Швейцари]] (ххх)
# [[Бельги]] (70,000 яхăн)
# [[Итали]] (ххх)
# [[Польша]] (ххх)
# [[Чехи]] (ххх)
# [[Словаки]] (ххх)
# [[Раççей]] (ххх)
# [[Франци]] (ххх)
# [[Казахстан]] (ххх)
# [[Венгри]] (ххх)
# [[Бразили]] (ххх)
# [[Румыни]] (ххх)
# [[Намиби]] (ххх)
# [[АПШ]] (ххх)
# [[Парагвай]] (ххх)
# [[Уругвай]] (ххх)
# [[Нидерландсем]] (ххх)
|-
|}
== Нимĕç халăхĕн кун-çулĕ ==
[[Ӳкерчĕк:Imperial_Circles_1512_en.png|thumb|right|[[Таса Рим империйĕ]], 1512 çул.]]
Нимĕç этносĕн нĕсĕлĕсен шутне [[алемансем]], [[баварсем]], [[франксем]], ''саксы'', [[лангобардсем]], ''маркомансем'', ''готсем'', [[неметсем]], [[швабсем]] тата ытти герман йăхĕсем тата также [[кельтсем]]пе
Франксен империне [[843]] çулта аркатсан, [[Тухăç-Франк патшалăхĕ]],
Нимĕçсен хăйсен ячĕ deutsch (дойч), teutā индоевропă сăмахĕнчен тухать, «халăх» тени пулать. Халĕ французсем, италисемпе испансем вĕсене алеманнсем (алеман йăхĕ), финнсем — саксем, славянсемпе венгрсем — нимĕçсем (немет йăхĕ), акăлчансем — германсем (german) тесе чĕнеççĕ.
Вăрах вăхăт Германи хăй тĕллĕ феодал çĕрĕсене пайланса тăнă, çавăнпа та паянкуна çитиех кунта швабсем, баварсем, саксонсем, франконсем тата ытти ятсем те сыхланса юлнă. Германи çĕрĕсене пуçтарас ĕçре тĕп ĕç-пуçа [[XIX ĕмĕр]]ĕн иккĕмĕш пайĕнче хăватлă Прусси патшалăхĕ вылянă.
Нимĕç йăхĕсем пĕтĕмпех [[1871]] çулта çĕрĕсене пĕрлештернĕ хыççăн пĕр наци пулса тăраççĕ. [[Индустриализаци]] тата унпа çыхăннă халăх хуласене куçăнни те тĕрлĕ çĕрсенчи
== Хуçалăх йăла-йĕркисем ==
45-мĕш йĕрке:
4 тĕслĕ ял пӳрчĕсем:
* Анат нимĕç пӳрчĕ — пĕр хутлă, каркаслă, пӳлĕмĕсем — пĕр тăрă айĕнче, ăшăтма
* Вăтам нимĕç пӳрчĕ — икĕ хутлă, каркаслă, пĕрремĕш хутĕнче — пурăну пайĕ, çӳлти — хушма хуçалăх пӳлĕмĕсем, хуçалăх çурчĕсем — кил картинче. Пӳртре — вучахпа кăмака.
*
* [[Баден-Вюртемберг]] çĕрĕнче — шварцвальд пӳрчĕ, вăтам нимĕçпе альпи варринчи евĕр.
Вырăнти уйрăлусем сĕтел-тенкелре те курăнаççĕ: çурçĕрте илмлетӳре ытларах касса туни пулать пулсан, кăнтăрта — çырса тунисем чылайрах.
Нимĕç йăлиллĕ тум-тир тĕсĕ 16-17 ĕмĕрсенче çирĕпленнĕ, кайран вара
Апат-çимĕçĕ — хуçалăх тĕсĕнчен килет. Çурçĕр енче — [[çĕрулми]], ыраш çăкăрĕ, кăнтăр енче
== Уявсем
Тĕп уявĕсем — [[Раштав]]па
[[Кăрлач]]ра, [[
[[Вальпурги каçĕ]] — чи паллă авалхи уяв, çĕр пуянлăхне халалласа тăваççĕ. Вальпурги каçне ешерекен çуркуннене асăнса [[ака, 30]] çĕрле уявлаççĕ.
Вальпурги каçĕн ячĕ таса Вальпурги, Уимбурнă монахини ятĕнчен куçнă. Монахиньă Англирен Германие [[748]] çулта мăнастыре никĕслеме, уçма килнĕ. Вăл [[нарăс, 25]] [[777]] çулта
Вăтам ĕмĕрсенче тĕшмĕш ĕненĕвĕпе, Вальпурги каçĕнчи тухатмăш карчăкĕсен ĕçкĕ-çикĕ иртĕхĕсене пĕтĕм Германире, [[Скандинави]]ре пуçтарăннă. Çав тухатмăш карчăксем шăпăрсем çине утланса ларса ту тăррисем çине вĕçсе çитнĕ, унта вĕсем демонсемпе, мурсемпе ĕçнĕ-çинĕ, ташланă, аскăннă.
175-мĕш йĕрке:
[[rw:Abadage]]
[[sah:Ниэмэстэр]]
[[sco:Germans]]
[[sh:Nemci]]
[[sk:Nemci]]
|