1642: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
п r2.7.1) (робот хушрĕ: sh:1642
Тӳрлетӗве ӑнлантарман
1-мĕш йĕрке:
{{Çулсем|1638|1639|1640|1641|1642|1643|1644|1645|1646|1610|1620|1630|1640|1650|1660|1670|XVI ĕмĕр|XVII ĕмĕр|XVIII ĕмĕр}}
 
== Пулса иртнĕПулăмсем ==
* Кăрлачăн 3-мĕшĕнче [[Англи]] патшин прокурорĕ общинăсен палатин пиллĕк пайташне, çав шутра Пима тата Гемпдена, ареслеме хушнă. Палата вĕсене пама пулмасть. Кăрлачăн 4-мĕшĕнче Патша общинăсен палатине хĕçпăшаллă салтаксемпе пырать, анчах та çак депутатсем тарса пытанаççĕ. Кăрлачăн 7-мĕшĕнче суя хавхапа Лондон урамĕсене 100 пин çынран ытла халăх тухнă.
*
* [[Кăрлач, 10]] — Карл [[Лондон]]ран тухса Çурçĕре каять<ref name="sie.1.499">[[Советская историческая энциклопедия|СИЭ]] т. 1 — С. 499.</ref>.
* [[Çурла, 22]] — Патша хăйĕн ялавне Ноттингемре çĕклет. Граждан вăрçи тапранать<ref name="sie.1.499"/>. Патша арăмĕ Францие тухса каять.
* [[Юпа, 23]] — [[Эджхилл патĕнчи çапăçу]]<ref name="sie.1.499"/>. Парламент çарĕн çарпуçĕ граф Эссекс май пулсан та патшана тапăнма хăяймасть. Патша çарĕ Лондон патне çитет.
* [[Чӳк, 13]] — Тёрнем-Грин патĕнчи çапăçу. Патша çарĕ арканасран патша çирĕпленсе ларнă Оксфорд енне чакать<ref name="sie.1.499"/>. Çулталăк вĕçĕ — Тухăç ассоциацине (Пиллĕк тухăç графлăхсен — Норфолк, Сеффолк, Эссекс, Кембридж, Гертфорд — пĕрлешĕнĕвĕ) туса хунă.
* 1642—1649 — [[Англи революцийĕ|Англири буржуази революцийĕ]]. Ирĕклĕ [[Англи республики]] йĕркеленет.
* 1642—1643 — Гертфорд, Ланкашир, Гентингдон, Кембридж, Дорсет, Сомерсет графлахсем карталаннине хирĕçле пăлхав.
* 1642—1661 — Францин пĕрремĕш министрĕ Джулио Мазарини кардинал.
* Касаксем Азова пĕтĕмпех тустарса тухса каяççĕ.
* 1642—1666 — Иран шахĕ Аббас II.
* Акăлчансем Хугли (Бенгали) турса илнĕ.
* Ли Цзычэн Хубэйе кĕрет те чылай территорине, çав шутра Сянъяна, ярса илет. Хубэере тăнă Чжан Сяньчжун тĕкĕрчи Ли Цзычэне пăхăнать. Вĕсем хушшинчи харкашусем вăйланаççĕ. Чжан Сяньчжун Хунане тухса каять, унта вăл Чаншана тата ытти хуласене илет.
* Индейсем акăлчан колонисчĕсемпе Мерилендре вăрçаççĕ.
 
=== Ăслăх тата культура ===
* Француз [[Паскаль Блез|Блез Паскаль]] хисепсен хушма пулăшакан [[Паскалĕн хушакан машини|хушакан машинăна]] шутласа тунă.
* [[чӳк, 24]] — голланд тинĕс çӳревçи [[Тасман Абел Янсзон|Абель Тасман]] [[Ван-Димен çĕрĕ|Ван-Димен çĕрне]] ([[Тасмани]]) уçнă<ref name="sie.1.94">[[Советская историческая энциклопедия|СИЭ]] т.1 — С.94.</ref>.
* [[раштав, 13]] — [[Тасман Абел Янсзон|Абель Тасман]] европейсенчен пĕрремĕш [[Çенĕ Зеланди]]н çыранне курнă<ref name="sie.1.94"/>.
* [[Рембрандт]] "Каçхи хурала" туса пĕтернĕ
* 1642—1644 — Абель Тасман голланд çынни (Кăнтăр-Тухăç Азири голланд харпăрлăхĕсен генерал-кĕпернетĕрĕ Ван-Димен хушнипе) иккĕ çӳревре пулнă. Вăл Австралие (Çĕнĕ Голландие) кăнтăр енчен иртсе, Çĕнĕ Зеландин тухăç çыранĕпе юнашар пынă, Тонга тата Фиджи архипелагсене уçнă, Çĕнĕ Гвинее çурçĕр енчен иртсе Батавие таврăннă.
 
== Çуралнă ==
''Çавăн пекех: [[:Категори:1642 çулта çуралнисем]]''
*
* [[ака, 15]] — [[Сулейман II]] (Сулейман III), турккă султанĕ.
* [[авăн, 1]] — [[Паоли Франциск|Пирĕшти]], [[Рим-католици чиркĕвĕ]]н ырă çынĕ (блаженый), [[Кармелитсем|кармелитсен орденĕн]] [[Мăнахлăх|иеромăнахĕ]].
* [[чӳк, 11]] — [[Буль Андре-Шарль|Андре-Шарль Буль]], франци сăрăçĕ тата гравёрĕ, пукан-сĕтел ăсти.
 
== Вилнĕ ==
''Çавăн пекех: [[:Категори:1642 çулта вилнисем]]''
*
* [[кăрлач, 8]] — [[Галилей Галилео|Галилео Галилей]] (çур. [[1564]]), итал физикĕ тата астроном, çутçанталăк пĕлĕвĕн никĕслевçисенчен пĕрри.
* [[раштав, 4]] — [[Ришелье Арман Жан дю Плесси]], франци патшалăхĕн ĕçченĕ, кардинал.
* [[Симеон Верхотурский]] (''Симеон Меркушинский''; [[1607]] тĕлн. çур.) — [[ВПЧ|Вырăс православи чиркĕвĕн]] [[таса çын]]ĕ. [[Урал|Урал çĕрĕн]] тӳпери хӳтĕлевçи.
 
== Çавăн пекех ==
{{Çӳрев
|Тема = 1642 çул
|Викиампар = Category:1642
}} {{Статьясен йывăçĕ|1642 çул}}
 
== Асăрхавсем ==
{{асăрхавсем}}
 
{{year-stub}}