Википеди

Тани Юн: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Интерактивная навигация по истории
← Унчченхи тӳрлетӳМалалли тӳрлетӳ →
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
ВизуальныйВикитекст
п Викификация
Тӳрлетӗве ӑнлантарман
1-мĕш йĕрке:
{{Çыравçă
[[Ӳкерчĕк:Tani Jun Carta Postale 1929.jpg|thumb|Тани Юн почта открытки сăнарĕ (1929)]]'''Тани Юн''' (чăн хушамачĕ '''Максимова-Кошкинская''', çуралă чухне '''Бурашникова Татьяна Степановна''' ята панă), — чăваш актриси. [[1903]] çулхи [[кăрлач, 28|кăрлачăн 28]] [[Етĕрне уесĕ]]нчи (халĕ [[Чăваш Енĕн Етĕрне районĕ]]) [[Чурпай]] [[ял]]ĕнче çуралнă. [[1977]] çулхи [[юпа, 6|юпа уйăхĕн 6]] [[Шупашкар]]та вилнĕ.
| Ячĕ = Тани Юн
| Фото = Tani Jun 5.jpg
| Çуралнă вăхăт = 28.1.1903
| Çуралнă вырăн = [[Чурпай]] ялĕ, Етĕрне уесĕ, [[Хусан кĕперни]] (халĕ [[Етĕрне районĕ]], [[Чăваш Ен]])
| Вилнĕ вăхăт = 6.10.1977
| Вилнĕ вырăн = [[Шупашкар]], [[Чăваш АССР]]
| Ĕçлĕх тĕсĕ = [[чăваш чĕлхи|чăваш]] [[çыравçă|çыравçи]] тата [[драма]]тургĕ
|Тĕп ĕçĕсем =
 
И. Поповăн пьеси "Çемье";
==Пурнăçĕ==
Т. Семушкинан романĕ "Алитет тусем патне каять";
[[Ӳкерчĕк:Tani Jun on Film und Volk.jpg|thumb|Тани Юн нимĕç «[[Film und Volk]]» журналăн хуплашкинче]]▼
Н. Шундикăн романĕ "Инçетри çурçĕрте".
[[Ӳкерчĕк:Yun tani2.JPG|thumb|Тани Юн мĕн виличчен театра юратнă]]Революци вăхăтĕчен вăл Пĕрçырлан пуçламăш шкулĕнче, кайран Большесундырский икĕ класлă шкулта вĕреннĕ. Етернере иккĕмĕш ступене вĕренсе петернĕ хыççăн вăл [[1921]] çулта мускаври çар-спорт шкулне вĕренме кĕнĕ. [[1922]] çулта ăна физкультура инструкторĕ пулма [[Шупашкар]]а яраççĕ. Кунта вăл тĕрлĕ ĕçре ĕçленĕ.▼
|Хыпарсем = <div>
Чăваш киноӳнерĕпе театр ӳнерĕн никĕсне çав тери нумай ӳсĕм кӳнĕ.
</div>
}}
 
[[Ӳкерчĕк:Tani Jun Carta Postale 1929.jpg|thumb|Тани Юн почта открытки сăнарĕ]]
[[1924]] çулта Чăваш драма теартĕнчи [[А. И. Слабодский]] ертсе пынă студие вĕренсе пĕтернĕ. Чăваш тата вырăс драма театрĕсенче вылянă. Кунта ăна [[Максимов-Кошкинский Иоаким Степанович]], пулас мăшăрĕ асăрханă.▼
'''Тани Юн''' (Татьяна Степановна Максимова-Кошкинская ()хĕр чухнехи Бурашникова'''', [[кăрлач, 28]], [[1903]], [[Чурпай]] ялĕ, Етĕрне уесĕ, [[Хусан кĕперни]] ([[Чăваш Республики]]н [[Етĕрне районĕ]]) — [[юпа, 6]], [[1977]], [[Шупашкар]], [[Чăваш АССР]]) — чăваш çыравçи тата тăлмачĕ, театрпа кино чăваш актриси, чăваш халăх культурин паллă ĕçченĕ.
 
1957 çултанпа СССР ÇП пайташĕ.
 
== Пурнăçĕпе ĕçĕ=хĕлĕ ==
▲[[Ӳкерчĕк:Tani Jun on Film und Volk.jpg|thumb|Тани Юн нимĕç «[[Film und Volk]]» журналăнжурнал хуплашкинче]]Тани Юн [[Етĕрне районĕ]]нчи [[Чурпай]] ялĕнче [[1903]] çулхи [[кăрлач, 28|кăрлчăн 28-мĕшĕнче]] çуралнă.
 
▲[[Ӳкерчĕк:Yun tani2.JPG|thumb|Тани Юн мĕн виличчен театра юратнă]]Революци вăхăтĕчен вăл Пĕрçырлан пуçламăш шкулĕнче, кайран БольшесундырскийМăн икĕСĕнтĕрти иккĕ класлă шкулта вĕреннĕ. ЕтернереЕтĕрнере иккĕмĕш ступене вĕренсе петернĕ хыççăнтухсан вăл [[1921]] çулта мускаври[[Мăн çар-спортСĕнтĕр]]ти шкулнеикĕ вĕренмекласслă, В. И. Ленин ячĕпе хисепленсе тăракан Мускаври çарпа спорт кĕнĕшкулĕсенче. [[1922]] çулта ăна физкультура инструкторĕ пулма [[Шупашкар]]а яраççĕ. Кунта вăл тĕрлĕ ĕçре ĕçленĕ.
 
▲[[1924]]-мĕш çултаçулранпа Тани Юн хăйĕн пурнăçне яланлăхах театрпа çыхăнтарать. Чăваш драма теартĕнчитеатрĕнчи [[А. И. Слабодский]] ертсе пынă студиетата [[Чăваш патшалăх К. В. Иванов ячĕллĕ академи драма театрĕ|Чăваш патшалăх театрĕн студинче]] вĕренсепĕлӳ пĕтернĕпухнă. Чăваш тата вырăс драма театрĕсенче вылянă. Кунта ăна [[Максимов-Кошкинский Иоаким Степанович]], пулас мăшăрĕ асăрханă.
 
[[1937]]-[[1940]] çулсенче репрессине лекнĕ. [[1937]] çулхи [[авăн уйăхĕн 29]] Чăваш АССР прокурорĕ Татьянăна арислеме хушнă. [[Юпа, 1|Юпа уйăхĕн 1]] вара ăна тĕрмене хупнă. Пĕр уйăх иртсен, [[1937]] çулхи [[чӳк, 3|чӳк уйăхĕн 3-мĕшĕнче]], ăна ыйтусем пама пуçланă. Иккĕмĕш хут ыйтма пуçласан, [[раштав, 1|раштавăн 1]], ăна ют çĕршыври çынсемпе çыхăннишĕн айăплама тытăннă. Хĕненĕ хыççăн вара ăна явапа йышăнма алă пустарнă. Çав çулах, [[раштав, 5|раштавăн 5]], Таньăна &quot;япун контрразведки&quot; çине ĕçленĕ тесе айăпланă, 8 çул ларма панă. Арес вăхăтне иртерме ăна Казахстан ССРти Караганда облаçĕнчи Долинка салине ăсатнă.
Йӗрке 11 ⟶ 33:
[[1938]] çулхи [[кăрлач]]ра унăн хĕрĕ, Изида, [[Сталин]]а амăшне ирĕке кăлармашкăн çыру çырнă, анчах та хурава кĕтсе илеймен. Лагерьтен Татьяна темиçе хут та çырнă унăн ĕçне тепĕр хут пăхса тухма, ăна йăнăшпа хупса лартни пирки, анчах та нимĕн те тăвайман.
 
[[1940]] çулхи [[кăрлач]] уйăхĕнче Чăваш АССРăнАССР НКВДШĔХК ТаньăнТани Юн ыйтăвне пăхса тухнă та ăна тĕрĕс мар тесе палăртнă, хупса лартнă вырăнтанирĕке кăларнă. Анчах та актриса ĕçне пикенме чарнă.
 
Вăрçă хыççăн Мускаври А. М. Горький ячĕпе хисепленсе тăракан киностудире режиссер ассистенчĕ пулса ĕçленĕ.
[[1950]] çулсенчен пуçласа литература ĕçне пикеннĕ. Вырăс çыравçисен ĕçĕсене чăваш чĕлхи çине куçарнă.▼
 
▲[[1950]] çулсенчен пуçласа литература ĕçне пикеннĕ. Вырăс çыравçисен ĕçĕсене чăваш чĕлхи çинечăвашла куçарнă.
==Ӗçĕсем==
 
[[1977]] çулхи [[юпа, 6|юпа уйăхĕн 6-мĕшĕнче]] [[Шупашкар]]та вилнĕ.
[[Ӳкерчĕк:Yun tani2.JPG|thumb|Тани Юн мĕн виличчен театра юратнă]]
 
== Пултару ĕçĕсем ==
[[Image:Yun tani1.jpg|200px|right]]Кĕлеткипе хитре пулнăран, тата выляма та лайăх вылянă пирки вăл «[[Чăвашкино]]» студи ӳкернĕ нумайăш чăваш фильмĕсенче ӳкерĕннĕ. Пĕрремĕш картини Волжские бунтари ятлă пулнă. Кунта вăл пĕчĕк роле кана вылянă: çĕтсе кайнă ачана шыракан амăшне. Ăна вăл питĕ лайăх вылянă. Ытти кинолентăсенче вăл ытларах енĕпе тĕп рольсене вылянă.
 
== [[Чăвашкино]] ==
[[File:180px-Tani yun-3.jpg|thumb|Тани Юн]]
 
===Кинори рольсем===
Тани Юн вылянă фильмсем<ref>{{cite web|url=http://www.gatd.archives21.ru/tehnotron/vistavki/koschkinskij/Koshcinskii/3/Tani.htm|title=Тани Юн|publisher=РГУ "Государственный архив электронной и кинодокументации Чувашской Республики", ГУ|accessdate=2011-10-18}}</ref>:
Вăл ӳкерĕннĕ картинăсенчи рольсем:
* АмăшĕАча амăшĕ («[[Атăл пăлхавçисем (фильм)|Атăл пăлхавçисем]]», 1926)
* Сарпике («[[Сарпике (фильм)|Сарпике]]», 1927)
* Уркка («[[Хура юпа (фильм)|Хура юпа]]», 1928)
Йӗрке 32 ⟶ 62:
* Эмилия (&quot;Отелло&quot;, 1942)
* Мирандолина (&quot;Трактирщица&quot; К.Гольдони, 1946)
* тата ыттисем
 
* «Аристократы», Н. Погодин;
===Литература ĕçĕ===▼
* «После бала», Н. Погодин;
* «Волки и овцы», А. Островский;
* «Платон Кречет», А. Корнейчук;
* «Анисса», А. Калган.
 
 
▲=== Литература ĕçĕ ===
Сцена ĕçĕсĕр пуçне актриса литература енчен те пултаруллă. Чăваш Ен архивĕнче ун пьессисем, куçарăвĕсем вырнаçнă. Вăл Островскийĕн "Бешенные деньги", И. Поповăн «Семья» пьессисене, Т. Семушкинăн «Алитет уходит в горы», Н. Шундикăн «На севере дальнем» романсене , Драйзерăн калавсене тата ыттисене куçарнă.<ref>[http://www.archives21.ru/news.aspx?id=96122&s_page=15 Чăваш Ен архивĕ]</ref>
 
Максимов-Кошкинский чăваш драма театр никĕслевçипе пĕрле «Эх, Иван», «Чĕрĕ хушнипе», *"Эх, Йăван!", «Подлость» çырнă. 1972 çулта хăй асаилĕвĕсене çырса хунă: «Иртнĕ кунсем-çулсем».
Тани Юн И. Максимов-Кошкинскипе пĕрле çырнă пьесăсем:
 
== Вуламалли ==▼
* #Антонов М. Асран кайми йĕр хăварчĕ / М. Антонов // Коммунизм ялавĕ. –— 1983. –— 28 кăрлач.▼
* #Орлов Г. Актриса, тăлмач / Г. Орлов // Ялав. –— 1973. -— № 1.▼
* #Родионов Л. Актриса, тăлмачă, драматург / Л. Родионов // Коммунизм ялавĕ. –— 1973. –— 20 нарăс.▼
* #Антонов М. Тани Юн –— первая чувашская киноактриса / М. Антонов // Советская Чувашия. –— 1993. –— 30 янв.▼
* #Игнатьева С. Прекрасный дьявол / С. Игнатьева // Чебоксарские новости. –— 1993. –— 28 янв.▼
* #Матвеева Г. И стали мгновения историей / Г. Матвеева // Советская Чувашия. –— 2005. –— 23 июля.▼
* #Романова Ф. Театр, любимый народом / Ф. Романова. –— Чебоксары, 1973. –— С. 79.▼
 
== Асăрхавсем ==
{{асăрхавсем}}▼
 
== Каçăсем ==
Йӗрке 48 ⟶ 97:
* [http://community.livejournal.com/chuvash_revival/5334.html#cutid1 Тани Юн — первая актриса чувашского кинематографа].
 
{{actor-stub}}
▲== Вуламалли ==
{{DEFAULTSORT:Юн,Татьяна,Степановна}}
▲* Антонов М. Асран кайми йĕр хăварчĕ / М. Антонов // Коммунизм ялавĕ. – 1983. – 28 кăрлач.
▲* Орлов Г. Актриса, тăлмач / Г. Орлов // Ялав. – 1973. - № 1.
▲* Родионов Л. Актриса, тăлмачă, драматург / Л. Родионов // Коммунизм ялавĕ. – 1973. – 20 нарăс.
▲* Антонов М. Тани Юн – первая чувашская киноактриса / М. Антонов // Советская Чувашия. – 1993. – 30 янв.
▲* Игнатьева С. Прекрасный дьявол / С. Игнатьева // Чебоксарские новости. – 1993. – 28 янв.
▲* Матвеева Г. И стали мгновения историей / Г. Матвеева // Советская Чувашия. – 2005. – 23 июля.
▲* Романова Ф. Театр, любимый народом / Ф. Романова. – Чебоксары, 1973. – С. 79.
 
== Çăлкуçĕсем ==
▲{{асăрхавсем}}
 
[[CategoryКатегори:Чăваш Ен паллă çыннисем]]
[[Категори:Çынсем, алфавит тăрăх]]
[[Категори:Кăрлачăн 28-мĕшĕнче çуралнисем]]
[[Категори:1903 çулта çуралнисем]]
[[Категори:Чăваш артисчĕсем]]
[[Категори:Чăваш тăлмачĕсем]]
[[Категори:Чăваш драматургĕсем]]
 
[[ru:Максимова-Кошкинская, Татьяна Степановна]]
Çăлкуç — «https://cv.wikipedia.org/wiki/Тани_Юн»