Московий: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
п r2.6.4) (робот хушрĕ: mrj:Унунпентий
Тӳрлетӗве ӑнлантарман
13-мĕш йĕрке:
|}
 
'''Унунпенти''' ({{lang-la|Ununpentium}}), '''Uup''' — 115-мĕш [[хими элеменчĕ]].
==Ячĕ==
Вăхăтлăх ячĕ латинла пĕррĕ-пĕрре-пиллĕкмĕш тенине пĕлтерет. Дубна тĕпчевçисем элемента франци физикне [[Ланжевен Поль|П. Ланжевена]] асăнса ланжевени '''Ln''' ят сĕнеççĕ. Халлĕхĕ ку пĕртен пĕр ят пулма пултарать.
==Кун-çулĕ==
 
== Ячĕ ==
== История открытия ==
Вăхăтлăх ячĕ латинла пĕррĕ-пĕрре-пиллĕкмĕш тенине пĕлтерет. [[Дубна]] тĕпчевçисем элемента франци физикне [[Ланжевен Поль|П. Ланжевена]] асăнса ланжевени '''Ln''' ят сĕнеççĕ. ХаллĕхĕХаллĕхе ку пĕртен пĕр ят пулма пултарать.
2004-мĕш çулта 2003-мĕш çулта ирттернĕ 1115-мĕш элемента тупнă эксперимент материалĕсене пичетленĕ
 
== Кун-çулĕ ==
2004-мĕш çулта 2003-мĕш çулта ирттернĕ 1115-мĕш элемента тупнă эксперимент материалĕсене пичетленĕ
<ref name="uut284a">{{статья
|автор = Yu. Ts. Oganessian et al.
44-мĕш йĕрке:
|страницы = 034611}}</ref>.
 
Тĕпчевсене Дубнăри ОИЯИ пе ОИЯИпе Ливермор наци лабораторийĕ пĕрле иртернĕ. Эксперимент вăхăтĕнче америци тĕшĕсене кальци ионĕсемпе пенĕ, вара 115 элементăн изотопĕсене синтезланă: 3 <sup>288</sup>Uup тĕшĕ тата пĕр <sup>287</sup>Uup тĕше. Çак 4 атом α-аркану хыççăн 113 элемент6нэлементăн изотопĕсем пулса тăна (<sup>284</sup>Uut тата <sup>283</sup>Uut). Ку изотопсем малаллахи α-аркану хыççăн 111 элементăн изотопĕсем пулнă. Малалла 105 (дубни) элементăн спонталла пайланакан изотопсем таранах арканнă.
2004-20052004—2005-мĕш çулсенче ОИЯИ (Ливермор наци лабораторипе коллавборацинче) <sup>288</sup>115 → <sup>284</sup>113 → <sup>280</sup>111 → <sup>276</sup>109 → <sup>272</sup>107 → <sup>268</sup>105 аркану вăчăрин юлашки элементне, нумай вăхăт пурăнканпурăнакан <sup>268</sup>Db (28 сехете яхăн), химилле идентификациленĕ. Экспериментра тата 20 яхăн событипулăм тĕпченĕ, 113 тата 115-мĕш элементсене уçннине çирĕплетнĕ. в<ref name="db268">{{статья
|автор = N. J. Stoyer et al.
|пуçелĕк = Chemical Identification of a Long-Lived Isotope of Dubnium, a Descendant of Element 115
58-мĕш йĕрке:
|страницы = 388-395}}</ref>.
 
Унунпети изотопĕсене çак реакцисемпе синтезленĕсинтезланă:<ref name="uut284b"/>:
 
<math>\,^{243}_{95}\mathrm{Am} + \,^{48}_{20}\mathrm{Ca} \, \to \,{}^{288}_{115}\mathrm{Uup} + 3 \; ^1_0\mathrm{n} \; </math>,
85-мĕш йĕрке:
| 23<ref name="uut284b" /><ref name="db268" />
|}
 
=== Изотопсене уçнин хронологийĕ ===
{|class="wikitable" style="text-align:center"
|-
Йӗрке 98 ⟶ 99:
|<sup>290</sup>Uup||2009||<sup>249</sup>Bk(<sup>48</sup>Ca,3n)
|}
 
 
== Фантастикăра ==
* Элериум-115 [[UFO: Enemy Unknown]] вăйăра
*115 115-мĕш элемент [[World of Warcraft]] вăйăра<ref>[http://wowhead.com/item=37664 Element 115 - Item - World of Warcraft]</ref>
 
== Асăрхавсем ==
111-мĕш йĕрке:
{{commons|Ununpentium}}
* [http://www.webelements.com/webelements/elements/text/Uup/key.html Унунпенти Webelements сайтра]
* [http://radiochemistry.org/periodictable/elements/115.html Uut and Uup Add Their Atomic Mass to Periodic Table]{{ref-en}}
* [http://physicsweb.org/articles/world/17/7/7 Superheavy elements]{{ref-en}}
* [http://elements.vanderkrogt.net/element.php?sym=Uup History and etymology]{{ref-en}}