Пĕр кăмăллăх (профпĕрлĕх): версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
п «Пĕр шухăшлăх (профпĕрлĕх)» «Пĕр кăмăллăх (профпĕрлĕх)» çине куçарнă: Тĕрĕсрех |
Тӳрлетӗве ӑнлантарман |
||
1-мĕш йĕрке:
{{пĕлтерĕшсем|Пĕр кăмăллăх}}
[[Ӳкерчĕк:Flag of trade union solidarnosc.jpg|thumb]]
'''Пĕр
«Пĕр кăмăллăх» [[1989]] çулти суйлавра çĕнтернипе социаллă лагерь юн тăкмасăрах арканса каять.
== Кун-çулĕ ==
1980-мĕш çулсенче экономикăри йывăрлăхсене пула коммунистсене хирĕçле этем пĕрлешĕвĕ чылай çынна пухать, унăн шутне политикăри тĕрлĕ вăйсем — католици клерикалĕсенчен пуçласа сулахай ушкăнĕсем таран — кĕреççĕ. Правительство 1981 çулхи раштав уйăхĕнче патшалăхра кĕртнĕ [[вăрçă лару-тарăвĕ]]н тапхăрĕнче профсоюза тата унăн майлисене çĕмĕрет, репрессисенче, тĕрлĕ хаклавсемпе, 15 çынран пуçласа 20 çынна çити пĕтне. Çапах та партипе çар оппозицине çĕнтереймест, сакăрвуннăмĕш çулсен вĕçĕнче патшалăх ертӳлĕхĕ социаллă лагерь арканнă чухне «Пĕркăмăллăхпа» тата оппозицин урăх ушкăнĕсемпе «Çавра сĕтел» канашлăва йĕркелет. Çак калаçусем хыççăн Польшăра 1989 çулта, тупсăмĕпе демократиллĕ, анчах та хăшпĕр çитменлĕхсемпе суйлав иртет — парламентра коммунистсен партийĕ чылайрахăш фракцине пуçтарать. Суйлава «Пĕркăмăллăх» çав тери ăнăçлă ирттерсе çурла вĕçнелле правительство коалицине йĕркелет. 1989 ç. раштавра «Пĕркăмăллăх» ертӳçи Лех Валенсăна Польша [[Президент|президентом]] пулса тăрать.
1989 ç. хыççăн Пĕркăмăллăх хăйĕн тĕп, профсоюз ĕçлĕхне, таврăнать, анчах та [[1996]] ç. унăн хастаррисем политика пĕрлешĕвне — «Пĕркăмăллăхăн суйлав умĕн акцине» йĕркелеççĕ, вăл вара [[1997]] ç. [[парламент суйлавĕ]]нче çĕнтерет. Çапах та, [[2001]] ç. суйлавра «Пĕркăмăллăхăн суйлав умĕн акцийĕ» суйлавра çав тери пысăк çухату тӳçсе политика сценинчен тухса ӳкет.
«Пĕркăмăллăх» ĕçĕ-хĕлĕ Польшăн çеç мар, мĕнпур [[хĕвел тухăç блокĕ]]нчи патшалăхсен кун-çулне пăрса ярать, мĕншĕн тесен вăл социаллă патшалăхсенче массăллă коммунистсене хирĕçле пĕрлешӳсене пуçарать.
== Асăрхавсем ==
| |||