Пăрçа: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
KamikazeBot (Сӳтсе яв | хушни)
п [r2.6.4] робот хушрĕ: an:Pisum sativum
Тӳрлетӗве ӑнлантарман
1-мĕш йĕрке:
{{Taxobox
| name = Пăрçа
| image file = Illustration Pisum sativum0 clean.jpg
| regnum = Ӳсентăрансем
| divisio = [[Покрытосеменные]]
| classis = [[Двудольные]]
| ordo = [[Fabales|Пăрçа йышшисем]]
| familia = [[Fabaceae|Пăрçа йышшисем]]
| subfamilia = [[Faboideae]]
| tribus = [[Vicieae]]
| genus = '''''Пăрçа'''''
| latin = {{btname|Pisum}}
|}}
 
[[Ӳкерчĕк:Doperwt rijserwt peulen Pisum sativum.jpg|right|150px|thumb|Пăрçа]]
'''Пăрçа''' (Pisum) — [[ПăрçаллисемПăрçа йышшисем (çемьелĕхçемье)|пăрçаллисенпăрçа çемйинчийышшисен]] çемьинчи ӳсентăран ăрачĕ.
 
== Çырса кăтартни ==
[[Ӳкерчĕк:Goroh.jpg|left|150px|thumb|Пăрçа чечеккичечекĕ]]
 
=== 3 сорт-ушкăн ===
 
=== Ака пăрçи ===
Ака пăрçи ({{btname|Р. sativum}}) — чи паллăскер тата сарăлнăскер. Унăн вăрăлăхĕ (пăрçасем) чăмăр евĕр е кăштах лапчăк, анчах та кĕтеслĕ мар, чечекĕсем ялан тенĕ пекех шурă, шупка хĕрли те пулаççĕ. Авалтанах ӳстереççĕ; анчах та ăна икĕпатсем пĕлмен, пулмалла.
 
=== Хир пăрçи ===
Тепĕр тĕсĕ, хир П. ({{btname|Р. arvense}}), кĕтеслĕ вăрăлăхлă пулсан та, ăна нумай автор уйрăм тĕс тесе те йышăнмасть. Хĕвеланăç енче, анчах малтанхи тĕсĕнчен сайрарах уйра акса илеççĕ.
 
== Хими шучĕ ==
Пăрçăра питĕ нумай белок япалалăхĕ (20-26 %).
 
[[Ӳкерчĕк:Goroh.jpg|left|150px|thumb|Пăрçа чечекки]]
== Экономика ==
Симĕс пăрçана туса илес енĕпе малта пыракан çĕршывсем — Индипе Китай, типĕ пăрçана Канадăра, Францире, Раççейре тата Китайра туса илеççĕ.
Йӗрке 12 ⟶ 37:
|+ Симĕс пăрçана туса илни, çулсемпе <sup>[http://faostat.fao.org/faostat/servlet/XteServlet3?Areas=%3E862&Items=417&Elements=51&Years=2005&Years=1995&Years=1985&Format=Table&Xaxis=Years&Yaxis=Countries&Aggregate=&Calculate=&Domain=SUA&ItemTypes=Production.Crops.Primary&language=ENCalculate=&Domain=SUA&ItemTypes=Production.Crops.Primary&language=EN (FAOSTAT)]</sup><br>пин тоннă.
|-
! ÇĕршывПатшалăх || [[1985]] || [[1995]] || [[2005]]
|-
| [[Инди]] || 1 380 || 2 500 || 3 200
Йӗрке 22 ⟶ 47:
| [[Франци]] || 427 || 557 || 428
|-
| [[АслаАслă Британи]] || 500 || 447 || 322
|-
| [[ЕгипетИкĕпат]] || 79 || 219 || 290
|-
| [[Бельги]] || 0 || 0 || 170
Йӗрке 37 ⟶ 62:
|
{| class='standard'
|+ Типĕ пăрçана ӳстерсе хатерленипухни, çулсемпе <sup>[http://faostat.fao.org/faostat/servlet/XteServlet3?Areas=%3E862&Items=187&Elements=51&Years=2005&Years=1995&Years=1985&Format=Table&Xaxis=Years&Yaxis=Countries&Aggregate=&Calculate=&Domain=SUA&ItemTypes=Production.Crops.Primary&language=EN&Calculate=&Domain=SUA&ItemTypes=Production.Crops.Primary&language=ENCalculate=&Domain=SUA&ItemTypes=Production.Crops.Primary&language=EN (FAOSTAT)]</sup><br>пин тоннă.
|-
! ÇĕршывПатшалăх || [[1985]] || [[1995]] || [[2005]]
|-
| [[Канада]] || 169 || 1 455 || 3 170
Йӗрке 60 ⟶ 85:
|-
| [[Аслă Британи]] || 215 || 286 || 200
|}
 
|}
 
Йӗрке 67 ⟶ 90:
[[Ясмăк]], [[Ыраш]], [[Шалçа пăрçи]], [[Нимĕç пăрçи]], [[Тулă]], [[Сĕлĕ]], [[Кукурусă]], [[Рапсă]], [[Вир]], [[Хура тулă]], [[Рис]], [[Урпа]].
 
[[Категори:Пăрçаллисем]][[Категори:Пăрçа йышшисем]]
[[Категори:ТĕшĕпăрçаллисемТĕшĕ пăрçаллисем]]
 
{{Link FA|fr}}