Габдулла Тукай: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
п r2.7.1) (робот хушрĕ: zh:阿布都拉·托哈依
Тӳрлетӗве ӑнлантарман
1-мĕш йĕрке:
[[Ӳкерчĕк:Tuqay.jpg|thumb|200px|right|<center>Габдулла Тукай</center>]]
'''Габдулла Тука́й''' ({{lang-tt|Габдулла Мөхәммәтгариф улы Тукай}}, عبدالله توقاي) — чаплă [[тутарсем|тутар]] халăх [[сăвăç]]ĕи, [[литература]] тиркевçитишкеревçи, [[публицистика|публицисчĕ]] тата [[тăлмач]]ĕи. [[1886]] çулхи [[ака, 26|ака уйăхĕн 26-мĕшĕнче]] [[Хусан кĕпернийĕ]]н [[Кушлавăш (Арча районĕ)|Кушлавăш]] ялĕнче çуралнă. [[1913]] çулхи [[ака, 15|ака уйăхĕн 15-мĕшĕнче]] [[Хусан]] хулинче вилнĕ.
 
== Кун-çулĕпе ĕçĕ-хĕлĕ ==
Тукай ахаль мулла çемьинче çуралнă. Тăватă уйăх тултарсан, ашшĕ çĕре кĕрет, тăватă çулта вара пачах тăлăх пулса юлать. [[1892]]—[[1895]] çç. унăн пурнăçĕ Кушлавăш çывăхĕнчи Кăрлай ялĕнчи Сахти çĕр ĕçтешĕ патĕнче иртет.
 
 
1905 çулхи революци пуçлансан [[Уральск]] хулинче пĕрремĕш тутарла хаçат-журнал «Фикер», «Аль-Гасраль-джадид», «Уклар» пичетленме тытăнаççĕ. Тукай вĕсенче чылай сăвă, статья пичетлет. Вăл çаплах хулари демонстрацисене хутшăнать.
 
[[1907]] çулăн пуçламăшĕнче Тукай «Мутыгия» (Тухватуллиных) медресерен тухса каять. Унăн «ирĕклĕ пурнăçĕ» пуçланать.
 
 
== Ӗçĕсем ==
=== ПоэзиСăвăсем ===
# «О свободе», 1905
# «Паразитам», «Государственная дума», 1906
Йӗрке 20 ⟶ 27:
== Астăвăм ==
[[Ӳкерчĕк:Тукай метрора.jpg|thumb|200px|right|<center>[[Габдулла Тукай (метро чарăнăвĕ)|Габдулла Тукай тӳремĕнчи]] [[Хусан метрополитенĕ]]н Габдулла Тукайăн [[мозаика|мозаикăллă]] [[панно]]</center>]]
 
[[2006]] çулхи чӳкĕн 15-мĕшĕнче Тутар патшалăх академи оперăпа балет театрĕнче «Сăвăç юратăвĕ» оперăн премьери иртнĕ, сюжетне Тукай пурнăçĕнчен илнĕ. Оперăна Резеда Ахиярова мусăкĕпе, Ринат Харис либреттипе лартнă. Лартакан — Мускаври Пысăк Театрĕн режиссёрĕ Михаил Панджавидзе. Оперăра панорамăллă видеопроекципе тата сценăн механикипе усă курнă. Оперăна «Ылтăн Питлĕх [[2008]]» парнен пиллĕк категорипе палăртма тăратнă. Ĕçе 2008 çулхи нарăсăн 4-мĕшĕнче, Ф. Шаляпин яч. Тĕнчери опера фестивалĕнче кăтартнă.
 
== Вуламалли ==
* [http://kitap.net.ru/batulla/8.php Батулла. Острее меча, тоньше волоска (Поэтăн юлашки кунĕсем)]
* [http://lib.aldebaran.ru/author/nurullin_ibragim/nurullin_ibragim_tukai/ Нуруллин И.З. Тукай (Жизнь замечательных людей)]
 
== Асăрхавсем ==
{{асăрхавсем}}
 
== Каçăсем ==
Йӗрке 31 ⟶ 43:
* [http://kitap.net.ru/tukay.php Габдулла Тукайăн сăввисем, вырăсла]
* [http://www.tukai.ru Уралти Габдулла Тукайăн Тĕпĕ]
* [http://www.youtube.com/watch?v=ndhlgpe2Phc ТукайăнТукай сăввисем, тутарла]
 
[[Категори:Тутар сăвăçисем]]
[[Категори:Ака,Акан 26-мĕшĕнче çуралнисем]]
[[Категори:1886 çулта çуралнисем]]
[[Категори:Ака,Акан 15-мĕшĕнче вилнисем]]
[[Категори:1913 çулта вилнисем]]
[[Категори:Хусан кĕпернинче çуралнисем]]