Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçи: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
244-мĕш йĕрке:
[[Утă, 23|Утăн 23-мĕшĕнче]] [[Молотов Вячеслав Михайлович|Молотов]] хăйĕн патне финн элчине чĕнсе илнĕ. Молотов Финляндирен хăйĕн СССР еннелли позицине уçăмлă палăртма ыйтнă, çапах та финн элчи Финлянди ĕç-пуçĕ пирки ăнлантарман. [[Çĕртме, 24|Çĕртмен 24-мĕшĕнче]] Германин [[ОКХ|Типçĕр çарĕсен]] тĕп çарпуçĕ нимĕç çарпуçлăхĕн финн çарĕн ставки çумĕнчи хăйĕн элчи патне Финлянди [[Ладога кӳлли]]нчен хĕвел тухăçнелле пуçланакан операцие хатĕр пулма çыру янă.<ref name=militera>[http://militera.lib.ru/db/halder/1941_06.html Июнь 1941 года] [[Франц Гальдер|Гальдер Франц]]. Военный дневник</ref> [[Çĕртме, 25|Çĕртмен 25-мĕшĕнче]] совет çарпуçлăхĕ Финляндин 18 аэродромĕ çине 460 яхăн самолёт ушкăнпа бомбăлама шутланă. [[Çĕртме, 25|Çĕртмен 25-мĕшĕнче]] Кăнтăр тата Вăта Финляндин хулисене, çав шутра [[Хельсинки]] тата [[Турку]], сывлăшран питĕ хытă тапăннăшăн, çаплах совет пехотипе артиллерийĕ Финляндин патшалăх чиккинче çулăм уçнăшăн Финлянди каллех СССР-па вăрçă лару-тăрăвне кĕнине пĕлтернĕ.<ref name="Мемуары Маннергейма">[http://militera.lib.ru/memo/other/mannerheim/ Мемуары Маннергейма]</ref> 1941 çулхи утă-çурла уйăхĕнче финн çарĕ темиçе операци ирттерсе [[Совет-финн вăрçи (1939—1940)|1939—1940 çулсенчи совет-финн вăрçи]] хыççăн СССР шутне кĕртнĕ территорине каялла тавăрнă.
[[Венгри]], Китлĕр çине тăрсах хистесен те, тӳрех СССР çине тапăнман. Венгрин вăрçăна Трансильвани пирки Румынипе тавлашнине хăй майла çавăрас тĕллевпе кĕмелле тесе ăнлантарнă. 1941 çулхи [[çĕртме, 26]] [[Кошице]] хулана совет СÇВ бомбăланă тенĕ, анчах та пĕр шухăшпа, çак герман провокацийĕ пулнă, çакна пула Венгрин вăрçăна кĕме ''[[casus belli]]'' (кирлĕ сăлтав) шутланнă.<ref>{{cite journal|last=Dreisziger|first=N.F.|date=1972 |title=New Twist to an Old Riddle: The Bombing of Kassa (Košice), June 26, 1941|journal=The Journal of Modern History| publisher=The University of Chicago Press|volume=2|issue=44}}</ref> Венгри 1941 çулхи [[çĕртме, 27]] СССРа вăрçăпа тухна пирки хыпарлать. 1941 çулхи [[утă, 1]] Германи хушнипе венгр çарĕсен [[Gyorshadtest|Карпат ушкăнĕ]] совет [[12-мĕш çарĕ (СССР)|12-мĕш çарне]] атакăлать. [[17-мĕш çарĕ (Германи)|17-мĕш герман çарĕ]] çумĕнчи Карпат ушкăнĕ СССР кăнтăр пайне чылаях кĕрсе каять. 1941 ç. кĕркунне Германи енче испан ыр кăмăл [[Кăвак дивизи]] çапăçма тытăннă.
[[Çурла, 10|Çурлан 10-мĕшĕнче]] ПХК 1904—1890 çулсенче çуралнă вăрçа тивĕçлĕ çынсене тата 1922—1923 çулсенче çуралнă йыхрава тивĕçлĕ çынсене [[Кировоград облаçĕ|Кировоград]], [[Николаев облаçĕ|Николаев]], [[Днепропетровск облаçĕ|Днепропетровск]] облаçĕсене тата [[Орёл облаçĕ|Орёл облаçĕн]] [[Людиново]] — [[Брянск]] — [[Севск]] йĕрĕнчен хĕвел анăçнелле районĕсенче<ref>[http://www.soldat.ru/doc/gko/text/0452.html soldat.ru (авторламалла)]</ref> мобилизацилемелли йышăнăва кăларнă. [[Çурла, 15|Çурлан 15-мĕшĕнче]] мобилизацие Крым АССРĕ-нче<ref>[http://www.soldat.ru/doc/gko/text/0488.html soldat.ru (авторламалла)]</ref>, [[çурла, 20|çурлан 20-мĕшĕнче]] — Запорож облаçĕнче<ref>[http://www.soldat.ru/doc/gko/text/0533.html soldat.ru (авторламалла)]</ref>, [[авăн, 8]] — Орёл тата Курск облаçĕсен хăш районĕсенче<ref>[http://www.soldat.ru/doc/gko/text/0639.html soldat.ru (авторламалла)]</ref>, [[юпа, 16|юпан 16-мĕшĕнче]] — [[Мускав]]па [[Мускав облаçĕ]]нче мобилизацилемелли йышăнăва кăларнă.<ref>[http://www.soldat.ru/doc/gko/text/0807.html soldat.ru (авторламалла)]</ref> Пĕтĕмпех 1941 çулăн вĕçнелле 14 млн ытла çынна мобилизациленĕ.<ref name="victory.mil.ru"/>
Çав вăхăтра нимĕç çарĕсем сывлăшра стратеги инициативине ярса илнĕ те чикĕ çумĕнчи çапăçусенче совет çарĕсене çапса аркатнă. Вĕсем
▲Çав вăхăтра нимĕç çарĕсем сывлăшра стратеги инициативине ярса илнĕ те чикĕ çумĕнчи çапăçусенче совет çарĕсене çапса аркатнă. Вĕсем вини-аманнисемпе 850 пин çын тата 1 млн яхăн [[Совет вăрçă тыткăнçисем Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçинче|тыткăнри салтака]] çухатнă.
[[File:Battle of Rostov.jpg|thumb|right|300px|Ростов-Тан-çинчи хула урамĕнчи çапăçусем. [[Чӳк (уйăх)|Чӳк]] уйăхĕ, [[1941]] çул.]]
| |||