Тăван Çĕршывăн Аслă вăрçи: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
303-мĕш йĕрке:
=== 1944 çулхи çуллахи-кĕрхи компанийĕ ===
1944 çулхи çĕртме уйăхĕнче тăмарсем [[Иккĕмĕш Тĕнче вăрçин Хĕвел анăç европа театрĕ|иккĕмĕш фронт]] уçаççĕ, çак Германири вăрçа вăрçă тăрăмне хавшаклатать. 1944 çулхи çуллахи-кĕрхи кампанире Хĕрлĕ Çар пысăк операцисене, çав шутра [[Беларуç операцийĕ (1944)|Беларуç]], [[Львов-Сандомир операцийĕ|Львов-Сандомир]], [[Ясса-Кишинёв операцийĕ|Ясса-Кишинёв]], [[Балтиçум операцийĕ (1944)|Балтиçум]] операцине, ирттернĕ; Беларуç, Украина, Балтиçум (Латвин хăш районĕсемсĕр пуçне) тата кăштах Чехословаки; çурçĕр Поляр лешьен тата [[Норвеги]]н çурçĕр çĕрĕсене ирĕке кăларнă. [[Румыни]]е тата [[Болгари]]е (Болгари Аслă Британипе тат АПШ-апа, анчах та СССР-па мар вăрçăра тăнă, СССР 1944 çулхи авăнăн 5-мĕшĕнче Болгарие вăрçă пирки пĕлтерет те территоине йышăнать, болгар çарĕсем хирĕç тăман та) капитуляциленĕ те Германие хирĕç вăрçа тухнă.
[[File:Moskva nemzy 1944.jpg|thumb|left|200px|[[Багратион опреацийĕ|Багратион операцинче]] [[тыткăна лекнĕ нимĕçсен Мускаври маршĕ]]
1944 ç. çулла совет çарĕсем [[Польша]] территорине çитнĕ. Çакăнчченех [[Хĕвел анăç Украина|Хĕвел анăç Украинăпа]] [[Хĕвел анăç Беларуç]], çаплах [[Литва]] территоринче совет çарĕсем [[поляксен ют çĕрти правительстви]]не пăхăнакан поляксен [[Ен Çарĕ]] (ЕÇ) партизанĕсемпе тĕл пулнă. Поляк çарĕн нимĕçсем чакса пынă хыççăнах ирĕке тухнă Хĕвел анăç Беларуçри, Хĕвел анăç Украинăри тата Литвари, Польшăри çĕрсене йышăнса влаç аппарачĕсене йĕркелемелле пулнă.
Совет çарĕсем малтан ЕÇ пĕрле нимĕçсене хирĕç кĕрешнĕ, кайран ЕÇ офицерĕсене аресленĕ, салтакĕсене советсем майлă Берлинг генералăн Поляксен Çарне мобилизациленĕ. Ирĕке кăларнă çĕрсенче, Хĕрлĕ Çарăн çывăх тылĕнче ЕÇ ушкăнĕсене хĕçпăшалсăрлантарма пикеннĕ, анчах та вĕсем вăрттăн пурнăçа куçнă. Çак ĕç-пуç 1944 çулхи утă уйăхĕнче Польша территоринче т е тăсăлнă. 1944 çулхи çурлан 23-мĕшĕнче [[Люблин]]ран [[Кисан]]ри лагере ЕÇ тĕкерçисен пĕрремĕш пайне ăсатнă. Унчен вĕсене малтан нимĕçсен пулнă [[Майданек]] наци концлагерĕнче тытнă.[http://209.85.135.104/search?q=cache:DAoZewEl3dQJ:www.zpu-journal.ru/zpu/2005_2/Vovk/28.pdf+%D0%9D%D0%9A%D0%92%D0%94+%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F+%22%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%8F+%D0%9A%D1%80%D0%B0%D0%B9%D0%BE%D0%B2%D0%B0%22&hl=ru&ct=clnk&cd=11&gl=ru]
[http://www.hro.org/editions/karta/nr2/ak.htm] 1944 çулхи утăн 21-мĕшĕнче [[Хелм]]ре [[Поляксен рабочи партийĕ|поляк коммунисчĕсемпе]] тăмарĕсем [[Польшăн наци ирĕклĕх комитечĕ|Польшăн наци ирĕклĕх комитетне]] — Польшăн вăхăтлă советсем майлă правительствине — йĕркелеççĕ.
| |||