Скандий: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Çĕнни: {{Хими элеменчĕ|Сканди (Sc)<!--Назва-->|21<!--Атомний номер-->|вăтам çемçе кĕмĕл тĕслĕ сарăрах сайра çĕр метал... |
Тӳрлетӗве ӑнлантарман |
||
33-мĕш йĕрке:
== Истори ==
[[Менделеев Дмитрий Иванович|Менделеев Д.И.]] çак элемент (эка-бор) пулассине палăртнă. [[1879]]-мĕш çулта Швеци химикĕ [[Нильсон Ларс Фредерик|Ларс Нильсон]] тупса [[Скандинави|Скандинавине]] асăнса ятне панă.
== Геохими тата минералоги ==
Çĕр хуппинче сканди вăтамран г/т. Химипе физика пахалăхĕçемпе сканди [[иттри]], [[лантан]] тата лантаноидсене çывăх. Валентноçĕ яланах +3. Сапаланнă элемент пулнă май нумай минералсенче тупма пулать. Скандин икĕ мнералĕ паллă: [[тортвейтит]] (Sc, Y)<sub>2</sub> Si<sub>2</sub>O<sub>7</sub> (Sc<sub>2</sub>O<sub>3</sub> 53,5 % таран) тата [[стерреттит]] Sc[PO<sub>4</sub>] • 2H<sub>2</sub>O (Sc<sub>2</sub>O<sub>3</sub> 39,2 % таран).
Сканди тĕл пулакан тĕп минералсем:
[[флюорит]] ( 1 % таран Sc<sub>2</sub>O<sub>3</sub>), [[касситерит]] (0,005-0,2 %), [[вольфрамит]] (0-0,4 %), [[ильменорутил]] (0,0015-0,3 %), [[торианит]] (0,46 % Sc<sub>2</sub>O<sub>3</sub>), [[самарскит]] (0,45 %), [[виикит]] (1,17 %), [[ксенотим]] (0,0015-1,5 %), [[берилл]] (0,2 %), [[баццит]] (сканди бериллĕ, 3-14,44 %). [[тинĕс шывĕ|Тин7с шывĕнче]] сканди 0,00004 мг/л<ref>J.P. Riley and Skirrow G. Chemical Oceanography V. 1, 1965</ref>.
== Туса кăларни ==
[[1988]]-мĕш çулта сканди оксичне тунă:
Йӗрке 70 ⟶ 75:
* Коган. Б. И., Названова. В. А. Скандий. М.,Изд-во АН УССР, 1963. 304 с с илл.
{{Link GA|en}}
[[Категори:Хими элеменчĕсем]]
[[Категори:Металсем]]
[[af:Skandium]]
| |||