Радон: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
пТӳрлетӗве ӑнлантарман |
|||
34-мĕш йĕрке:
==Çутçанталăкра тупăнни==
<sup>238</sup>U, <sup>235</sup>U тата <sup>232</sup>Th радиохастар кил-йышне кĕрет. Амăш атомĕсем арканнă май яланах çĕнĕрен пулса пыраççĕ. Çĕр хуппинче 7·10<sup>−16</sup>% йывăрăшпе. Пархатарлă газ пулнă май çăмăллăн минералсен кристалл решеткинчен тухса кайса çĕр айĕнчи шыва, газсене тата сывлăша куçать. <sup>222</sup>Rn çурма арканас тапхăрĕ пысăкрах пулнипе çак изотопăн виçи нумайрах.
Сывлăшра радон мĕн чухлă пулни геологи породисенчен(нумай уранлă гранитсем радон çăлкуçĕсем пулса тăраççĕ, тинĕсем çийенче вара радон сахал), çанталăкран (çумăр вăхăтĕнче çĕр çинчи радон тухакан пĕчек çурăксем шывпа тулаççĕ) килет. Хĕлле çĕр шăнса юрпа хуплансан сывлăша радон тухасси чакать. Çăр айĕнчи сывлăшра вăтамран 7.4 Бк/л, уран пулнă çĕрте вунă хут нумайрах <ref>Алешин Ю.Г., Торгоев И.А., Лосев В.А. Радиационная экология Майлуу-Суу.</ref>. Атмосферăра вăтамран <sup>222</sup>Rn (1.8*10<sup>-3</sup> – 1.8*10<sup>-2</sup> Бк/л) Рудниксенче питĕ нумай пулма пултарать: [[Ставрополь
Радон çăлкуçĕсенче радон виçи пиншер Бк/л таран çитме пултарать <ref>Бахур А.Е. Радиоактивность природных вод // АНРИ. 1996/97. № 2 (8). С. 32-39.</ref>
Раççей Патшалăхĕн радиаци-гигиена паспорчĕпе килĕшӳллĕн 2004 çулта <sup>222</sup>Rn [[хутшăну шайе]] РФ 10 сбъекчĕнче пулнă. Чи нумаййи- Челябинск облаçĕнче - 1125 Бк/л <ref>Результаты радиационно-гигиенической паспортизации в субъектах Российской Федерации за 2004 год. М.: ФГУЗ «Федеральный центр гигиены и эпидемиологии Роспотребнадзора», 2005. 69 с.</ref> <br>Чăваш Енре радон виçи хутшăну шайĕнчен нумайрах пулнă вырĕнсем пур. Чи пысăк кăтарту - 450 Бк/л таран [[Патăръел районĕ]]нчи [[Треньел|Тренъел]] ялĕнчи пĕр пусăра <ref>{{кĕнеке
|автор = Васильев А.В., Дринев С.Э., Скворцов С.Е. и др
|часть =
|