Крым тутарĕсем: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
п робот хушрĕ: be:Крымскія татары
Xqbot (Сӳтсе яв | хушни)
п робот хушрĕ: arz:كريمتتار; косметические изменения
1-мĕш йĕрке:
{{{Халăх|
|group = крым тутарĕсем, крымсем <br /> qırımtatarlar, qırımlar <br />къырымтатарлар, къырымлар
|image = [[FileӲкерчĕк:Ismail Gaspirali.jpg|91px]][[FileӲкерчĕк:Noman Chelebicihan.jpg|60px]][[FileӲкерчĕк:Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu.jpg|87px]]
|caption = [[Гаспринский Исмаил|И. Гаспринский]] • [[Челебиджихан Номан|Н. Челебиджихан]] • [[Джемилев Мустафа Абдулджемиль|М. А. Джемилев]]
|poptime = 500&nbsp;000 - 2&nbsp;000&nbsp;000<ref>500 пине яыхăн малтанхи СССР республикисенче, Румынире тата Болгарире, темиçе çĕр пин Турцире. Турцире наци шучĕпе статистикăна пичетлемеççĕ, çавна пула тĕп-тĕрĕс хыпар çук.</ref>
|popplace =
{{ялавлани|Украина}}:<br /> 248&nbsp;193 (2001 çулхи çырав)<ref name="perepisU">{{cite web|author=|datepublished=|url=http://www.ukrcensus.gov.ua/rus/results/nationality_population/ |title=Всеукраїнський перепис населення 2001. Русская версия. Результаты. Национальность и родной язык|lang=|publisher=|}}</ref> <br />
* [[FileӲкерчĕк:Flag of Crimea.svg|22px]] [[Крым Автономи Республики|АР Крым]]:<br /> 243&nbsp;433 (2001 г.)<ref name="perepisU" />
{{ялавлани|Узбекистан}}:<br /> от 10 046 (2000 çулхи çырав)<ref>[http://www.library.cjes.ru/online/?a=con&b_id=416&c_id=4480 Этноатлас Узбекистана]</ref> <br /> и 90&nbsp;000 (оценка, 2000 г.) <ref name="krod.narod.ru">[http://krod.narod.ru/oboz10.htm О миграционном потенциале крымских татар из Узбекистана и др. к 2000 г.]</ref> <br />до 150&nbsp;000 чел.<ref>1989 ç. Халăх çыравĕпеУзбекистанра 188 772 крым тутарĕ пурăннă.([http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng_nac_89.php?reg=4]) Кун чухне, СССР аркансан пĕр енчен, Узбекистанри крым тутарĕсен пĕр пайĕ тăван çĕршывне [[Крым]]а таврăннине, тепĕр енчен — Узбекистанри чылай крым тутарĕ хăйне çыравра «тутар» тесе палăртать. Хаклавсемпе, 2000-мĕш çулсенче Узбекистанра 150 пине майлă крым тутарĕ пурăннă. чел.([http://www.russiafederation.ru/ethnography/information/327.html]). 1989 ç. Узбекистанра тутарсен йышĕ 467 829 çын ([http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng_nac_89.php?reg=4]) тата 2000 çулта 324 100 яхăн çын шутланнă; тутарсем крым тутарĕсемпе пĕрле 1989 ç. Узбекистанра 656 601 çын, 2000 ç. — 334 126 çын пурăннă. Крым тутарĕсем çак шутран хăш пайĕ пулать чăннипе (!), тĕп тĕрĕсси паллă мар. Официаллă 2000 ç. Узбекистанра 10 046 крым тутарĕ пулнă ([http://www.library.cjes.ru/online/?a=con&b_id=416&c_id=4480])</ref> <br />
{{Турци ялавĕ}} [[Турци]]:<br /> 50 000 пуçласа 5 000 000 çити<br />
19-мĕш йĕрке:
|related = [[кумыксем]], [[карачайсем]], [[балкарсем]], [[турккăсем]], [[гагаузсем]], [[туркменсем]], [[азербайджансем]]
}}
[[FileӲкерчĕк:Kok Bayraq.PNG|thumb|254px|[[Крым тутарĕсен ялавĕ]]]]
'''Кры́м тутарĕсем''' ({{lang-crh|qırımtatarlar, къырымтатарлар}}, ед. ч. {{lang-crh2|qırımtatar, къырымтатар}}) е '''кры́мсем'''<ref name="Тĕрĕк халăхĕсем">Тюркские народы Крыма. Караимы. Крымские татары. Крымчаки. Отв. ред. С. Я. Козлов, Л. В. Чижова. Мускав, Наука, 2003.</ref><ref name="Озенбашлы">Озенбашлы Энвер Мемет-оглу. Крымцы. Сборник работ по истории, этнографии и языку крымских татар. Акмесджит, Доля, 1997.</ref><ref name="Очерки">Очерки истории и культуры крымских татар. Под. ред. Э. Чубарова. Симферополь, Крымучпедгиз, 2005.</ref> ({{lang-crh|qırımlar, къырымлар}}, пĕр. х. {{lang-crh2|qırım, къырым}}) — историлле [[Крым]]ра чăмăртаннă халăх. [[Алтай чĕлхисем|Алтай çемьинчи]] [[тĕрĕк чĕлхисем|тĕрĕк ушкăнĕнчи]] [[крым тутар чĕлхи]]пе пуплеççĕ.
Крым тутарĕсен чылайрахăшĕ — [[ханафит мазхабĕ|ханафит]] [[мазхаб]]ĕ йышĕнчи [[ислам|мусульман]]-[[суннит]]сем.
28-мĕш йĕрке:
 
=== Крым ханлăхĕ ===
[[FileӲкерчĕк:ТКМ татарское оружие.jpg|thumb|right|300px|Крым тутарĕсен XVI—XVII ĕмĕрсенчи кăралĕ]]
 
 
34-мĕш йĕрке:
 
=== Граждан вăрçи тата Крым АССР-ĕ ===
[[FileӲкерчĕк:Noman Chelebicihan.jpg|thumb|150px|[[Челебиджихан, Номан|Номан Челебиджихан]]]]
 
=== Крым нимĕç оккупацинче ===
40-мĕш йĕрке:
 
== Тĕн ==
[[FileӲкерчĕк:Mufti Dzhami Theodosia Mosque.jpg|thumb|right|200px|[[Феодоси]]ри [[Муфти-Джами мечетĕ]]]]
 
== Крым тутарĕсен литератури ==
110-мĕш йĕрке:
 
[[an:Tartres de Crimeya]]
[[arz:كريمتتار]]
[[az:Krım tatarları]]
[[be:Крымскія татары]]