ССКП ТК Тĕп секретарĕ: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Xqbot (Сӳтсе яв | хушни)
п робот улăштарчĕ: tl:Pangkalahatang Kalihim ng Partido Komunista ng Unyong Sobyet; косметические изменения
1-мĕш йĕрке:
ССКП ТК Тĕп секретарĕ ĕç вырăнне 1922 çулхи [[ака, 3]] [[РКП (б) XI съезчĕ|РКП (б) XI съездĕнчĕ]] суйланă РКП(б) ТК Пленумĕнче йышăннă, ун чухнех çак вырăна [[Сталин Иосиф Виссарионович|И. В. Сталина]] çирĕплетнĕ.
 
МалтанахТК тĕп секретарĕн техника пахалăхĕ кăна пулнă, анчах [[1920-мĕш çулсем|1920-мĕш]] çулĕсен вĕçĕнче Сталин хăйĕн аллине çав тери пайăр влаç илет те çак ĕç вырăнĕ, ПКП(б) Уставĕпе килĕшӳсĕрех, парти ертӳçлĕхĕнче çӳлти поста çити ӳсет. [[1934]] çулта иртнĕ [[ПКП (б) XVII съезчĕ|ПКП (б) XVII съездĕнче]] «тĕп секретарь» ĕç вырăнне пăрахăçланă, ПКП(б) ТК ПКП (б) ТК Секретариачĕ йышне [[Жданов Андрей Александрович|А. А. Жданова]], Л. М. Кагановича, [[Киров Сергей Миронович|С. М. Кирова]] тата Сталина суйлаççĕ. Хормăпа «тĕп секретарь» ĕç вырăнне суйлав ирттермен, Сталин официаллă документсенче çак сăмах çаврăнăшĕпе усă курма пăрахнă, «ТК секретарĕ» тесе алпуснă. ПКП(б) ТК Секретариатне [[1939]] тата [[1946]] çç. çаплах пĕр тан праваллă ТК секкретарĕсене суйланă. [[1952]] çула иртнĕ ССКП XIX съездĕнче Сталин хăйех секретарь ĕç вырăнĕнчен хăтарма ыйтнă, анчах та делегатсем килĕшмен, ăна каллех 1952 çулхи юпан 16-мĕшĕнчи Пленумра секретарь пулма суйланă. [[ССКП XIX съезчĕ|ССКП XIX съездĕнче]] йышăннă Уставĕпе «тĕп секретарь» ĕç вырăнĕ пирки пĕр сăмах та пулман.
 
[[1953]] çулхи [[авăн]]ĕнче ССКП ТК Пленумĕ ССКП ТК Пĕрремĕш секретарь постне ĕçе кĕртет, çав вырăна [[Хрущёв Никита Сергеевич|Н. С. Хрущёва]] суйлаççĕ. Брежнев вăхăтĕнче, 1996 çулта иртнĕ [[ССКП XXIII съезчĕ|ССКП XXIII съездĕнче]] ССКП Уставне улшăнусем кĕртнипе «тĕп секретарь» ĕç вырăнĕ официаллă пулса тăрать. Çав вăхăтрах 1952 çултанпа пулнă «[[ССКП ТК Президиумĕ]]» «[[ССКП ТК Политбюровĕ]]» ята куçать.
 
* [[Брежнев Леонид Ильич|Брежнев]] çĕре кĕрсен ССКП Тĕп секретарĕ пулма [[Андропов Юрий Владимирович|Юрий Андропова]] суйлаççĕ.
* [[Андропов Юрий Владимирович|Ю. В. Андропов]] çĕре кĕрсен ССКП Тĕп секретарĕ пулма [[Черненко Константин Устинович|Константин Черненкăна]] суйлаççĕ.
* [[Черненко Константин Устинович|К. У. Черненко]] çĕре кĕрсен ССКП Тĕп секретарĕ пулма [[Горбачёв Михаил Сергеевич|Михаил Горбачёва]] сулаççĕ.
 
48-мĕш йĕрке:
== Иккĕмĕш çынсем ==
 
ТК 2-мĕш секретарĕн ĕç вырăнĕ хормăпа нихçан та пулман, анчах парти иерархин çырман йĕркипе 1980-мĕш çулсечченех Политбюро пайташĕсене алфавитпа мар, паллăлăх йĕркипе палăртнă. Çак йăлапа, 1932 çулченех «иккĕмĕшĕ» Каганович, 1932—1952 çç. — Молотов (ТК Секретариатне кĕмен), 1961—1964 çç — Брежнев, 1960-мĕш çулсен варринчен 1982 çула çити — Суслов (унăн статусĕ пирки пытару масштабĕ кăтартать — ăна Кремль хӳтлĕхĕнче мар, партипе патшалăхăн пĕрремĕш çынĕсемпе юнашар çĕре пытарнă).
 
[[1990]]—[[1991]] çулсенче ССКП Тĕп секретарĕн çумĕ ĕç вырăнĕ пулнă. Çак вырăнта пĕртен-пĕр çын, [[Ивашко Владимир Антонович|В. А. Ивашко]] пулнă, вăлах Тĕп секретарь ĕçĕсене тытса пынă. 1991 çулхи çурла пăтармах тапхăрĕнче ССКП Тĕп секретарĕн çумĕ килти арест айĕнче ларакан Горбачёв хăйĕн тивĕçне тума пултарайман чухне, нимле ĕç-пуç та тăваймасть.
 
 
== Вуламалли ==
 
== Каçăсем ==
* [http://www.praviteli.org/ Раççей тата Совет Союзĕн ертӳçĕсем, биографи-хронологи хыпар кĕнеки]
 
== Çавăн пекех пăхăр ==
* [[Совет Союзĕн ертӳçĕсем]]
 
{{тĕпсек}}
 
[[Категори:СССР]]
[[Категори:ССКП ТК Тĕп секретарĕсем|*]]
Йӗрке 80 ⟶ 81:
[[ro:Secretar General al Partidului Comunist al Uniunii Sovietice]]
[[ru:Генеральный секретарь ЦК КПСС]]
[[tl:SekretaryaPangkalahatang HeneralKalihim ng Partido Komunista ng Unyong Sobyet]]
[[tr:Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri]]
[[uk:Генеральний секретар ЦК КПРС]]