Кустантин: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
п Шаблон:IPA → Шаблон:ПТФА
ӳкерчĕксем, ытти улшăнусем
9-мĕш йĕрке:
 
== Кун-çулĕ ==
[[Ӳкерчĕк:Walls of Constantinople.JPG|200px|thumb|right|Хулан хӳтлĕхĕсем]]
 
=== Аслă Кустантин (306—337) ===
[[Ӳкерчĕк:Kokkinobaphos Holy Apostles.jpg|180px|thumb|left|Таса Апостолсен чиркĕвĕ]]
[[Ӳкерчĕк:Byzantinischer Mosaizist um 1000 002.jpg|180px|thumb|Аслă Кустантин Хулана Христоса парнелет (мозаика)]]
 
=== Юстиниан хули (527—565) ===
[[Ӳкерчĕк:Hagia Sophia BW.jpg|thumb|220px180px|Висанти импери тапхăрĕнчи [[Софи соборĕ (Кустантин)|таса Софи соборĕ]] (реконструкци)]]
[[Юстиниан I|Юстиниан]] император тапхăрĕнче ([[527]]—[[565]] çулсем) Кустантин хули «ылтăн ĕмĕре» кĕрет. Тепĕр пиллĕк çултан, [[532]] çулта хулара пысăк [[Ника (пăлхав)|«Ника» пăлхавĕ]] хыпса тухать — хулана самаях арканать, [[Софи соборĕ (Кустантин)|Таса Софи соборĕ]] çулăмра пĕтет.
 
Пăлхава хаяррăн путарсан [[ЮстинианАслă IЮстиниан|Юстиниан]], чи паллă архитекторсене чĕнсе çĕнĕрен тĕп хулана туса лартать. Çĕнĕ çуртсене, храмсене тата керменсен, тĕп урамсене колоннадăсемпе капăрлатаççĕ. Уйрăмах [[Софи соборĕ (Кустантин)|Таса Софи соборне]] тăрăшса хăпартаççĕ, вăл христиансен тĕнчинче чи пысăк храм пулса тăрать, пин çул ытла — [[Рим]]ра [[Таса Петĕр соборĕ|Таса Петĕр соборне]] тăвичченех селĕмми шутланать.
 
Хула хăвăрт ӳссе ун чухнехи тĕнчере малтан ĕçлĕх центрĕ, каярах чи пысăк хулине çитет. Ăна ахаль «Хула» теме тытăнаççĕ. Пĕрремĕш хут «{{unicode|İstanbul}}» ({{ПТФА|isˈtanbul}} — иста́нбул, вырăнти пуплевпе {{ПТФА|ɯsˈtambul}} — ыста́мбул) турккă топонимĕ [[Арап чĕлхи|арап]], кайран [[X ĕмĕр]]ти тĕрĕк çăлкуçĕсенчи {{lang-el|εἰς τὴν Πόλιν}}, «ис тин пόлин» — «хулана» е «хула патне» пĕлтерет — вăл Константинополь грек ятне кăштах палăртать темелле.
 
=== Хупăрлавсем, ӳкни (565—856) ===
[[Ӳкерчĕк:Walls of Constantinople.JPG|180px|thumb|left|Кустантин хӳмисем]]
[[666]]—[[950]] çулсен тапхăрĕнче хулана темиçе хутчен те арапсем тата руссем хупăрлаççĕ.
 
== Этеплĕх ==
 
== Ӳкерчĕк пухăмĕ ==
== Пухăм ==
<center>
<gallery>
Ӳкерчĕк:Schedel konstantinopel.jpg
Ӳкерчĕк :Map of Constantinople (1422) by Florentine cartographer Cristoforo Buondelmonte.jpg
Ӳкерчĕк:Costantinopoli nel medioevo.jpg
Ӳкерчĕк:Theodosius colum, Istanbul.jpg