Ливи пушхирĕ: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Тӳрлетӗве ӑнлантарман |
|||
1-мĕш йĕрке:
'''Ливи пушхирĕ''' (араб. الصحراء الليبية) — Çурçĕр Африкăри пушхир, [[Сахара|Сахарăн]] çурçĕр пайĕ.
== Географи ==
5-мĕш йĕрке:
Лаптăкĕ 1,1 млн. км² яхăн. Анăçра — Эль-Харудж-эль-Асвад, кăнтăр-тухăçра — Тибести туçи тата Эннеди платти, тухăçра — [[Нил]] шывĕн улăхĕсем.
Ливи пушхирĕ авалхи [[Африка]] никĕс тĕпĕн тинĕс тата континентăн тăприсемпе тулăннă авăнчăкĕнче вырнаçнă. Çурçĕрте, аялтарах вĕт чуллă тата хăйăрлă пушхир 650 м анлăш ярăмĕсем. Вăтам тата кăнтăр енсенче хăйăрлă пушхир, дюнсем 300 м таран çӳллĕш. Çурçĕр-тухăçра -тарăн хушăксем (Каттара, Сива, Бахария, Эль-Файюм). Кăнтăрта чуллă 400-500 м çӳллĕшлĕ платтăсем, вĕсем хушшинче уйрăлнă ту тăрăхĕсем (Эль-Увенайт, 1934 м). Платти типĕ çырмасемпе (вади) çыркаланнă. Климачĕ пушхирти тропиклă, çурçĕрте - субтропиклă. Вăтам температура кăрлачра — 12-18°С, утăра —28-35°С. Талăкри температура куçкаланни 15-16°С çитет. Нӳрĕксем çулта 100 мм сахал, вырăн-вырăнĕпе 25 мм анчах ӳкеççĕ. Курăк çилсенчен хӳтĕленнĕ айлăмсенче ӳсет. Сайра тырăллă тата кустарники (эфедра, дрина, пылак дрокĕ, пушхир акаци тата ыттисем те). Çĕр айĕнчен юхакан шывĕсем оазиссенче: Сива, Бахария, Файюм, Дахла, Харга, Куфра, Фарафра патĕнче тĕл пулаççĕ. Кунта чылай халăх пурăнать, çынсем финик пальмисене, персиксене, абрикоссене тата тырă çитĕнтерсе тухăç пухаççĕ. Файюм тата Харга оазисĕсене Нил улăхĕпе чукун çулĕ çыхăнтарать. Бахари оазисĕче -тимĕр руда упранăвĕ.
[[Категори:Сахара пушхирĕ]]
[[ar:الصحراء الليبية]]
[[bg:Либийска пустиня]]
[[ca:Desert Líbic]]
[[cs:Libyjská poušť]]
[[cy:Diffeithwch Libya]]
[[da:Libyske Ørken]]
[[de:Libysche Wüste]]
[[en:Libyan Desert]]
[[es:Desierto Líbico]]
[[et:Liibüa kõrb]]
[[fi:Libyan aavikko]]
[[fr:Désert Libyque]]
[[gd:Fàsach Libianach]]
[[he:מדבר לוב]]
[[hu:Líbiai-sivatag]]
[[it:Deserto Libico-Nubiano]]
[[ja:リビア砂漠]]
[[ko:리비아 사막]]
[[lt:Libijos dykuma]]
[[nl:Libische Woestijn]]
[[no:Den libyske ørken]]
[[pl:Pustynia Libijska]]
[[pt:Deserto da Líbia]]
[[ro:Deşertul Libian]]
[[ru:Ливийская пустыня]]
[[sq:Shkretëtira e Libisë]]
[[sr:Либијска пустиња]]
[[sv:Libyska öknen]]
[[uk:Лівійська пустеля]]
|