Улатимĕр-Суздаль кнеçлĕхĕ: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
п робот улăштарчĕ: ru:Северо-Восточная Русь
6-мĕш йĕрке:
== Термин варианчĕсем ==
«Çурçĕр-Хĕвелтухăç Руçĕ» ятсăр пуçне литературăра синоним-терминсемпе усă кураççĕ: IX—XI ĕмĕрсен тапхăрне '''Росто́в çĕрĕ''', XI — XII ĕмĕр вар. '''Ростов-Су́здаль кнеçлĕхĕ''', XII ĕмĕр вар. — XIII ĕмĕр вар. '''Улатимĕр-Су́здаль кнеçлĕхĕ''', XIII ĕмĕр вар.— '''Улатимĕр Асла кнеçлĕхĕ'''. Çалкуçсенче çак ятсем пур: '''Су́здаль çĕрĕ''', '''Вăрман лешьен çĕрĕ''', ([[Кейӳ кнеçлĕхĕ|кейӳ çĕрĕсенчен]] вăрман урлă урлă); [[Новгород çĕрĕ|новгород]] çырăвĕсенче — '''низовская çĕрĕ'''.
 
'''Çурçĕр-Тухăç Руçĕ''' — хальхи историографире йышăннă терминпа<ref>Вăтам ĕмĕрсенчи Руç территорине '''«Çурçĕр-Хĕвеланăç''' ([[Новгород]] тата [[Псков]]), '''«Çурçĕр-Хĕвелтухăç''' тата '''«Кăнтăр-Хĕвеланăç (Кăнтăр)»''' пайланă. Пĕрремĕш тата юлашки терминсемпе сайра усă кураççĕ (юлашкин пĕлтерĕшĕ чиккисене тĕплĕн кăтартман) пулсан, «Çурçĕр-Хĕвелтухăç Руçĕ» хăйĕн регионĕшĕн тĕплĕ шутланать. [[Кучкин Владимир Андреевич|В. А. Кучкин]] ăна çапла ăнлантарса парать:<blockquote>
Хотя термин «(древне) русский Северо-Восток» и тождественный ему термин «Северо-Восточная Русь» употребляются в литературе по истории нашей страны уже много десятков лет, географически они до сих пор точно не определены. Обычно под Северо-Восточной Русью понимают территорию Волго-Окского междуречья. Такое понимание правильно для древнейшего периода, но тогда к этому району не прилагалось понятие «Русь». Последнее вошло в употребление только после монголо-татарского завоевания. См.: Шахматов А. А. Разыскания о древнейших русских летописных сводах. — ЛЗАК. СПб., 1908, вып.20, с.328-329. А к тому времени государственная территория здесь вышла далеко за пределы Волго-Окского междуречья. Следовательно, под термином «Северо-Восточная Русь» в разные периоды должны пониматься различные, хотя и частично совпадающие по территории, географические регионы. Характерной чертой этих регионов была их принадлежность одной определенной династии древнерусских князей, именно Юрию Долгорукому и его потомкам. Поэтому под «Северо-Восточной Русью» следует понимать ту конкретную сравнительно компактную территорию с центром в Волго-Окском междуречье, которой владели в определенные хронологические периоды Юрий Долгорукий или его потомство.
</blockquote> {{Кĕнеке:Кучкин В.А.: Формирование государственной территории Северо-Восточной Руси в X — XIV вв.|3}}</ref>[[Атăл]] [[Клязьма (юханшыв)|Клязьма]] хушшинчи [[IX ĕмĕр|IX]]—[[XV ĕмĕр]]сенче пулас [[Раççей патшалăхĕ]]н никĕс хывакан вырăс кнеçлĕхĕсен ушкăнне палăртма уса курнă. Тĕрĕссипе вăл — Аслă Улатимĕр кнеçлĕх территорийĕ. Анлăрах ăнлавпа, [[Кăнтăр-Хĕвеланăç Руçĕ]]пе [[Аслă Литва кнеçлĕхĕ|Литва]], çаплах ăна пăхăнса тăнă [[Аслă Кисан кнеçлĕхĕ|Кисан]], [[Муром кнеçлĕхĕ|Муром]], [[Смулен кнеçлĕхĕ|Смулен]] кнеçлĕх тата [[Тури кнеçлĕхсем|Тури]] кнеçлĕхсен пайĕсен çĕрĕсем кĕнĕ.
 
== Малтанхи тапхăр ==