Вăрçă: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
п робот хушрĕ: ch:Gera
Xqbot (Сӳтсе яв | хушни)
п робот хушрĕ: fiu-vro:Sõda; косметические изменения
1-мĕш йĕрке:
'''Вăрçă''' — политика пĕрлĕхĕсен (патшалăхсем, йăхсем, политика ушкăнĕсем тата ыттисем те) хушшинче тухнă хĕç-пăшаллă хирĕçӳ. [[Карл Клаузевиц]] çырнă тăрăх, вăрçă вăл урăх мелсем çине куçнă политика çеç. Вăрçă вăхăтĕнче хĕç-пăшалпа кăна мар, çавăн пекех экономика, дипломати, тата ытти мелсемпе те усă кураççĕ.
 
== Вăрçă пуçланса кайни, унăн тĕсĕсем ==
Вăрçăсем пуçланса кайнин тĕп сăлтавĕ — политикă ушкăнĕсем хăйсен тулашĕнчи тата шалти пулăмĕсене пурнăçа кĕртес шутпа хĕç-пăшаллă вăйĕсемпе усă курни.
 
21-мĕш йĕрке:
=== Вăтам ĕмĕрсенчи вăрçăсем ===
* Тĕн вăрçисем: [[Христос харçисем]], [[Джихад]];
* Династи вăрçисем (тĕслĕх, [[Йăм хĕрлĕ тата Шурă розă вăрçисем]] [[Анкăл]]);
* Тĕп чăмăртануллă патшалăх тăвас вăрçăсем;
* Çĕр ĕçченсен патшалăх тытăмлăхне хирĕç вăрçă-пăлхавĕсем (тĕслĕх, [[Жакери]] Францире, Раççейре Иван Болотников ертсе пынă хресчен вăрçи).
 
== Вăрçă тапхăрĕ ==
Вăрçă пуçланса кайсан — вăрçакан çĕршывсем хушшинчи дипломатии ĕçĕсемпе урăх хутшăнусем чарăнса лараççĕ, вĕсем хушшинчи килĕшӳ хучĕсем тата ытти çыхăнусем хăйсен паллине çухатаççĕ. Çаплах, тĕслĕхрен, [[1904]]—[[1905]] çулсенчи [[Вырăс-япун вăрçи]] пуçлансан [[Раççей]]пе [[Япони]] хушшинчи [[XIX ĕмĕр]]те хучĕ [[Сахалин (утрав) |Сахалинпа]] [[Курил утравĕсем|Курил]] утравĕсем çинчен çирĕплетсе çырнă килĕшӳ хучĕсем хăйĕн вăйне çухатнă пулаççĕ.
 
== Этемлĕх кун-çулĕн вăрçисем ==
[[XIX ĕмĕр]]чен вăрçăсен экономика никĕсĕ ансăр пулнă, вара вĕсенче сахал çынлă çарсем çеç хутшăннă. [[XIX ĕмĕр]]ĕн иккĕмĕш çурпайĕнче, уйрăмах [[XX ĕмĕр]]тенпе вăрçă экономики çапăçакан енсен хăватне чылай туртать, хăйĕн тамăк кустарми çине нумай миллион халăх-çынна туртса кĕртме тытăнать. [[Пĕрремĕш Тĕнче вăрçи]]не 70 млн. ытла çын хутшăннă, [[Иккĕмĕш Тĕнче вăрçи]]нче — 110 млн.
 
[[Этемлĕх]] кун-çулĕнче вăрçăсем пирки пĕр тĕслĕ сӳтĕ-яву çук.
35-мĕш йĕрке:
== Хирĕçекенсен тĕллевĕсем ==
 
== Çавăн пекех пăхăр ==
* [[Граждан вăрçи]]
* [[Сивлек вăрçи]]
48-мĕш йĕрке:
* Война и армия. Философско-социологический очерк. М.: Воениздат, 1977.
* [http://urss.ru/cgi-bin/db.pl?cp=&page=Book&id=53074&lang=Ru&blang=ru&list=Found История и Математика: Макроисторическая динамика общества и государства]. М.: КомКнига, 2007.
* [[:ru:Коротаев|Коротаев]], А. В., Малков А. С., Халтурина Д. А. ''[http://edurss.ru/cgi-bin/db.pl?cp=&page=Book&id=50565&lang=Ru&blang=ru&list=Found Законы истории. Вековые циклы и тысячелетние тренды. Демография, экономика, войны.]'' 2-е изд. М.: УРСС, 2007.
 
== Каçăсем ==
84-мĕш йĕрке:
[[fa:جنگ]]
[[fi:Sota]]
[[fiu-vro:Sõda]]
[[fr:Guerre]]
[[fur:Vuere]]