Шурă тăхлан: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Santăr (Сӳтсе яв | хушни)
Xqbot (Сӳтсе яв | хушни)
п робот хушрĕ: myv:Валдо киве; косметические изменения
59-мĕш йĕрке:
Тăхланпа çын пирĕн эрăччен 4 пинçуллăхрах усă курнă. Вăл сайра тĕл пулакан хаклă металл шутланнă, çавăнпа унтан тунă япаласем [[Авалхи Рим|римпа]] [[Авалхи Греци|грек]] аваллăхĕсенче сахал пулнă. Тăхлан пирки [[Библи]]ре, [[Моиçей]] тăваттăмĕш кĕнекинче çырнă.
 
== Этимологи ==
''{{lang|la|stannum}}'' латтин ячĕ санскрит чĕлхинчен тухать, вăл çирĕп, хытă тени пулать, малтан çапла [[хура тăхлан]]па [[кĕмĕл]] хутăшне, каярах 67 % яхăн тăхлан хутăшне палăртнă, [[IV ĕмĕр]] тĕлнелле çак сăмахпа тăхлана пĕлтереме тытăнаççĕ.
 
==Тăхлан чул тăприне тупни==
Тĕнчере касситерит минералне Кăнтăр-Тухăç Азире, уйрăмах [[Китай]]ра, [[Индонези]]ре, [[Малайзи]]ре тата [[Таиланд]]ра тупăçлаççĕ. Касситерит янтăлăх вырăнĕсем [[Кăнтăр Америка|Кăнтăр Америкăра]] ([[Боливи]], [[Перу]], [[Бразили]]) тата [[Австрали]]ре пур. Раççейре тăхлан чул тăприне Инçет Тухăçра тата [[Якути]]ре кăлараççĕ.
 
== Тăхлан мурĕ ==
Температура Цельсипе 13,2 градусран сивĕрех чухне шурă тăхлан кăвакланать, унăн удель калăпăшĕ 25,6 % çити ӳсет, металл темиçе çĕр цикл иртсен кăвак тусана куçса тĕпренет. Çак куçăма «тăхлан мурĕ» теççĕ.
 
«Тăхлан мурĕ» — [[Скотт Роберт Фолкон|Скотт]] [[экспедици]]йĕ [[1912]] çулта [[Кăнтăр полюсĕ]] патне кайнă чух пĕтнин пĕр сăлтавĕ шутланать. Çӳревçĕсен [[çунăк шĕвекĕ]] тăхланпа çыпăçтарнă «тăхлан мурĕ» ернĕ баксенчен юхса тухнă пулнă.
 
== Усă курни ==
==Асăрхатарусем==
<references/>
142-мĕш йĕрке:
[[mr:टिन]]
[[ms:Timah]]
[[myv:Валдо киве]]
[[nah:Amochitl]]
[[nds:Tinn]]