Республика: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
п робот хушрĕ: new:गणतन्त्र |
п робот кăларса пăрахрĕ: new:गणतन्त्र; косметические изменения |
||
7-мĕш йĕрке:
* Пĕртен пĕр е пĕрлĕхлĕ (коллегиаллă) патшалăх пуçлăхĕ — [[президент]], [[парламент]]. Парламент саккун тăвакан тытăм (влаç). Президентăн хушнă ĕçĕ — ĕç тăвакан тытăма ерте пырасси, анчах та çак палăрту республика ĕлкин пур тĕсĕсемшĕн шантаруллă пулмасть.
* [[Патшалăх пуçлăхĕ|Патшалăх пуçлăхне]] тата патшалахăн ытти асла витĕмĕсене пĕр тапхăра суйламалли. Çапла, президентпа парламента халах пĕр тапхăр тăсăлăвне суйлать.
* Патшалăх пуçлахĕн юридици яваплăхĕ. Тĕслĕхрен, [[Раççей Федерацин Конституцийĕ|Раççей Федерацин Конституципе]],
* Хăш пулăмсенче, [[конституци]]е пăхăнса, президент халăх ячĕпе калаçма пултарать.
28-мĕш йĕрке:
Пĕрремĕш республикăсем [[Авалхи Греци]]пе [[Авалхи Рим]]ра пулнă. [[Вăтам ĕмĕрсем|Вăтам ĕмĕрсенче]] хальхи [[Раççей|Раççей Федерацийĕн]] территоринче чылай хушă [[Новгород çĕрĕ]]пе [[Псков феодал республики]] (кĕске вăхăтра республика йĕрки [[Тĕвер]]те, [[Мускав]]ра та) пулнă. [[Европа|Европăра]] [[Венеци республики]] . [[301]] çулта туса хунă [[Сан-Марино]] республики паянкунччен те тытăнса тăрать.
Халĕ чылай республикăсенче патшалăх пуçлăхне ([[Президент]]а) çĕршывăн пур гражданĕсем е пĕтĕм халăх суйланă [[парламент]] сасăласа ĕç вырăнне лартать. Патшалăх пуçлăхĕн влаçне
Вăтам ĕмĕрсенчи республикăсенчен уйрăмрах, хальхи нумай демократи патшалăхĕсенче [[президент]] полномочисене те, ĕç тапхăр шутне те чарса хуни пур. Патшалăх пуçлăхĕн влаçне те, тĕрлĕ виçеллĕ, чарни пур. Республикăра пур [[гражданлăх|гражданăн]] суйланма права пур. Танлаштарма, Венеци республикинчи [[дож]]а пурнăç тăршшĕнех пур граждан мар суйланă, çавăн пекех унăн чаракламан
Республикăсенче [[дворянлăх]] институтне пăрахăçланă. Пур гражданăн та тан права, çапах, пĕрмай пурăнаканнисен хăшĕсен, çак территоринче çуралнă пулсан,
Хăшпĕр монархи-патшалăхсенче ăна пăрахăçланă ([[Швеци]], [[Норвеги]]). [[Аслă Британи]]ре вара [[Лордсен палати]]нчи вырăна хăшне кăнарпа куçарса пыраççĕ, хăшне [[Англиканлăх|Англикан Циркĕвне]] параççĕ. Тепĕр республикăсенче ([[Итали]], [[Франци]]) пурнăç тăршшипе сенаторсем пур, анчах вĕсен вырăнĕсене кăнарпа памаççĕ.
Çапах та, республика демократин [[синоним]]ĕ пулмасть. Чылай çĕршывра, официаллă республика тытăмĕллĕ пулсан та, Президент
Республика — халĕ чи анлă саралнă политика тытăмлăхĕ. Хăш çĕршывсенчи [[монархи]] — йăлапа çеç.
== Вуламалли ==
== Каçăсем ==
== Асăрхаттарусем ==
<references/>
118-мĕш йĕрке:
[[nds:Republiek]]
[[nds-nl:Rippebliek]]
[[nl:Republiek]]
[[nn:Republikk]]
| |||