Антуан де Сент-Экзюпери: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

1921 çулта Антуана çар хĕсметĕнче вĕçевçĕсен курсĕнче вĕренме тӳр килет. Тепĕр çултан Экзюпери пилот пулса тăрать те Парижа куçса килет, çыравçă ĕçĕпе пурăнма тытăнать. Анчах та çак малтан ăнăçу кӳмест, çавăнпа вăл темтепĕр ĕçпе хăтланать: автомобильсем сутать, кĕнеке лавккинче тăрăшать.

1925 çулта çеç Экзюпери хăйĕн ĕмĕтне тинех шыраса тупать —«[[Аэропосталь]]» компанин вĕçевçи (пилочĕ) пулса тăрать, Африкăн çурçĕр çĕрĕсене почтă турттарать. Тепĕр икĕ çултан ăна Сахарăн таçти аяккинчи Кап-Джуби аэропорчĕн пуçлăхĕ тăваççĕ. Сахарăра Антуан чунĕ шалти лăпкăллă кăмăл тупать, унăн кайранхи кĕнекесенче çак туйăм вара питĕ сисĕнет.

Чылай вăхăт хушши Экзюпери мĕнле вилни пирки ним те паллă пулман. 1998 çулта çеç пулăç Марсель çумĕнчи тинĕсре браслет тупнă. Браслет çинче «Antoine», «Consuelo» (Экзюпери арăмĕн ячĕ) тата «c/o Reynal & Hitchcock, 386, 4th Ave. NYC USA» çырнисем (Кĕнеке кăларăвĕн адресĕ, унта Сент-Экзюпери кĕнекисем пичетленнĕ) пулнă. 2000 çулхи çу уйăхĕнче Люк Ванрель шывчăмаканĕ 70-метр тарăнăшăвĕнче самолёт ишĕлĕвĕсене курнă. Самолёт юлашкийĕсем 400 метр анлăшĕнче, 1 çухрăм таврашĕнче саланса выртнă. Франци ертĕвĕ çвк районта шыравсем ирттерме чарнă, 2003 çулхи кĕркунне çеç ирĕк панă. Самолёт ванчăкĕсене çӳле хăпартса тĕпченĕ. Пĕр пайĕ — пилот кабини, унăн сери номерĕ саыхланса юлнă: 2734-L. Америка çар архивĕсенче тĕпчевçĕсем вăрçă вăхăтĕнче çак тапхăрта çухалнă самолетсен номерĕсене танлашатарса пăхнă. Çак номер АПШ-ăн 42-68223 номерлĕ Lockheed Lightning P-38 çар самолётне пĕлтернĕ. Çак машинăпа Экзюпери вĕçевçĕ çӳренĕ. Германи çарĕсен архивĕсенче çак вырăнта 1944 çулхи утă, 31 кунĕнче персе антарнă самолетсен шутĕнче çак самолет çук, машина ванчăкĕсем çинче персе çунтарнă йĕрсем те палăрмаççĕ. Çапла вара тĕрлĕ версисем çуралаççĕ, вĕсем хушшинче техника пăтăрмахĕсем е вĕçевçĕн суицичĕ (хăйнехăй вĕлернĕ).

* Кто ты, солдат? Переводы на русский язык: Гинзбург Ю. А.

* Лётчик (первый рассказ, опубликован [[1 апреля]] [[1926]] года в журнале «Серебряный корабль»).

* Мораль необходимости. Переводы на русский язык: Цывьян Л. М.

* Надо придать смысл человеческой жизни. Переводы на русский язык: Гинзбург Ю. А.

* Обращение к американцам. Переводы на русский язык: Цывьян Л. М.

* Пангерманизм и его пропаганда. Переводы на русский язык: Цывьян Л. М.

* Пилот и стихии. Переводы на русский язык: Грачев Р.

* Послание американцу. Переводы на русский язык: Цывьян Л. М.

* Послание молодым американцам. Переводы на русский язык: Баевская Е. В.

* Предисловие к книге Энн Морроу-Линдберг «Поднимается ветер». Переводы на русский язык: Гинзбург Ю. А.

* Предисловие к номеру журнала «Документ», посвященному летчикам-испытателям. Переводы на русский язык: Гинзбург Ю. А.

* Преступление и наказание. Статья. Переводы на русский язык: Кузьмин Д.

* Среди ночи голоса врагов перекликаются из окопов. Переводы на русский язык: Гинзбург Ю. А.

* Темы «Цитадели». Переводы на русский язык: Баевская Е. В.

* Франция прежде всего. Переводы на русский язык: Баевская Е. В.

=== Çырусем ===

* Письма матери: [1939, декабрь] [1940, апрель] [1940, июнь] [1944, 5 января] [1944, июль]

* Письма жене, Консуэло: [1943, апрель] [1943?, без даты]

* Письма Х. (г-же Н): [1939, 26 октября] [1939, начало ноября] [1939, середина декабря] [1939, 22 или 23 декабря] [1939, декабрь] [1939, конец декабря] [1940, январь] [1940, июль] [1940, 1 декабря] [1941, 8 сентября] [1942, февраль] [1943?, неотправленное][текст] [1943, середина ноября?] [1943, декабрь] [1944, 10 января] [1944, 30 июля]

* Письма Леону Верту [1939?] [1940, январь] [1940, февраль] [1940, апрель]

* Письма Льюису Галантьеру [1941, ноябрь] [1942?, без даты] [1942, январь] [1944, май]

* Письма Ж. Пелисье. [1943, 8 июня] [1944, 10 января] [1944, 9-10 июля]

* Письма генералу Шамбу [1943, июнь: неотправленное письмо генералу Х. (генералу Шамбу?)] [1943, 3 июля]

* Письма Ивонне де Летранж [1944, февраль]

* Письма г-же Франсуа де Роз [1944, май] Переводы на русский язык: Цывьян Л. М.

* Письма Пьеру Даллозу [30 или 31 июля]

* Григорьев В. П. Антуан Сент-Экзюпери: Биография писателя. — Л.: Просвещение, 1973.

* Нора Галь. Под звездой Сент-Экса.

* Грачёв Р. Антуан де Сент-Экзюпери. — В кн.: Писатели Франции. Под ред. Е. Г. Эткинда. — М., Просвещение, 1964. — с. 661—667.

* Грачёв Р. О первой книге писателя-летчика. — «Нева», 1963, №9.

* Губман Б. Маленький принц над цитаделью духа. — В кн.: Сент-Экзюпери А. де. Сочинения: В 2 т. — Пер. с фр. — М.: «Согласие», 1994. — Т.2, стр. 542.

* Яценко Н. И. Мой Сент-Экзюпери: Записки библиофила. — Ульяновск: Симб. кн., 1995. — 184 с.: ил.

* [http://www.ekzupery.ru/ Антуан де Сент-Экзюпери - çыравçă пултарулăхĕ çинчен]

[[eu:Antoine de Saint-ExuperyExupéry]]