Босфор: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Пролив хĕрринче вырнаçнă [[Стамбул]] (ĕлĕкрех [[Константинополь]])ăн икĕ çыранне те йышăнать. Пролив тăршшĕ 30 çухрăм, чи сарлака вырăн — 3 700 метр, чи ансăр вырăн — 700 метр. Форватер тарăнăшĕ — 36-124 метр.

 

Халапа ĕненес пулсан пролива Аргосри патша хĕрĕн ятне панă. Зевс Ио ятлă хĕре юратнă пулнă. Арăмне, Герăна, çиллентерес мар шухăшпа Зевс хĕртен ĕне туса хурать. Ио, çăлăнăç шыраса, шыва сикет. Çапла май пролива «ĕне каççи» теме пуçланă.

 

Пролив 7500-5000 пин çул каялла йĕркеленнĕ. Ăсчахсем шутланă тăрăх юлашки пăр тапхăрĕн вĕçнелле Вăтаçĕрпе Хура тинĕсри шыв калăпăшĕ самай нумайланса кайнă пулнă. Çав шыв вара çул шыраса пĕр-ик хушшинчех çак пролива туса хунă пулать.

 

Пролив çыранĕсене икĕ кĕпер çыхăнтарать: [[Босфор кĕперĕ]] ([[1973]] çулта тунă) тата [[Мехмет Фатих Султанăн кĕперĕ]] ([[1988]] çулта тунă). Виççĕмĕш кĕпер тăвас шухăш пур, анчах та ăна ăçтарах вырнаçтарасси хальлĕхе паллă мар — Турци правительстви кĕпер тума шутланă вырăнти çĕр хакланса кайма пултарассинчен шикленсе пулас кĕпер вырăнне пĕлтересшĕн мар.

 

[[tr:İstanbul Boğazı]]

[[tt:Босфор бугазы]]

[[uk:Босфор]]

[[ur:آبنائے باسفورس]]