Айриш чĕлхи: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
 
Тӳрлетӗве ӑнлантарман
1-мĕш йĕрке:
{{Чĕлхе
|тĕс=инди-европа
|ят=Ирланд чĕлхи
|тăван ят=Gaeilge
|патшалăхсем={{IRL}} <br />{{Çурçĕр Ирланди ялавĕ}} [[Çурçĕр Ирланди]]
|регионсем=
|официаллă чĕлхе=[[Ирланди]], [[Çурçĕр Ирланди]], [[Европа Пĕрлешĕвĕ|ЕП]]
|йĕркелекен=Ирланд чĕлхи канашĕ (Bord na Gaeilge)
|калаçакансен йышĕ=1,6 млн (2002, халăх çыравĕ)
|рейтинг=
|статус=
|çухалнă=
|категори=[[Еврази чĕлхисем]]
|классификаци=
[[Инди-европа чĕлхисем|Инди-европа çемьи]]
: [[Кельт чĕлхисем|Кельт турачĕ]]
:: [[Гойдел чĕлхисем|Гойдел ушкăнĕ]]
|çыру=[[латиница]]
|ГОСТ 7.75-97=ирл (220)
|ISO1=ga
|ISO2=gle
|ISO3=gle
}}
 
'''Ирла́нд чĕлхи''' ({{lang-ga|Gaeilge}}) — [[ирландсемы|ирландсен]] чĕлхи, [[кельт чĕлхисем|кельт чĕлхисенчен]] пĕри; [[Шотланд (гэл) чĕлхи|шотландпа]] [[мэн чĕлхи|мэн]] чĕлхисем гойдел ушкăн пайне кĕреççĕ.
 
== Кун-çулĕ ==
[[Ӳкерчĕк:Gaeltachtai le hainmneacha as Ruisis.svg|Ирландири гэлтахтсем (ирланд чĕлхи упранса юлнă регионсем)|thumb|right|400px]]
 
== Лингвистика пахалăхĕ ==
 
=== Антропонимика ===
{{main|Ирланд ячĕ}}
 
== Фразăсем ==
'''Тĕлпулу:'''
* Dia dhuit! [Диа ғыть!] = Здравствуйте! (примерный перевод (пп.) Господь с тобой!)
* Dia’s Muire dhuit! [Диас Мыри ғыть!] = (в ответ на приветствие) [и вы] Здравствуйте! (пп. Господь и Мария с тобой!)
* Dia dhuit ar maidin! [Диа ғыть эрь мадинь!] ~ Доброе утро! (пп. Господь с тобой в это утро)
* Cén chaoi a bhfuil tú? [Кен хы э уыль ту?] = Как у тебя дела?
* Cén chaoi a bhfuil tú féin? [Кен хы а уыль ту hень?] = А как у тебя самого дела? (в ответ на предыдущий вопрос)
* Tá mé go maith/dona [Та ме го ма/дона] = Хорошо/плохо
* An bhfuil aon scéal agat? [Э уыль эн щкел агут?] ~ Ну, что нового? (пп. Есть у тебя новость чтобы рассказать?)
* Tada = Ничего или Diabhail-scéal = Ничего (пп. Чёртова история)
* Conas tánn tú? = (в Мюнстере) Как дела?
* Goidé mar atá tú? = (в Ольстере) Как дела?
'''Прощание:'''
* Slán agat = До свидания, счастливо оставаться (говорит уходящий) (пп. Будь здоров)
* Slán leat = До свидания (говорит остающийся)
* Slán anois! = Пока!
* Slán go fóill! = Пока!
* Oíche mhaith = Доброй ночи!
* Go n-éirí do bhóthar leat! = Счастливого пути!
'''Благословения:'''
* Go ngnothaí Dia dhuit = Да благословит тебя Господь
* Bail ó Dhia ort = Господь тебя благослови
* Nár lagaí Dia do lámh! = Бог в помощь! (пп. Да не ослабит Господь твою руку!)
'''Первый разговор:'''
* Cén t-ainm atá ort? = Как тебя зовут?
* Cad is ainm duit? = Как тебя зовут?
* Cé as thú? = Ты откуда?
* Cérb as duit? = (в Ольстере) Ты откуда?
* Cad as duit? = (в Мюнстере) Ты откуда?
* Cá bhfuil tú i do chónaí? = Где ты живёшь?
* Cén aois thú? = Сколько тебе лет?
'''Благодарности:'''
* Go raibh maith agat! = Спасибо!
* Go raibh míle maith agat! = Тысяча благодарностей!
* Sonas ort! = Спасибо! (пп. Счастья тебе!)
'''Похвала:'''
* Fáinne óir ort! = Спасибо! Браво! (пп. Золотое кольцо тебе!)
* Maith thú! = Молодец!
* Mo cheol thu! = Молодец! (пп. Мою музыку играешь!)
* Mo sheacht mbeannacht ort! = Молодец! Отлично сделано! (пп. Мои семь благословений тебе!)
'''Пожелания:'''
* Go maire tú! = Долгой жизни!
* Go dté tú an céad! = Долгой жизни! (пп. Доживи до сотни!)
* Rath Dé ort! = Благослови тебя Господь! (пп. Божьих даров тебе!)
* Go gcuire Dia an t-ádh ort! = Пошли тебе Господь удачи!
* Beannacht Dé leat! = Божьих благословений! (пп. Скорость Божья тебе!)
'''Проклятия:'''
* Go hifreann leat! = Иди к чёрту!
* Téigh i dtigh diabhail! = Иди к чёрту! (пп. Уйди к дьяволу домой!)
* Go mbeire an diabhal leis thú! = Черт тебя подери! (пп. Пусть тебя чёрт заберёт с собой!)
* D’anam don diabhal! = Душу твою к чёрту!
* Do chorp don diabhal! = Черт тебя подери! (пп. Тело твоё к черту!)
* Imigh sa diabhal! = Пошёл к чёрту!
'''Ругательства:'''
* Damnú ort! = Будь ты проклят!
* Loscadh is dó ort! = Будь ты проклят! (пп. Выжечь и спалить тебя!)
* Múchadh is bá ort! = Чтоб ты задохнулся и утонул!
* Marbhfháisc ort! = Чтобы ты сдох! (пп. Саван на тебя!)
* Go dtachta an diabhal thú! = Чтоб тебя чёрт удушил!
* Focáil leat! = Отвали!
 
== Асăрхаттарусем==
<references/>
 
== Вуламалли ==
 
* Грамматики нового И. яз.: ''O’Donovan'', A Grammar of the Irish language, Dublin, 1845; ''O’Grownev'', Revised simple lessons in Irish, N.-Y., 1902; ''Ó Siadhail'', Learning Irish, Dublin, 1988.
* Словари: ''Dinneen,'' An Irish-English Dictionary, Dublin, 1903; ''Lane'', English-Irish Dictionary, London, 1904; ''Tomás De Bhaldraithe,'' English-Irish Dictionary, Baile Átha Cliath, 1959; Collins Irish Dictionary, Glasgow, 2006², ISBN 978-0-06-089106-0; Foclóir Póca, Baile Átha Cliath, 1986; Irish-English English-Irish Dictionary, New Lanark, 2001, ISBN 1-85534-375-4; ''Thomas Feito Caldas, Clemens Schleicher'', Woerterbuch Irisch-Deutsch, Hamburg, 1999, ISBN 3-87548-124-0.
* Грамматики старого яз.: ''Thurneysen'' R., Handbuch des altirischen, 2 Bde, Heidelberg, 1904; ''Dottin'' G., Manuel d’irlandais moyen, 2 vv., P., 1910. Этимологический словарь: ''Macbain'' A., An Etymological Dictionary of the Gaelic Language, 1906.
* Описание кельтских языков: ''Martin J. Ball'', The Celtic Languages, N.-Y., 2004.
 
== Каçăсем ==
* [http://lingvoforum.net/index.php/board,158.0.html Уроки современного ирландского] {{ref-ru}}
* [http://www.cymraeg.ru/geiriadur/dict?f=3&t=0&w=Gaeilge Ирландско-русский словарь] {{ref-ru}}
 
{{Interwiki|ga|Príomhleathanach|ирландла|}}
{{Викикĕнеке}}
{{commonscat|Irish language}}
 
{{Кельт чĕлхисем}}
 
{{ЕП чĕлхисем}}
 
[[Категори:Ирланд чĕлхи]]
[[Категори:Ирланди чĕлхисем]]
 
{{Link GA|de}}
 
[[af:Iers-Gaelies]]
[[an:Idioma irlandés]]
[[ang:Īrisc sprǣc]]
[[ar:لغة أيرلندية]]
[[arz:ايرلاندى]]
[[ast:Irlandés]]
[[az:İrland dili]]
[[bg:Ирландски език]]
[[bn:আইরিশ ভাষা]]
[[br:Iwerzhoneg]]
[[bs:Irski jezik]]
[[ca:Gaèlic irlandès]]
[[ckb:زمانی ئیری]]
[[cs:Irština]]
[[cy:Gwyddeleg]]
[[da:Irsk (sprog)]]
[[de:Irische Sprache]]
[[el:Ιρλανδική γλώσσα]]
[[en:Irish language]]
[[eo:Irlanda lingvo]]
[[es:Idioma irlandés]]
[[et:Iiri keel]]
[[eu:Gaelera]]
[[fa:زبان ایرلندی]]
[[fi:Iiri]]
[[fo:Írskt (mál)]]
[[fr:Irlandais]]
[[frp:Gaèlico irlandês]]
[[fur:Lenghe irlandese]]
[[fy:Iersk]]
[[ga:An Ghaeilge]]
[[gd:Gàidhlig na h-Èireann]]
[[gl:Lingua irlandesa]]
[[gv:Yernish]]
[[he:אירית]]
[[hi:आयरिश भाषा]]
[[hr:Irski jezik]]
[[hsb:Iršćina]]
[[hu:Ír nyelv]]
[[id:Bahasa Irlandia]]
[[io:Gaelana linguo]]
[[is:Írska]]
[[it:Lingua irlandese]]
[[ja:アイルランド語]]
[[kab:Tirlandit]]
[[ko:아일랜드어]]
[[ku:Îrlandî]]
[[kw:Iwerdhonek]]
[[la:Lingua Hibernica]]
[[li:Iers]]
[[lij:Lengua irlandeise]]
[[lmo:Irlandés]]
[[lt:Airių kalba]]
[[lv:Īru valoda]]
[[mk:Ирски јазик]]
[[mr:आयरिश भाषा]]
[[nds-nl:Iers]]
[[nl:Iers]]
[[nn:Irsk språk]]
[[no:Irsk]]
[[nrm:Irlandais]]
[[oc:Irlandés]]
[[os:Ирландиаг æвзаг]]
[[pl:Język irlandzki]]
[[pms:Lenga irlandèisa]]
[[pt:Língua irlandesa]]
[[qu:Ilanda simi]]
[[rm:Lingua irlandaisa]]
[[ro:Limba irlandeză]]
[[ru:Ирландский язык]]
[[sc:Gaelicu Irlandiesu]]
[[sco:Erse leid]]
[[se:Iirragiella]]
[[sh:Irski jezik]]
[[simple:Irish language]]
[[sk:Írčina]]
[[sl:Irska gelščina]]
[[sq:Gjuha irlandeze]]
[[sr:Ирски језик]]
[[sv:Iriska]]
[[tg:Забони ирландӣ]]
[[tl:Wikang Irlandes]]
[[tpi:Tok Aialan]]
[[tr:İrlandaca]]
[[ug:ئرېلاندىيە تىلى]]
[[uk:Ірландська мова]]
[[vec:Łéngua irlandexe]]
[[xal:Эйринмудн келн]]
[[yi:איריש]]
[[zh:愛爾蘭語]]