Любляна: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
п робот хушрĕ: mr:लियुब्लियाना |
|||
1-мĕш йĕрке:
'''Любля́на''' ({{lang-sl|Ljubljana}} , {{lang-de|Laibach}}, {{lang-it|Lubiana}}) — [[Словени]]н тĕп тата пысăк хули.
== Пĕтĕмĕшле хыпарсем ==
Халăх йышĕ: 267 920 çын ([[2007]] çул). Çĕр лаптăкĕ 275 км². Любляна гербĕ çинче хула символĕ — симĕс Люблян çĕленĕ. Хула [[Любляница (юханшыв)|Любляница]] çинче, [[Сава (юханшыв)|Савăна]] юхса кĕнĕ çĕртен 10 çм тăвалла, вырнаçнă.
Патшалăх чĕлхи — [[словен чĕлхи]], нумайăшĕ [[нимĕç чĕлхи|нимĕçле]] тата [[акăлчан чĕлхи|акăлчанла]] пуплеме пултараççĕ. Тĕне тытса пыракансен ытларахăшĕ — [[католици тĕнĕ|католиксем]].
== Кун-çулĕ ==
Йӗрке 6 ⟶ 10:
[[Ӳкерчĕк:Bežigrad.JPG|thumb|180px|Люблянăн варрин çурçĕрĕ (Kamnik Alps)]]
[[Ӳкерчĕк:Ljubljana_Franciscan_church.jpg|thumb|Франциск чиркĕвĕ]]
Хула таврашĕ пирĕн эрăчченех [[Авалхи Рим|авалхи рим]] харпăрлăхĕ шутне кĕнĕ. [[Пирĕн эрăччен 34|П.э.34 çулта]] хальхи Любляна çумĕнчи Эмона рим колонине хула статусне панă. [[V ĕмĕр]]те территори варварсен алине лекет. [[VI ĕмĕр]]тенпе кунта славян Лувигани пулнă, ăна [[X ĕмĕр]]те [[венгрсем]] туртса илеççĕ.
Любляна хулана пĕрремĕш хут [[1144]] çулта асăннă. [[1260]] çулта пĕрремĕш хут ăна Любляница çинчи хула тесе кăтартнă. Унчех Любляна [[Крайна|Крайнăн]] административлă тĕпĕ пулса тăрать. [[1276]] çултанпа тирольх графĕсен аллине куçать. [[1335]] - [[1918]] çулсенче — Габсбургсен влаçĕнчи Крайнăн тĕп хули. [[1809]]—[[1813]]/[[1815]] — франци иллири провинцисен тĕпĕ. [[XIX ĕмĕр|XIX]] — [[XX ĕмĕр]] пуçламăшĕнче — словен халăх ирĕклĕх юхăмĕн тĕпĕ.
[[1918]] çулта [[Сербсен, Хорватсен тата Словенсен патшалăхĕ]] никĕсленсен (кайран [[Югослави]] патшалахĕ пулса тăрать), Любляна ун шутĕнче Словенин тĕп хули пулать. [[Иккĕмĕш Тĕнче вăрçи]] пуçлансан [[итальянсем]] ([[1941]]—[[1943]]), каярах [[нимĕçсем]] ([[1943]]—[[1945]]) оккупацилеççĕ. Вăрçă хыççăн Любляна Югослави Социаллă Республика Словенин тĕп хули. [[1991]] çултанпа — ирĕклĕ [[Словени]]н тĕп хули.
== Хуçалăхĕ ==
| |||