Элам: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
34-мĕш йĕрке:
 
== [[Аншан тата Суз]] (Игехалкисемпе Шутруксем) ăрăвĕ==
Çак, паллах, элам кун-çулĕнче чи чаплă тапхăр, унтан чылай археологи палăкĕ юлнă, сăмахран, [[Унташ-Напириш]] патша вăхăтĕнчи паллă зиккурат Дур-Унташ (халĕ Чога-Замбиль).
 
Çенĕ элам ăрăвĕ, вырăнти сумлă çынсен уйрăлас кăмăлне пĕтереймест, тĕп влаçа çирĕплетеймест. Пирĕн эрăччен XIII ĕмĕртен пуçласа эламсем çĕрсене сарма тытăнаççĕ. Эламсем Диял юханшыв çинче пысăк çĕре ярса илет, çав шутра Эшнунну хулана ([[Унташ Напириш]] патша вăхăтĕнче (астула пирĕн эрăччен 1275 ç. илет). Çак çер витĕр Иран туçинчи Икшывран караван çулĕсем иртнĕ. Эламсен çак çĕнтерӳсене пула Вавилонри кассит ăрăвĕ лакăма кĕрсе ӳкет, вара Элама пурĕпе вавилон влаçĕнчен хăтарăççĕ.
 
[[Китен-Хутране]] патша (астула пирĕн эрăччен 1235 ç. йышăнать) тапхăрĕнче Вавилоние икĕ харçăпа кайнă, [[Ниппур]]а, кайран [[Иссин]]а туртса илнĕ. Анчах та элам тăрăмĕн Вавилонире çирĕпленсе вырнаçассине ассири патши [[Тукультининурта I]] пăсса хурать, вăл хăй Вавилоние ярса илесшĕн ĕмĕтленнĕ, çав ĕç-пуçра вăл элам патшинчен ăнăçăлларах тупăшлать. Китен Хутрана вилсен Эламри влаçа çĕнĕ ăру – [[Шутрук-Наххунте]] патша ятĕнчен тухнă Шутрук ăрăвĕ çĕнсе илет. Çак патша 1160 çулта [[Вавилон]] çине çĕнтерӳллĕ харçăпа пырса тухать, хулана пĕтĕмпех тустарать, вĕсенчен пысăк парăм туянать.
 
== Вуламалли ==