Францин Аслă революцийĕ: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Тӳрлетӗве ӑнлантарман |
Тӳрлетӗве ӑнлантарман |
||
1-мĕш йĕрке:
'''Францин Аслă революциĕ''', — [[Франци историйĕ]]н [[1789]]-[[1799]] çулсем хушшинчи тапхăрĕ. Ку вăхăт тапхăрĕнче Франци пурнăçĕнче питĕ пысăк улшăнусем пулса иртнĕ. Сăмахран, [[монархи]] вырăнне [республика] йĕркипе пурăнма тытăннă.
==Никĕсĕсем==
[[XVIII ĕмĕр]]те [[Франци]]н пĕтĕм влаçĕ [[патша]] аллинче пулнă. Йĕркене тытса тăма яланхи çар пулăшнă, патшалăхри ĕçсене пĕр вырăнти бюрократи мелĕпе ертсе пынă. Пĕтĕм влаç патша аллинче пулнă пулин те патшалăхăн [[тĕн çыннисем]]пе кнеçсен шухăшне те шута илмелле пулнă. Çак икĕ сослови патшалăх ĕçне ан хутшăнччăр тесе патша вĕсене пулăшса пынă.
7-мĕш йĕрке:
Тепĕр енчен вара патшалăх хура халăх пирки пĕрре те шухашламанни пысăк сăлтав теме пулать. Патшалăх та, буржуази те, кнеçсем те хура халăха ним вырăнне те хуман.
==1789-1799 çулсенчи пулăмсем==
=== Умĕн лару-тăрăвĕ ===
== Революци тапранчĕ ==
=== Наци конвенчĕ ===
{{main|Наци конвенчĕ}}
* Пĕр вăхăтрах, Парисра, [[авăн, 21]] [[1792]] ç., наци конвенчĕн ларăвĕсем уçăлнă; [[Дюмурье]] [[Вальми патĕнчи çапăçу|Вальми]] çумĕңче ([[авăн, 20]]) пруссаксен тапăнăвне тĕксе ярать. Францисем тапăнăва тухаççĕ те çĕрсене туртса илме тытăнаççĕ (Бельги, Рейнăн сулахай çыранне тата Савоййăпа Ниццăна — 1792 çулĕн вĕçĕнче). Наци конвенчĕ виçĕ фракцине вакланать: сулахай [[якобинсем]]-[[монтаньярсем]], сылтăм [[жирондистсем]] тата аморф варрисем. Монархистсем вĕсен хушшинче çук ĕнтĕ. Жирондистсем якобинсемпе революци террорĕн калăпăшĕ пирки çеç тавлашнă .
* Конвент йышăнăвĕпе Людовик Капет ([[Людовик XVI]]) гражданина тăван çĕршыва сутнăшăн тата влаçа хăй аллине туртса илнĕшĕн айăпласа вĕлернĕ [[кăрлач, 21]] [[1793]] ç.
* [[Ванди пăлхавĕ]]. Революцие çалма [[Этем пĕрлĕхне çăлакан комитет]] туса хураççĕ.
* [[Çĕртме, 10]] наци гвардийĕ жирондистсене ареслет: якобинсен диктатурине никĕсе хураççĕ.
* [[Утă, 13]] [[Шарлотта Корде]] жирондист кинжалпа [[Марат Жан Поль|Марата]] чиксе вĕлерет. Террор пуçланать.
[[Ӳкерчĕк:Sans-culotte.jpg|thumb|[[Санкӳлотсем|Санкӳлот]] (Louis-Léopold Boilly)]]
=== Директори ([[1795]]—[[1799]]) ===
{{main|Ĕçтăвакан Директори}}
== Вуламалли ==
* [[Манфред
* Матьез А. Французская революция. Ростов-на-Дону, 1995.
* Олар А. Политическая история Французской революции. М., 1938.
|