Хакассем: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Çĕнни: ru:Абаканские татары |
Тӳрлетӗве ӑнлантарман |
||
1-мĕш йĕрке:
[[Image:Hakaska.jpg|thumb|250px|[[Суриков Василий Иванович|В. И. Суриков]]. Хакас хĕрарăмĕн сăн-пичĕ. 1909 çул.]]
'''Хакассем''' (хăйсене ''тадар'', нум. х. ''тадарлар'' теççĕ), патша тытăмĕн тапхăрĕнче вырус докуменчĕсенче '''минуси́н тутарĕсем''', '''[[Абакан тутарĕсем|абака́н (енисе́й) тутарĕсем]]''', '''а́чин тутарĕсем''') — Раççей тĕрĕк халăхĕ, [[Çĕпĕр]]ĕн кăнтăр çĕрĕнче ([[Минусин котловини]]) пурăнакан халăх. [[Хакаси Республики]]н титуллă этносĕ.
Халăх йышĕ — 75,6 пин çын ([[2002]]).
Халăх тĕнĕ — [[шаман тĕнĕ]], [[XIX ĕмĕр]]те нумайăшне [[Вырăс православи чиркĕвĕ|православи]] тĕнне (хăш чух вăйпа хĕсĕрлесе) кĕртнĕ.
==Этносăн ушкăнĕсем==
* качинсем (''хааш, хаас'');
* сагайсем (''са ай'');
* кызылсем (''хызыл'');
* койбалсем (''хойбал'') - чи малтан [[камаси чĕлхи]]пе усă курнă, вăл [[Урал чĕлхисем|урал чĕлхе çемйин]] [[Самоди чĕлхисем|самоди]] чĕлхе ушкăнĕн кăнтăр пайне кĕрет;
* бельтирсем
Хакассемпе этеплĕхĕпе, чĕлхепе [[теленгитсем]], [[телеутсем]] çывăх.
==Чĕлхе==
[[Хакас чĕлхи]] [[Тĕркĕк чĕлхисем|тĕрĕк чĕлхисен]] тухăç-хун пайĕн уйгур ушкăнне кĕрет, чĕлхе тăватă диалектран тытăнса тăрать: качин, сагай, кызыл тата шор. Хальхи çырулăхĕ [[кириллица]] никĕсĕпе.
==Каçăсем==
*[http://www.nsu.ru/education/etno/hakas/hakas.htm Хакассем]
[[Категори:Раççей халăхĕсем]]
[[Категори:Тĕрĕк халăхĕсем]]
[[Категори:Çĕпĕр халăхĕсем]]
[[Категори:Хакаси]]
{{stub}}
[[bg:Хакаси]]
[[an:Pueblo jacaso]]
[[ca:Khakassos]]
[[cs:Chakasové]]
[[de:Chakassen]]
[[en:Khakas]]
[[fi:Hakassit]]
[[hr:Hakasi]]
[[it:Ciakassi]]
[[ko:하카스인]]
[[mk:Хакази]]
[[pl:Chakasi]]
[[ru:Хакассы]]
[[sh:Hakasi]]
[[sr:Хакаси]]
[[uk:Хакаси]]
| |||