Куйбышев шыв усравĕ: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
п робот изменил: de:Kuibyschewer Stausee
Тӳрлетӗве ӑнлантарман
1-мĕш йĕрке:
'''Куйбышев шывуправĕ''' — [[Атăл]] çинчи чи пысăк [[шывуправ]].
 
[[1955]]—[[1957]] çулсенче Атăла Шукăль тăвĕ тĕлĕнче Ставрополь-Атăл-çинчи (халĕ [[Тольятти]]) хули патĕнче пӳлсе [[Шукăль ГЭСĕ|Атăл ГЭС-не]] тунă хыççăн пулса тăнă.
 
== Тавралăхĕ ==
Шывуправĕн вăрăммăшĕ 500 çухрăм ытла, чи сарлака вырăнĕ [[Чулман Атăл]] пырĕнче <!-- залив — кӳлмек! -->кӳлмекĕнче — 35 çухрăм, шыв тĕкĕрĕн лаптăкĕ — 6,5 пин çм² (юханшывсем хушшинче — тĕнчере пĕрремĕшĕ), пĕтĕм шывĕ[[шыв]]ĕ — 58 çм³, вĕсенчен 34 çм³ — усăлли. Пӳлнĕ шывăн çӳллĕшĕ — 29 м. ЧиккиУнăн чикки Атăл тăрăх [[Шупашкар]] тĕлне, [[Чулман Атăл]]па — [[Чуллă Çыр]] патне çитет. [[Чулман Атăл]], [[Сĕве (юханшыв)|Сĕве]], [[Хусан (юханшыв)|Хусан]] тата ытти юханшывсен айлăмĕсене йышăнать.
 
== Хуçалăхри усăллăхĕ ==
Шывуправĕн тĕп ĕçĕ — электроэнерги туса кăларасси,. Ккунта пăрахутсене çӳреттерессинеçӳреме лайăхлатассипитĕ лайăх, çаплах хулана шывпа тивĕçтересси, ирригациуй-хире шăварасси ĕçшĕн çав тери ансат. Унсăр пуçне, шыв пулă пуянлăхне ӳстерме пулăшать.
 
== Микроклимачĕ ==
Шывуправ Атăлăн юхăмне питĕ улăштарнă: çуркунне шыв сахалтарах сарăлма пуçланă, çуллапа хĕлле — хăпарнă та. Хусан патĕнче шывăн çӳллĕшĕн вылянăвĕ халĕ 5—6 м, малтан, шыва пӳличчен, 10—11 м пулнă. Ку вырăнти шыв халĕ 3-5 кун маларах шăнса ларать, çурхи пăртан вара каярах тасалать. Шывуправăн 3-6 çухрăм таврашĕнчи микроклимачĕ, тĕпĕнчи тата çыран хĕррисенчи пулăмсем улшăннă, [[абрази]] тата çыран арканăвĕсем вăйланнă, çĕр ишĕлни самайланнă. Шыври тата шыв çумĕнчи флорăпа фауна питĕ вăйлă улшăннă.