Еврази плитти: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Тӳрлетӗве ӑнлантарман
Тӳрлетӗве ӑнлантарман
1-мĕш йĕрке:
[[Ӳкерчĕк:Tectonic plates(rus).png|thumb|right|Литосферные плиты. Еврази плиттине симĕспе кăтартнă]]
'''Еврази плитти''' — [[Еврази]] континенчĕн чылай пайне витекен [[литосфера плитти]]. Еврази плиттине [[Индостан]], [[Арави çурутравĕ]] тата тухăç [[Çĕпĕр]] [[Верхоянск ту хырçи]]нчен тухăçалла пайĕ кĕмеççĕкĕмест.
 
Еврази плиттин анăç пайĕ Вăта Атлантика хысакĕ таран, [[Исланди]] пайне хушса, вырнаçăннă. Çурçĕр енче пысăк шельф, [[Çурçĕр ПарлăПăрлă океанĕ|Çурçĕр ПарлăПăрлă океанăн]] шыв-çĕр лаптăкне тухакан континенчĕн пассивлă хĕрри, [[Геккель хысакĕ]]пе чикĕленет. Кăнтăр енче пысăк [[континентсен тĕкĕшĕвĕ|хирĕçӳ тăрăхĕ]]: вăл [[Тетис океанĕ]] хупласа тусен ярăмĕ [[Индостан плитти]]пе тĕкĕшĕнсе кайнă хыççăн пулса тăнă.
 
== Геологиллĕ тытăмĕ ==
10-мĕш йĕрке:
 
Тухăç-Европа платформи анăçран Дрейзер йĕрĕпе чикĕленнĕ, - пĕрлешĕннĕ ярăмсем, ун хыççăн Карпат тăвĕсем тата урăх хутланчăк çĕкленĕвĕсем. Кăнтăртан вăл [[Хура тинĕс|Хурапа]] [[Каспи тинĕсĕ|Каçпи]] тинĕсĕсемпе, [[Кавказ]] тăвĕсемпе чикĕленет. Тухăçра платформăн чикки Урал тăвĕсем, вĕсем ăна Анăç-Çĕпĕр айлăмĕпе уйрăлса тăраççĕ.
 
Çак икĕ платформăсем хушшинче вырнаçнă айлăм геологи енчен çĕр витĕмĕн нумай утрав пĕкисем, микроконтиненчĕсем тата урăх террейнĕсем çыпçăнса кайнă икĕ пайĕ пулать, çиелтен вăл хăватлă мезозой тата кайнозой тăприпе хупланнă.
 
=== Инçет тухăç ===