Пугачёв Емельян Иванович: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
п робот улăштарчĕ: pl:Jemielian Pugaczow |
|||
2-мĕш йĕрке:
== Кун-çулĕпе ĕçĕ-хĕлĕ ==
=== Пăлхав умĕн ===
Емельян Пугачёв Тан облаçĕн Зимовейская [[станица|станицинче]] çуралнă. Ашшĕ — Иван Михайлович Пугачёв, [[1762]] çулта виет, амăшĕ — Анна Михайловна, 1771 çулĕ тĕлне çĕре кĕрет. Пугачёв хушамачĕ аслашшĕн прозвища деда — Михаила ''Пугача''. Çемйере, Емельянсăр пуçне, Тементей тата икĕ аппăшĕ — Ульянăпа Хветуç — пулнă.
[[1769]] çулта [[Вырăс-турккă вăрçи (1768-1774)|вырăс-турккă вăрçи]] тапрансан Пугачёв Кутейников полковник ушкăнĕнче [[Бендер|Бендерăна]] каять. Бендера [[1770]] çулхи [[авăн, 27|авăн, 16 (27)]] [[Панин Пётр Иванович|граф Панин]] ертсе пынипе çĕнсе илеççĕ, çапăçура хурăнçи Пугачёв палăрать. Çарсене хĕллехи хваттерсене [[Елизаветград]]а [[1771]] çулта тавăрсан, Пугачёв амак çупăрлать («...унăн кăкăр, ура çĕрет»). Полковник Кутейников ăна Тан çине çĕр касак ушкăнĕнче лаша улăштарма хушса ярать. Чире пула Пугачёв каялла таврăнаймасть, çавăнпа та хăйĕн вырăнне «Глазуновская станица (Медведица юханшывĕ çинчи) касакне — Бирюкова — ярать, ăна вăл йĕнерленĕ икĕ ут, саблю, буркă, кăвак çипун, тĕрлĕ апат-çимĕç тата вуникĕ тенкĕ парать». Хăй вара çар тĕп хулине — [[Старочеркасская|Черкасcка]] отставкăна тухма ыйтма çула тухать. Хĕсметрен тухма ăна ирĕк паман, хăй тĕллĕ сипленме сĕннĕ. Пугачёв хăйĕн аппăшне Хветуçе кĕрӳшĕпе Симон Павлова курма [[Таганрог]]а каять. Кĕрӳшĕ юлташĕсемпе хĕсметрен тарас шухăшне пĕлсе Пугачёв пулăшма килĕшет. Тыткăча лексен Павлов мĕнле тарни пирки тĕплĕн каласа парать, вара Пугачёв таркăн çулĕпе утать, темиçе хут ăна тытаççĕ — тухса тарать, [[Тер касакĕсем|Терек]] çине каясшăн тăрмашать, анчах та ăнăçупа тĕл пулаймасть<ref>[http://www.vostlit.info/Texts/Dokumenty/Russ/XVIII/1760-1780/Pugachev/Sbornik/framepril1.htm Протокол показаний Е.И. Пугачева на допросе в Моздокской комендантской канцелярии]</ref>.
Тепĕр хут Пугачёва тытса Черкасска ăсатаççĕ.
=== Çĕр ĕçтĕшĕсен вăрçи ===
[[Ӳкерчĕк:Pugachev1879.jpg|thumb|300px|[[Перов Василий Григорьевич|Василий Перов]] «Пугачёва айăплани» ([[1879]]), [[Вырăс музейĕ]], [[Санкт-Петербург]]]]
| |||