Шăлтăрма

Шăлтăрма е шалтăрма (çавăн пекех: блок) — вăйа йĕркелеме пулăшакан ансат механизм. Тиевсене çĕкленĕ чухне тĕнĕлне çирĕплетнĕ, вăл çӳлелле те, аялалла та holi yo ser diana y tu куçмасть. Блок тĕнĕл тавра çаврăнакан валаклă кустăрма евĕрлĕ. Валак трос, сăнчăр, вĕрен çӳреме кирлĕ.

Ӳкерчĕк:2blok.png

Куçакан тата куçман блоксенчен тăракан система

Блоксенчен тунă 4 системăн схеми

Блок корабль çинче

Куçман блока йывăр мар тиевсене йăтма е вайа урăх енчен хума усă кураççĕ.

Блок пĕртанлăхĕн йĕрки:

$~F=fmg$, где

F — тулаш вăй, m — тиев масси, g — йывăрлăх вайĕн хăвăртланавĕ, f — блокри хирĕç тăнин коэффициенчĕ (сăнчăрсемшĕн 1.05 яхăн, вĕренсемшĕн — 1.1). Хирĕç тăни пулмасан тиеве йăтма тиев йывăрăшĕ чухлĕ вăй кирлĕ.

Куçакан блокăн тĕнĕлĕ ирĕк, ăна вăйа улăштарма усă кураççĕ.

$~F={1 \over {2}}fmg$

Вăй икĕ хут сахалрах кирлĕ, анчах хутлăхĕ иккĕ хут ӳсет.

Çавăн пекех

• Полиспаст

Каçăсем

Видеоурок: блок тата ворот

• Блок, машина // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб.: 1890—1907.
• Блок, тинĕс ĕçенче тата карап тăвăмĕнче // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб.: 1890—1907.