Хир качаки
Хир качаки — питĕ хитре чĕрчун. Вăл 75-85 см çӳллĕш, тăршшĕ 130 см çитет, 25 кг таять. Хӳри питĕ кĕске - 3 см. Хăлхи пысăк. Аçисем мăйракаллă. Мăйраки 25 см çити ӳсет. Ури хир качакисен çинçе те тӳрĕ. Хир качакисем вăрманти тĕрлĕрен курăкпа пуян уçланкăсенче пурнăнма юратаççĕ. Хĕллехи вăхăтра кăчкă, вĕтĕ турат çиеççĕ, утă капанĕсем патне час-часах çӳреççĕ. Хир качкисене шăна-пăван хытă аптратать. Тăшманĕсем вара - кашкăр, çӳлевĕç - вĕсене хĕлĕн-çĕвĕн канăç памаççĕ. Хир качакисе авăн уйăхĕнче чупаççĕ, çу-çĕртмере пăранлаççĕ. 2-3 путек пулать. Вĕсем пĕчĕк, имшеркке, 1 килограмм е кăшт ытларах таяççĕ. Амăшĕ путексене çулласа типĕтнĕ хыççăн пĕр-пĕринчен 100-200 метра уйрăмшар кайса хурать. Кун каçа кашнин патне черетпе пырса 4-5 хутчен ĕмĕртет. Путеккисем амăшĕ килесе чăтăмлăн кĕтсе выртаççĕ, икĕ эрнерен курăк чĕпĕтме пуçлаççĕ, анчах та амăшĕ вĕсене 4-5 уйăх тултаричченех ĕмĕртет. Çак хитре чĕрчунсем 15 çул таран пурăнма пултараççĕ. Анчах та ĕмĕрĕ вĕсен 8 çултан ытла сайра пулать. Калăпăр, пĕр кашкăр çулталăкра 30 яхăн качака тытма пултарать. Çавăнпах ĕнтĕ хир качкисем пирĕн тăрăхра пĕр вăхăтра (граждан вăрçинчен тытăнса) пачах та юлман, тепĕр хут 1984 çулта кăна курăннă. Хальхи вăхăтра хир качакин йышĕ пирĕн патра сахал - 50-60 пуçран иртмест.
.jpg)
