Тумтир историйĕ

Тумтире пĕрремĕш тăхăнни

Çынсем тумтире пĕрремĕш 100 000—500 000 çул каярах тăхăнма пуçланине çирĕплетни пур^[1].

Тумтир çинче пурăнакан пӳри пыйтăна генетика енчен анализ туни çав вĕт чĕрчун пуç пыйтинчен 170 000 çула яхăн каярах уйрăлнине кăтартать, çак теорипе çынсем тумтире çав вăхăтрах тăхăнма пуçланине калама пулать^[2].

Çĕвĕç йĕппипе усă курма 50 000 çул каярах (Денис çĕр хăвăлĕ, Çĕпĕр) теме пулать. Чи авалхи (60 000 çул каярах тунăскер) йĕпе (стерженĕпе хăлхи) Сибуду (Кăнтăр Африка) çĕр хăвăлĕнче тупнă. Ытти йĕпсене, 41 000-15 000 çул каярах тенисене, темиçе вырăнта (сăмахран, Словенире, Раççейре, Китайра, Испанире тата Францире) тупнă.

Чи авалхи сăрланă йĕтĕн сӳсне 36000 çул каярах тунăскерне Грузири тахçанхи çĕр хăвăлĕнче асăрханă^[3].

Чуллă ĕмĕр

Авалхи цивилизацисем

Авалхи Икĕпат

Авалхи Месопотами

Çак категорин тĕп статьи çук — Авалхи Месопотамире тумланни. Ăна çырса Эсир проекта пулăшма пултаратăр.

Авалхи тĕнче

Авалхи Китай

Тимĕр ĕмĕрĕ Европăра

Литература

Васильев А. История моды. Выпуск 2. Костюмы «Русских сезонов» Сергея Дягилева. Изд-во: Этерна, 2006. 64 стр.
Васильев А. История моды. Выпуск 4. Звезды мирового кино. — Изд-во: Этерна, 2006. 64 стр.
Верещагин В. Женские моды Александровского времени // Старые годы, 1908. — № 7/9. — С. 472—493. 2021 ҫулхи Кӑрлач уйӑхӗн 26-мӗшӗнче архивланӑ.
Ермилова Д. Ю. История домов моды. Серия: Высшее образование. Изд-во: Академия, 2004. 288 стр.
Такер Э. История моды. Серия: Культура. Открытие. Изд-ва: АСТ, Астрель, 2003. 144 стр.
Моды в России в 1791 году 2021 ҫулхи Кӑрлач уйӑхӗн 26-мӗшӗнче архивланӑ. // Русская старина , 1875. — Т. 12. — № 1. — С. 226—230
Шамин С. М. Мода в России последней четверти XVII столетия // «Древняя Русь», № 1(19) 2005.С.23-38
Акико Фукаи, Тамами Суо, Мики Ивагами, Рэйко Кога, Ри Нии, Джунко Нишьяма. Мода XVIII—XX вв. Киотский институт костюма. — Изд-во: «АСТ», «Астрель», «ОГИЗ», 2009. — 192 с. — ISBN 978-5-17-050501-2, 978-5-271-19119-0, 978-3-8228-3857-0
Мода XX века. Коллекция Института Киото. — Изд-во: «Арт-родник», 2013. — 352 с. — ISBN 978-5-404-00266-9
Mentges, Gabriele: European Fashion (1450—1950), EGO — European History Online, Майнц: Institute of European History, 2011, проверено янв 2019
Миша Бастер «Перестройка моды» (посвящена советской авангардной моде 1980-х и начала 1990-х), 2018

Асăрхавсем

^ Bellis, Mary The History of Clothing – How Did Specific Items of Clothing Develop?. The About Group (2016-02-01). Тĕрĕсленĕ 12 Ҫурла уйӑхӗн 2016.
^ Stoneking, Mark Erratum: Molecular Evolution of Pediculus humanus and the Origin of Clothing. Тĕрĕсленĕ 24 Пуш уйӑхӗн 2008.
^ Archaeologists Discover Oldest-known Fiber Materials Used By Early Humans. çăлкуçран архивланă 1 Кӑрлач уйӑхӗн 2018. Тĕрĕсленĕ 31 Раштав уйӑхӗн 2017.

Каçăсем

д/ф «Мода для народа» (РТР, 2011) — о послереволюционной моде в Советской России (видео 2020 ҫулхи Юпа уйӑхӗн 17-мӗшӗнче архивланӑ.)
«80-е: десятилетие, которое сотворило нас: Взлёт» (National Geographic, 2013)
Как российские звезды одевались в 1990-е годы // 7 дней, 31.07.2014
Какой была альтернативная мода на закате СССР // Мослента, 24 декабря 2018

Журналсенче пĕлтернисем

Очевидно, наиболее детально динамика мод отслеживается на примере публикаций в журналах. См. например:

1840
- Моды // Отечественные записки, 1840. — Т. 9. — Отд. 6. — С. 67. 2021 ҫулхи Кӑрлач уйӑхӗн 26-мӗшӗнче архивланӑ.
1841
- Моды // Отечественные записки, 1841. — Т. 14. — № 1. — Отд. «Смесь». — С. 88. 2021 ҫулхи Кӑрлач уйӑхӗн 26-мӗшӗнче архивланӑ.
- Моды // Отечественные записки, 1841. — Т. 14. — № 2. — Отд. «Смесь». — С. 164. 2021 ҫулхи Кӑрлач уйӑхӗн 26-мӗшӗнче архивланӑ.
- Моды // Отечественные записки, 1841. — Т. 15. — №. 4. — Отд. «Смесь». — С. 136. 2021 ҫулхи Кӑрлач уйӑхӗн 26-мӗшӗнче архивланӑ.
- Моды // Отечественные записки, 1841. — Т. 16. — № 6. — Отд. «Смесь». — С. 144. 2021 ҫулхи Кӑрлач уйӑхӗн 26-мӗшӗнче архивланӑ.
1844
- Моды // Отечественные записки, 1844. — Т. 32. — Изд. 1-е. — Отд. «Смесь». 2021 ҫулхи Кӑрлач уйӑхӗн 26-мӗшӗнче архивланӑ.
- Моды // Отечественные записки, 1844. — Т. 32. — Изд. 2-е. — Отд. «Смесь». — С. 144. 2021 ҫулхи Кӑрлач уйӑхӗн 26-мӗшӗнче архивланӑ.
- Моды // Отечественные записки, 1844. — Т. 33. — Отд. «Смесь». — С. 77-78. 2021 ҫулхи Кӑрлач уйӑхӗн 26-мӗшӗнче архивланӑ.
1847
- Моды // Отечественные записки, 1847. — Т. 54. — Отд. 8. — С. 217—218. 2021 ҫулхи Кӑрлач уйӑхӗн 26-мӗшӗнче архивланӑ.
- Моды // Современник, 1847. — Т. 1. — Отд. 5. — С. 1-2. 2021 ҫулхи Кӑрлач уйӑхӗн 26-мӗшӗнче архивланӑ.
1848
- Моды // Отечественные записки, 1848. — Т. 59. — № 8. — Отд. «Смесь». — С. 233—234. 2021 ҫулхи Кӑрлач уйӑхӗн 26-мӗшӗнче архивланӑ.
1849
- Петербургские моды // Сын отечества, 1849. — Кн. 10. — Отд. «Смесь». — С. 40-41. 2021 ҫулхи Кӑрлач уйӑхӗн 26-мӗшӗнче архивланӑ.
1852
- Моды // Библиотека для чтения, 1852. — Т. 112. — Отд. 8. — С. 1-7. 2021 ҫулхи Кӑрлач уйӑхӗн 26-мӗшӗнче архивланӑ.
1854
- Моды // Библиотека для чтения, 1854. — Т. 123. — январь. — Отд. 7. — С. 223—224. 2021 ҫулхи Кӑрлач уйӑхӗн 26-мӗшӗнче архивланӑ.

[MB-2016-1] Bellis, Mary The History of Clothing – How Did Specific Items of Clothing Develop?. The About Group (2016-02-01). Тĕрĕсленĕ 12 Ҫурла уйӑхӗн 2016.

[Stoneking-2] Stoneking, Mark Erratum: Molecular Evolution of Pediculus humanus and the Origin of Clothing. Тĕрĕсленĕ 24 Пуш уйӑхӗн 2008.

[3] Archaeologists Discover Oldest-known Fiber Materials Used By Early Humans. çăлкуçран архивланă 1 Кӑрлач уйӑхӗн 2018. Тĕрĕсленĕ 31 Раштав уйӑхӗн 2017.

[1]

[2]

[3]