Плутон
Плутон — Хĕвел системинчи Эрида хыççăн чи пысăк карлик планета[2], [3][4]. Маларах планета шутне кĕртнĕ, халь Койпер таврашĕнчи карлик планета шутланать[2].. 1930-мĕш çулхи нарăсăн 18-мĕшĕнче Флагстафф, США Клайд Томбо уçнă. Курăнакан çăлтăр виçи - 13,65 таран. [[Ӳкерчĕк:Venetia phair.jpg|мини|слева|Венеция Берни —«Плутон» планета ятне панă хĕрача] Плутона тата 1978-мĕш çулта уçнă ун чи пысăк спутникне Харона, час-часах йĕкĕр планета тесе калаççĕ, мĕншен тесен их системин барицентрĕ икĕ объектан та тулашĕнче выртать[5].
| Плутон | |||
| colspan="2" style="text-align:center; background: #E8AB79;" | 
| ||
| Орбита пахалăхĕсем | |||
|---|---|---|---|
| категори | карлик планета | ||
| Уçни | |||
| уçакан | Клайд Томбо | ||
| уçнă вырăн | Флагстафф, США | ||
| уçнă вăхăт | 1930 нарăс, 18 | ||
| Орбита пахалăхĕсем | |||
| style="vertical-align:top;" | Афели | 49,31 а. е. | |
| Перигели | 29,667 а. е. | ||
| Мăн çуртĕнĕл | 39,482117 а. е. | ||
| Орбитăллă эксцентриситет | 0,2488273 | ||
| Орбитăллă тапхăрĕ | |||
| Сидери тапхăрĕ | 90 553,02 çĕр кунĕ (247,92065 çĕр çулĕ) | ||
| Орбитăллă хăвăртлăхĕ | 4,6691 км/ç | ||
| Вăтам аномали | |||
| Тайăмĕ | 17°,14 | ||
| Хăпаракан çыххин долготти | 110°,30347 | ||
| Перицентрăн аргуменчĕ | 113°,76329 | ||
| Спутниксем | 5 | ||
| bgcolor="#E8AB79" colspan="2" | Физика пахалăхĕсем | ||
| Размер | 2374 ± 8 км | ||
| Экваториаллă радиус | 1187 ± 4 кмStern, S. A., et al. (2015). «The Pluto system: Initial results from its exploration by New Horizons». Science 350 (6258): 249–352. DOI:10.1126/science.aad1815. | ||
| Полярлă радиус | 1187 ± 4 км | ||
| Планета пичĕн лаптăкĕ | 16 647 940 км²Цитатăланă чухнехи йăнăш Отсутствует закрывающий тег </ref>.
| ||
| style="vertical-align:top;" | çурçĕр полюсĕнче Тӳррĕн хăпарни | автор=B.A. Archinal, M.F. A'Hearn, E. Bowell et al. |пуçелĕк=Report of the IAU Working Group on Cartographic Coordinates and Rotational Elements: 2009 |издание=Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy |том=109|выпуск=2|год=2011 |стран | |
| Тайăнни | −6°,163 | ||
| Альбедо | 0,4—0,6 | ||
| Планета пичĕн температури | |||
| Чи сивĕ | 40 К | ||
| Вăтам | 45 К:[1] | ||
| Чи вĕри | 50 К | ||
| атмосферăн йышĕ | |||
| Планета питĕнчи пусăмĕ | 1,5 Па|- | ||
Тупмалли
СпутникĕсемТӳрлет
Орбита тата çаврăнниТӳрлет
АсăрхавсемТӳрлет
Çавăн пекех пăхăрТӳрлет
АсăрхавсемТӳрлет
- ^ NASA - Solar System Exploration - Pluto: Facts & Figures
- ^ 1 тата 2 Pluto confirmed as largest object in Kuiper belt
- ^ Редкое затмение поссорило Плутон с плутоидом. Мембрана (2010-11-11). çăлкуçран архивланă 24 Кăрлач уйăхĕн 2012.
- ^ Компьютерра: Недопланета
- ^ C. B. Olkin, L. H. Wasserman, O. G. Franz. {{{пуçелĕк}}}. — Vol. 164. — № 1. — P. 254—259.
- ^ Pluto and the Developing Landscape of Our Solar System — МАС.
- ^ O. Gingerich. The Path to Defining Planets (2006). — Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics and IAU EC "Planet Definition" Committee chair. çăлкуçран архивланă 21 Çурла уйăхĕн 2011. Тĕрĕсленĕ 5 Раштав уйăхĕн 2015.
- ^ Цитатăланă чухнехи йăнăш Неверный тег
<ref>; для сносокIAUC_8625не указан текст - ^ 1 тата 2 NASA’s Hubble Discovers Another Moon Around Pluto (акăлч.). NASA (20 июля 2011). çăлкуçран архивланă 21 Çурла уйăхĕн 2011. Тĕрĕсленĕ 5 Раштав уйăхĕн 2015.
- ^ «Хаббл» случайно нашел новый спутник Плутона. Lenta.ru (20 июля 2011). çăлкуçран архивланă 21 Çурла уйăхĕн 2011. Тĕрĕсленĕ 5 Раштав уйăхĕн 2015.
- ^ Hubble Discovers a Fifth Moon Orbiting Pluto (News Release STScI-2012-32). HubbleSite NewsCenter (11 July 2012). çăлкуçран архивланă 16 Пуш уйăхĕн 2015. Тĕрĕсленĕ 5 Раштав уйăхĕн 2015.
- ^ Серебро—Нильсборий и далее. — Наука. — Т. 2. — 50000 экз.
