Пĕрремĕш каç ирĕкĕ

Пĕрремĕш каç ирĕкĕ (лат. ius primae noctis, ним. Recht der ersten Nacht, Herrenrecht, фр. droit de cuissage, droit de prélibation) («пĕççе çум хумалли ирĕк»), вăтам ĕмĕрсенче европа патшалăхĕсенче — пăхăнчăк çĕр ĕçтешĕсен туй тунă хыççăн çĕр хуçисемпе феодалсене савнипе пĕрремĕш каçа ирттерсе хĕрупраçран хĕрарăм тăвас ирĕк. Хăш чухне çĕр ĕçтешĕ çакăнтан уйрăм парăм тӳлесе хăтăлма пултарнă.

Василий Поленов. «Хуçа ирĕкĕ».

Вуламалли

• Schmidt, «Jus primae noctis» (Фрейбург, 1881);
• его же, «Slavische Geschichtsquellen zur Streitfrage des jus primae noctis» (Познань, 1886);
• Bachofen, «Das Mutterrecht»;
• M. I. Kulischer: «Die communale Zeitehe und ihre Ueberreste» (в «Archiv für Anthropologie» tom 11, otd. 7 (Braunschweig), Стр. 215-22).
• Энгельс, «Происхождение семьи и собственности».

Каçăсем

• Габриэлла Шпигель. Феодализм против феодала(ĕçлемен каçă)

Çак статьяна çырнă чухне Брокгаузпа Ефронăн Энциклопеди сăмахсарĕн (1890—1907) материалĕпе усă курнă.

Çавăн пекех пăхăр

• Пĕрлĕ арăмсем