Линкос
Линкос (Lingua Cosmica уçă тĕнчен чĕлхи [1]) — Ханс Фройдентальпа, математика профессорĕ, Çĕр тулашĕнчи ăс-хакăлпа хутшăнма шутласа кăларнă чĕлхе.
Чĕлхен кун-çулĕ тӳрлет
Шутласа кăларнă чĕлхесен кун-çулĕ çынсем валли пĕр универсаллă чĕлхе шутласа кăларас тăрăшнипе пуçланнă. Çакăнпек тăрăшнипе результатсен пĕри — эсперанто чĕлхипе — халĕ те усă кураççĕ. Анчах пурпĕрех çав чĕлхесен никесĕ европă чĕлхисем. Ханс Фройденталь вара, Утрехт университечĕн математика профессорĕ (Нидерланд), ăс-хакăл пуçне пирĕнпе нимте пĕрлĕхлĕ çук чĕрчунсемпе пĕр чĕлхе шутласа кăларас тет. Вăл пĕрремĕш спутника янă хыççăн тата çĕр тулашĕнчи цивилизацисенчен Дрейкăн сасă паллисене йышăнма пĕрремĕш тăрăшу хăтланнипе. Çавăнпа Фройденталь хăйĕн чĕлхене линкос ят панă(лат. lingua cosmica — «уçă тĕнчен чĕлхи»).
Теслĕх тӳрлет
| Линкосла текст | Пĕлтерĕш |
|---|---|
| Ha Inq Hb ?x 2x=5 | Ha Hb калать: миçĕ x 2x пулсан =5? |
| Hb Inq Ha 5/2 | Hb Ha калать: 5/2. |
| Ha Inq Hb Ben | Ha Hb калать: лайăх. |
| Ha Inq Hb ?x 4x=10 | Ha Hb калать: миçе x 4x пулсан =10? |
| Hb Inq Ha 10/4 | Hb Ha калать: 10/4. |
| Ha Inq Hb Mal | Ha Hb калать: начар. |
| Hb Inq Ha 1/4 | Hb Ha калать: 1/4. |
| Ha Inq Hb Mal | Ha Hb калать: начар. |
| Hb Inq Ha 5/2 | Hb Ha калать: 5/2. |
| Ha Inq Hb Ben | Ha Hb калать: лайăх. |
Литература тӳрлет
- Hans Freudenthal: Lincos: Design of a Language for Cosmic Intercourse. North-Holland, Amsterdam. 1960
- Marvin Minsky. Communication with Alien Intelligence. 1985. http://web.media.mit.edu/~minsky/papers/AlienIntelligence.html
- Brendan Juba, Madhu Sudan. Towards Universal Semantic Communication. MIT Computer Science And Artificial Intelligence Laboratory. 2007. http://people.csail.mit.edu/madhu/papers/juba.pdf 2010 ҫулхи Утӑ уйӑхӗн 11-мӗшӗнче архивланӑ.
- Alexander Ollongren. Large-size Message Construction for ETI. Non-deterministic typing and symbolic computation in Lincos. Leiden Institute of Advanced Computer Science, Leiden. 2004
- Александр Александрович Оллонгрен. Астролингвистика. [1]
- Paolo Musso. From Maths to Culture. Towards an effective message. Pontifical University of the Holy Cross, Rom. 2003
- John S. Davidson: E. T. come home. Communicating with the extraterrestial. In: Language and society 13. 1984, стр. 32-36