Куба иккĕлетесси
Куба иккĕлетесси — Антика тапхăрĕнченех килекен классикăлла тĕллевчĕксенчен пĕри, вăл тӳрĕшкепе циркуль тата вĕсем çеç пулăшнипе панă кубран калăпăшĕпе шăп та та шай икĕ хут пысăкраххине тумаллине пĕлтерет[1].
Тĕллевчĕке шутлама хăтланнă паллă çынсем
тӳрлет- Гиппократ Хиоссем (пирĕн эрăчченхи V ĕмĕр)
- Архит Тарентсем (пирĕн эрăчченхи IV ĕмĕо пуçламăшĕ)
- Платон (пирĕн эрăчченхи IV ĕмĕрĕн пĕрремĕш çурри).
- Менехм (пирĕн эрăчченхи IV ĕмĕрĕн варри).
- Эратосфен (пирĕн эрăчченхи III ĕмĕр) .
- Никомед (математик) (пирĕн эрăчченхи II ĕмĕр).
- Аполлоний Пергсем, Филон Византийсем тата Герон Александриясем.
- Диокл (математик), Папп Александриясем тата Спор Никейсем.
Хăйсен шутлавĕсене çавăн пекех Виет, Декарт, Грегуар де Сен-Венсан, Гюйгенс, Ньютон сĕннĕ.
Тупсăм
тӳрлетТĕллевчĕкĕн умсăлтавĕ йышши танлăха шутламаллине пĕлтерет. Унăн шутлавĕ пек пулать. Çапла вара, пĕтĕм ыйту тăршшĕ татăка тÿрешке тата циркуль пулăшнипе тăвассинче. 1837-мĕш çулта Пьер Ванцель ку тĕллевчĕкĕн шутлавĕ çуккине кăтартса (ĕнентерсе) панă. Эппин, шутлав çукки тĕллевчĕкĕн тупсăмĕ пулать.
![{\displaystyle x=a{\sqrt[{3}]{2}}}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/dd86ebf1dd6cbc2e8e126e08b23004f17a57c6e9)
![{\displaystyle {\sqrt[{3}]{2}}}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/9ca071ab504481c2bb76081aacb03f5519930710)
Вуламалли
тӳрлет- Белозеров С. Е. Пять знаменитых задач древности. История и современная теория. — Ростов: изд-во Ростовского университета, 1975. — 320 с.
- Глейзер Г. И. История математики в школе. — М.: Просвещение, 1964. — С. 324-325.
- Прасолов В. В. Три классические задачи на построение. Удвоение куба, трисекция угла, квадратура круга. — М.: Наука, 1992. — 80 с. — (Популярные лекции по математике, выпуск 62).
- Чистяков В. Д. Три знаменитые задачи древности. — М.: Гос. уч.-пед. изд-во Министерства просвещения РСФСР, 1963. — С. 8—28. — 96 с..
- Щетников А. И. Как были найдены некоторые решения трёх классических задач древности? // Математическое образование. — 2008. — № 4 (48). — С. 3—15.
- Щетников А. И. Как были найдены некоторые решения задачи об удвоении куба? Историко-математические исследования, № 15 (50), 2014, С. 65—78.
Асăрхавсем
тӳрлет- ^ Удвоение куба // Большая советская энциклопедия / В. А. Введенский. — 2-е издание. — Большая советская энциклопедия, 1956. — Т. 43. — С. 648. — 300 000 экз.