Космос тусанĕ
Космос тусанĕ (микрометеоритсем) — космослăхра вĕçекен е Çĕр çине ӳкекен тусан. Пĕрчисен пысăкăшĕ темиçе молекулăран 0,2 мкм çити. Çĕр çине, тĕрлĕ хаклава шута илсен, кунсерен 60 - 100 тоннă космос тусанĕ анать, çулталăкне вара 25-40 пин тоннăна çитет[2][3].
Хĕвел системинчи тусан йышне комета тусанĕ, астероид тусанĕ, Койпер кăшăлĕн тусанĕ тата Хĕвел системи витĕр тухакан çăлтăрсем хушшинчи тусан кĕрет. Çак тусан пĕлĕчĕн тачăлăхĕ 10−6 тусан пĕрчи пĕр м3 çине[4]. Хĕвел системинче çăлтăрсем хушшинчи тусана пула зодиак çути курăнать.
Космос тусанĕнче хăшпĕр органика пĕрлешĕвĕсем (аромат-алифатика структуриллĕ аморфлă органика хытă япалалăхĕсем) пур, вĕсем çутçанталăкра хăйсемех хăвăрт чĕрĕлме пултараççĕ[5][6][7]. Небольшую часть космической пыли составляет «звёздная пыль» — тугоплавкие минералы, оставшиеся в процессе звёздной эволюции.
Çăлтăрсем хушшинчи тусана «Стардаст» космос аппарачĕ пуçтарса Çĕр çине 2006 çулта антарнă[8][9][10][11].
Палăртни тата классификацилени тӳрлет
«Meteoritics & Planetary Science» журналăн 2010 çулхи кăрлачăн кăларăмĕнче «Метеорит и метеороид: новые полные определения» статьяра[12] авторсем ăслăх пĕрпĕрлĕхне çакнашкал палăртнă:
Космическая пыль (Interplanetary dust particle (IDP)): частицы размером меньше 10 мкм, движущиеся в межпланетном пространстве. Если такие частицы впоследствии срастаются с большими по размеру телами природного или искусственного происхождения, они продолжают называться «космическая пыль».
Çав. пекех тӳрлет
Литература тӳрлет
- Максименко О. Тайны особой субстанции // Вокруг света. — М.: Молодая гвардия, 2005. — № 9.
- Evans, Aneurin The Dusty Universe. — Ellis Horwood, 1994.
Асăрхавсем тӳрлет
- ^ Three Bands of Light. Тĕрĕсленĕ 4 Ака уйӑхӗн 2016.
- ^ 60 Tons Of Cosmic Dust Fall To Earth Every Day, Popular Science. Тĕрĕсленĕ 8 Раштав уйӑхӗн 2016.
- ^ Herbert A. Zook Spacecraft Measurements of the Cosmic Dust Flux / Bernhard Peucker-Ehrenbrink, Birger Schmitz. — Springer US, 2001-01-01. — ISBN 9781461346685, 9781441986948.
- ^ «Applications of the Electrodynamic Tether to Interstellar Travel» Gregory L. Matloff, Less Johnson, February, 2005
- ^ Chow, Denise Discovery: Cosmic Dust Contains Organic Matter from Stars. Space.com (2011-10-26). Тĕрĕсленĕ 26 Юпа уйӑхӗн 2011.
- ^ ScienceDaily Staff Astronomers Discover Complex Organic Matter Exists Throughout the Universe. ScienceDaily (2011-10-26). Тĕрĕсленĕ 27 Юпа уйӑхӗн 2011.
- ^ Kwok, Sun; Zhang, Yong Mixed aromatic–aliphatic organic nanoparticles as carriers of unidentified infrared emission features // Nature. — 2011. — Т. 479. — № 7371.
- ^ Agle, DC Stardust Discovers Potential Interstellar Space Particles. NASA (2014-08-14). Тĕрĕсленĕ 14 Ҫурла уйӑхӗн 2014.
- ^ Dunn, Marcia. Specks returned from space may be alien visitors, AP News (2014-08-14). Тĕрĕсленĕ 14 Ҫурла уйӑхӗн 2014.
- ^ Hand, Eric Seven grains of interstellar dust reveal their secrets // Science News. — 2014.
- ^ Westphal, Andrew J. et al. Evidence for interstellar origin of seven dust particles collected by the Stardust spacecraft // Science. — 2014. — Т. 345.
- ^ Alan E. Rubin; Jeffrey N. Grossman Meteorite and meteoroid: New comprehensive definitions // Шаблон:Нп3 : journal. — 2010. — Т. 45. — № 1.