Капăрлату-килтерĕш ÿнерӗ

Капӑр ал-ӑста ӳнерӗ (лат. decoro,) — «капӑрлатӑп», «илемлетӗп») — илемлӗ пултарулӑх тӗсӗ, ку вӑл профессиллӗ тӗрлӗ ӗҫ-пуҫа ҫавӑрса илет, япаласем туса кӑларасси, вӗсемпе епле те пулин усӑ курасси, илемлӗхпе тата ӳнер тӗллевӗсене пӗрлештереҫҫӗ. Пуҫтаруллӑ термин ӳнерӗн икӗ тӗрлӗ анлӑ тӗсӗсене пӗрлештерет: капӑр та усӑ курма юракана. Хӑш чух ӑна дизайнпа пӗрле япала пултаруллӑхӗ теҫҫӗ. Тӗллевӗ киленесси пулнӑ тата таса ӳнер пулса тӑнӑ илемлӗ ӳнертен уйрӑм, капӑр ал-ӑста ӳнерӗн йышлӑ пултаруллӑх япалисемпе усӑ курма пулать (ал-ӑста ӳнерӗ) е унӑн япалисемпе анлӑн илемлетсе усӑ курма пулать (капӑр ӳнер). Пӗрремӗшӗнче усӑ курасси тӗп ӑнлану пулать, иккӗмӗшӗнче — капӑрлату. ХХ ӗмӗрти ӳнерте йӑла-йӗркеллӗ капӑр-ӑста ӳнерӗн, халӑх промыҫлӑхӗ тата ал-ӑстисен ӗҫӗсем — «ал-ӗҫ туни») майӗпен (анчах тӗппипех улӑштарман) профессиллӗ пултарулӑхри ҫӗнӗ тӗс — дизайн тӗллевлӗ пулса тӑрать.

Вуламалли

Власов В. Г. Новый энциклопедический словарь изобразительного искусства: В 10 т. - СПб.: Азбука-Классика. - Т. 3., 2005. - С. 379-383, 384-391.
Власов В. Г. Основы теории и истории декоративно-прикладного искусства. Учебно-методическое пособие. — СПбГУ, 2012.— 156 с.
Юлия Карпова. «Холодильник с орнаментом»: к проблеме «национальной формы» в советском прикладном искусстве и промышленном дизайне в послесталинский период // «Неприкосновенный запас». 2011, № 4(78).
Моран А. История декоративно-прикладного искусства. — М.: Искусство, 1982.
Садохин А. Мировая художественная культура. — М.: Юнити, 2000.

Каҫӑсем

Всероссийский музей декоративно-прикладного искусства 2020 ҫулхи Ҫу уйӑхӗн 11-мӗшӗнче архивланӑ.
Сайт о народных промыслах 2020 ҫулхи Ҫурла уйӑхӗн 3-мӗшӗнче архивланӑ.
Галерея современного декоративно-прикладного искусства в Москве (Галерея СДПИ)