Ален Бомбар
Ален Бомбар(фр. Alain Bombard; 27 юпа 1924, Париж — 19 утӑ 2005, Тулон) — Франци тухтӑрӗ, биологӗ, ҫулҫуревҫи тата политикӗ. 1952 ҫӳлта — ӑслӑх тӗпчевӗ вырӑнне тата карап уҫӑ тинӗсре арканса путсан чӗрӗ юлнӑ ҫынсем пулӑшу пыриччен е урӑх сӑлтавпа епле тытӑнса тӑрса ҫӑлӑнассин хӑй шутласа тупнӑ методӗсен пропагандине ҫирӗплетме — пӗччен Атлантика океанӗ урлӑ, Канар утравӗсенчен Барбадос утравӗсене ҫити каҫнӑ, 65 кун хушшинче (19 юпа - 22 раштав) 2375 тинӗс миле (4400 км) каҫнӑ. Ҫула май тытнӑ пулӑпа тата планктонпа тӑранса пурӑннӑ. Эксперимент вӗҫленнӗ тӗлне хӑйӗн сывлӑхне хытӑ хавшатнӑ. Бомбар 25 кг-а ҫити начарланнӑ, эритроцитсепе гемоглобин шайӗ вилес пек шая ҫитнӗ, унӑн куҫӗсем япӑхрах курма пуҫланӑ, урисен чӗрнисем ӳкнӗ, ӳчӗ ҫине вӗтӗ шатра тухнӑ. Пӗтӗмӗшле илсен унӑн организмӗ нумай шыв ҫухатса типнӗ тата начарланнӑ, анчах та вӑл ҫырана чӗррӗн ҫитме пултарайнӑ.[4]
| Ален Бомбар | |
| Alain Bombard | |
 | |
| Чӑн ят | фр. Alain Bombard |
|---|---|
| Çуралнă вăхăт | 1924 çулхи юпа, 27-мĕшĕ[1][2][…] |
| Çуралнă вырăн | |
| Вилнĕ вăхăт | 2005 çулхи утă, 19-мĕшĕ[1][2][…] (80 çул) |
| Вилнĕ вырăн | |
| Гражданлăх | |
| Пăхăнулăх | |
| Альма-матер | |
| Ĕçе илекен | |
| Премисемпе чысланисем | |
 Медиафайлы на Викиампар | |
Кун-ҫулӗ тӳрлет
Аленбар — аан дойдуга бастакы киһи Атлантик океан паарсатын аннынан туораан, бэйэтин кэмин быыһыыр тэрилинэн хааччыллыбыт, хараабыллары алдьатарга аналлаах стандартнай наборунан хааччыллыбыт, сойутар тэрилинэн хааччыллыбыт.
Бомбар номнуо плаваний уопуттаах - Монаколияттан о. Менорка (ыам ыйын 25-11 күннэрэ), Тандертан Касабланкаҕа (атырдьах ыйын 13-20 күннэрэ), уонна Лас- Пальмас (атырдьах ыйын 24 — балаҕан ыйын 3).
Ален Атлантиканы бастаан яхтменнаах Джеком Палмеры (Герберт Мьир- Палер, Англия, панама гражданина) - атас монаковскай устууга бииргэ үлэлэһэр табаарыһа, ол түмүгэр биир — Палермер өрөгөйдөөх кэмҥэ кэлбэтэҕэ. Сарсыарда 19 күнүгэр, 1952 сыллаахха, саҥа төрөөбүт кыыспын көрөн- истэн, Атлантиканан устан, «Еретик»диэн 4,5 миэтэрэ уһуннаах оҥочоҕо устан барбыта. Кинигэтигэр маннык ааттары талыы төрүөтүнэн элбэх киһи «еретическэй» курдук сыһыана кини бигэргэтэллэринэн «киһи эрэ олоруон уонна туустаах ууну иһиэн сөп», ону тэҥэ оҥочоҕо «туһата суох» сытар пууну ситиһиэн сөп диэн суруйар.
Ааллаах Үнүгэс кэмигэр балыгы аһыыр аһылык быһыытынан уонна тууһа суох уунан хааччыйара. Урут оҥоһуллубут уонна тус бэйэтэ оҥорбут ручной прессатынан балыктан тууһа суох ууламмыт. Кыра сылдьан пилалаах муора уута диэн аан дойду дакаастаабыта, кыра дозаларыгар туус уута баар буоларын барытын тууһа суох ууну кытта дьүөрэлэһэн иһэр кыахтааҕын дакаастаабыта. Аленбар 65 хонук иһигэр 25 киилэ кэриҥэ ыйааһыннаах убаһаны аччыктааһын уонна организмы куттала суох хаалларыы буолла.
Ӗҫӗ-хӗлӗ тӳрлет
Вуламалли тӳрлет
- Ален Бомбар. За бортом по своей воле
- Кир Булычев «По примеру Бомбара»
- Ярослав Коробатов Воду добывать из рыбы, а витамины - из носка (выр.). Комсомольская правда (2015-08-12). Тĕрĕсленĕ 13 Ҫурла уйӑхӗн 2015.