Акупунктура

Акупункту́ра (çаплах йĕплерефлексотерапи́, рефлексотерапи́, йĕплетерапи́, йĕплени^[1]; лат. acus — йĕп тата лат. punctura (pungo, pungere) — йĕпле, сăх) — альтер-медицина форми^[2] тата кĕлеткене çинçе йĕппе тирекен китай халăх медицининче (КХМ) кирлĕ компонент^[3].

Акупунктура тухӑҫлӑ сипленмест, ӑслӑлӑх никӗсӗ ҫук, вӑл плацбо-манипуляци пулса тӑрать.

Акупунктура теорийӗсемпе практикисем, пӗтӗмӗшле китай медицини пекех, псевдонаучнӑйсем пулса тӑраҫҫӗ, мӗншӗн тесен наука пӗлӗвӗсем ҫинче никӗсленмеҫҫӗ. Час-часах шарлатанлӑх пек характерланаҫҫӗ. Наука тӗпчевӗсем ци, меридиан тата акупунктура пӑнчисем пурӑнмалли йӑлана кӗнӗ китай концепцийӗсене гистологипе физиологи ҫирӗплетсе паманнине тупайман.

Ҫавӑн пекех китай термин — терапи чжэнь-цзю (кит) хӑйне евӗрлӗ, сарлакарах терминӗпе те анлӑн усӑ кураҫҫӗ. (Сӑхни тата пӗҫертни). "Чжэнь-цзю терапи" Термин ССР союзне "китайпа аслӑ туслӑх"тапхӑрта килнӗ. Акупунктура ("цзю", иппунктур, моксотерапи, moxibustion) ӑшӑтма ("ҫунтарма"), типӗтнӗ армутинчен тунӑ минӑпа-"сигаретпа" усӑ курса ӑшӑ витӗм кӳреҫҫӗ.

Хальхи вӑхӑтра акупунктура, китай медицинин йӑлана кӗнӗ пайӗ пекех, китайра сарӑлнине упрать, унта унӑн ӑслӑлӑхӗ ҫинчен ытларах шухӑшлать. Анӑҫри ҫӗршывсенче акупунктура XX ӗмӗрте альтернативлӑ медицина вырӑнӗнче палӑрмаллах сарӑлнӑ. Клиника тӗпчевӗсен системӑллӑ обзорӗсенче акупунктура тухӑҫлӑхӗ плацебо эффектӗнчен ҫӳлерех маррине палӑртаҫҫӗ. Акупунктура тӗрлӗ енӗсенчен пӗри-йӗпорефлексотерапи (англ. dry needling) раҫҫейре анлӑ сарӑлнӑ, анчах юлашки вӑхӑтра клиникӑлла тӗрӗслевсенче медицинӑн пур облаҫӗсенче те йӗппе чикмелли ҫак тӗсӗн тухӑҫлӑхне ҫирӗплетмен.^[4]

Истори

Тир çине кирлĕçĕре тирнĕ йĕп

Акупунктурăн тăван çĕрĕ тата сарăлни

Акупунктура Азире Капща Чига Бущь

Чжэнь-цзю теори аспекчĕсем китай халăх медицининче

Инь тата ян

Тĕп статья: Инь тата ян

Ци

Тĕп статья: Ци

У-син

Тĕп статья: У-син

Каналсем (меридианăсем)

Тĕп статья: Меридиан_(акупунктура)

Çав. пекех

Асăрхавсем

^ [ Акупунктура] — ПСЭ
^ Berman B. M., Langevin H. M., Witt C. M., Dubner R. Acupuncture for chronic low back pain // The New England Journal of Medicine : journal. — 2010. — Т. 363. — № 5.
^ Adams D., Cheng F., Jou H., Aung S., Yasui Y., Vohra S. The safety of pediatric acupuncture: a systematic review // Pediatrics (journal) : journal. — American Academy of Pediatrics, 2011. — Т. 128. — № 6.
^ Китай медицининчи акупунктура 2023 ҫулхи Пуш уйӑхӗн 6-мӗшӗнче архивланӑ.

Литература

Эмиль Кремер. Акупунктура // Открытые глаза, раздел «Акупунктура». — Germany: Leinfelden-Echterdingen 1, 1991.

Молостов В. Д. Иглотерапия и мануальная терапия. Практическое руководство по лечению заболеваний. — М.: Эксмо, 2008. — 5000 экз. — ISBN 978-5-699-24924-4

Роберт Т. Кэррол. Акупунктура // Энциклопедия заблуждений: собрание невероятных фактов, удивительных открытий и опасных поверий. — М.: Диалектика, 2005. — ISBN 5-8459-0830-2

Каçăсем

Акупунктура // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб.: 1890—1907.
Сборник энциклопедий на английском языке.
Христианские взгляды на акупунктуру:
- Джеймс К. Уокер «Акупунктура»
- Д-р Пол Рейссер, д-р Дэйл Маби, Роберт Веларде «Вариации на тему ци».

[БСЭ-1] [ Акупунктура] — ПСЭ

[Berman2010-2] Berman B. M., Langevin H. M., Witt C. M., Dubner R. Acupuncture for chronic low back pain // The New England Journal of Medicine : journal. — 2010. — Т. 363. — № 5.

[Adams_2011-3] Adams D., Cheng F., Jou H., Aung S., Yasui Y., Vohra S. The safety of pediatric acupuncture: a systematic review // Pediatrics (journal) : journal. — American Academy of Pediatrics, 2011. — Т. 128. — № 6.

[4] Китай медицининчи акупунктура 2023 ҫулхи Пуш уйӑхӗн 6-мӗшӗнче архивланӑ.

[1]

[2]

[3]

[4]